Ουρολοιμώξεις και λιθιάσεις σε εγκυμονούσες

Οι ουρολοιμώξεις κατατάσσονται στις παρακάτω κατηγορίες:
1. Απλές – Μη επιπλεγμένες
2. Επιπλεγμένες (π.χ. λιθίαση, κύηση κτλ.)
3. Υποτροπιάζουσες
4. Οι σχετιζόμενες με καθετήρες
5. Ουροσήψη
Κάθε ουρολοίμωξη κατά την διάρκεια της κυήσεως θεωρείται επιπλεγμένη, διότι οι ανατομικές αλλαγές που επιφέρει η αύξηση των διαστάσεων της μήτρας αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης μικροβίων. Αυτό συμβαίνει για διαφόρους λόγους με σημαντικότερους την απόφραξη της πορείας των ούρων από πιεστικά φαινόμενα και από την στάση ούρων. Η ύπαρξη μικροβίων στα ούρα καλείται μικροβιουρία και σε κάθε ουρολοίμωξη έχουμε είτε ασυμπτωματική μικροβιουρία, είτε συμπτωματική. Τα συμπτώματα στην ουρολοίμωξη είναι πόνος, καύσος, πυρετός, αιματουρία, βάρος υπογαστρίου ακόμα και άλγος οσφύος.

Στην ασυμπτωματική μικροβιουρία υπάρχει μια διαφωνία μεταξύ των ουρολόγων για την χορήγηση αντιβιοτικών. Στο ερώτημα αν είναι ευεργετική η θεραπεία της Μη Συμπτωματικής Μικροβιουρίας (Ουρολοίμωξης) όλες οι μελέτες που διενεργήθηκαν δεν έδειξαν ξεκάθαρο όφελος. Έτσι σε νεότερες μελέτες τέθηκε το ερώτημα αν πρέπει να χορηγείται μονή δόση αντιβίωσης ή ολιγοήμερο σχήμα. Εδώ είχαμε σαν αποτέλεσμα στην πρώτη περίπτωση να έχουμε μερικές ουρολοιμώξεις αθεράπευτες, αλλά τα παιδιά να γεννιούνται με μεγαλύτερο σωματικό βάρος, ενώ στην δεύτερη κατηγορία το ανάποδο. Έτσι η χρήση αντιβιοτικών σε εγκυμονούσες θα πρέπει να εξατομικεύεται ανάλογα με την κλινική και εργαστηριακή εξέταση των γυναικών. Σε συμπτωματική ουρολοίμωξη τα πράγματα είναι πιο απλά διότι όλες οι έγκυες θα πρέπει να λάβουν αντιβίωση. Έτσι ΠΑΝΤΑ μετά από καλλιέργεια ούρων χορηγούμε για σύντομο χρονικό διάστημα αντιβιοτικά από τις παρακάτω κατηγορίες:
1. Πενικιλλίνες
2. Κεφαλοσπορίνες
3. Φωσφομυκίνη
4. Νιτροφουραντοΐνη (όχι σε έλλειψη G6PD)
5. Τριμεδοπρίνη (όχι στο πρώτο τρίμηνο)
6. Σουλφοναμίνες (όχι στο τρίτο τρίμηνο).
Ένα άλλο συχνό διαγνωστικό πρόβλημα που συναντάμε στις κυήσεις είναι και η λιθίαση του ουροποιητικού. Πέτρες σε οποιοδήποτε σημείο του αποχετευτικού συστήματος μπορεί να προκαλέσουν από πόνο έως πλήρη απόφραξη και φλεγμονή, αν δεν αντιμετωπισθούν έγκαιρα. Το ιδιαίτερο πρόβλημα με την διαγνωστική προσπέλαση είναι τα προβλήματα που προκαλεί η ακτινοβολία στο έμβρυο. Όπως και στις ουρολοιμώξεις οι ανατομικές αλλαγές που επιφέρει η αύξηση των διαστάσεων της μήτρας (πιέζει τους ουρητήρες και την κύστη) δυσκολεύει την δίοδο των λίθων.
Με τον περιορισμό της ακτινοβολίας το υπερηχογράφημα είναι η εξέταση πρώτης γραμμής, λόγω έλλειψης ακτινοβολίας. Όμως η διαγνωστική του ακρίβεια είναι αρκετά μικρή (77%). Έτσι σαν δεύτερης γραμμής χρησιμοποιούμε την MRI, όπου η πέτρα φαίνεται σαν έλλειμμα πληρώσεως (filling defect), αλλά και εδώ η ευαισθησία είναι στο 80%. Η low dose CT έχει ακρίβεια στο 95,8%, αλλά λόγω υψηλής ακτινοβολίας χρησιμοποιείται σε επείγουσες καταστάσεις και μετά από πλήρη ενημέρωση-συγκατάθεση.

Ο κλινικός χειρισμός μετά την διάγνωση είναι επίσης δύσκολος και απαιτεί συνεργασία ουρολόγου, ακτινολόγου και μαιευτήρα. Αν δεν έχουμε αυθόρμητη πτώση του λίθου, τότε τοποθετούμε ένα ουρητηρικό stent ή μια διαδερμική νεφροστομία. Όμως και οι 2 αυτές λύσεις δεν είναι καλά ανεκτές σε βάθος χρόνου, λόγω συνεχών αλλαγών.
Σε καμία περίπτωση δεν γίνεται εξωσωματική λιθοτριψία (ESWL) λόγω του εμβρύου. Ενώ σε καταστάσεις που είναι επείγουσα η αφαίρεση του λίθου, αυτό γίνεται διαδερμικά σε εξειδικευμένα κέντρα παρουσία μαιευτήρα.