Όταν όλοι περίμεναν την προκήρυξη του νέου κύκλου του προγράμματος Εξοικονομώ για το Δεκέμβριο του 2022, το ένθετο περιοδικό info Κατοικία – Θέρμανση που κυκλοφορούσε την ίδια περίοδο ως ένθετο στα Νέα της Λέσβου, σε αναλυτικό ρεπορτάζ του για τα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας σημείωνε ότι η προκήρυξη μετατίθεται για την άνοιξη του 2023. Αυτή μας η εκτίμηση φαίνεται πως επιβεβαιώνεται και επίσημα από το Υπουργείο Ανάπτυξης, το οποίο παραπέμπει το νέο Εξοικονομώ που θα αφορά τις κατοικίες για την περίοδο της άνοιξης, ενώ θα προηγηθούν αντίστοιχα προγράμματα για τους νέους, όπως εξήγγειλε ο πρωθυπουργός από τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, καθώς και πρόγραμμα για τις επιχειρήσεις προκειμένου να αναβαθμιστούν ενεργειακά με επιδότηση.
Πρόβλημα η υλοποίηση του προηγούμενου
Μέχρι τώρα συνεχίζει να υλοποιείται το προηγούμενο πρόγραμμα, το οποίο να θυμίσουμε ότι είναι το Εξοικονομώ 2021 που προκηρύχθηκε το Δεκέμβριο του 2021 και εξελίχθηκε κατά τη διάρκεια του 2022, χωρίς να γίνει νέα προκήρυξη.
Η ιδιαιτερότητα του συγκεκριμένου προγράμματος είναι ότι όσοι εντάχθηκαν βρέθηκαν τον προηγούμενο χρόνο και συνεχίζουν να βρίσκονται μπροστά σε μία νέα πραγματικότητα λόγω της αισθητής αύξησης των υλικών και των τιμών για τις κατασκευαστικές εργασίες, με συνέπεια σε κάποιες περιπτώσεις τα ποσοστά της επιδότησης να εξανεμίζονται από τις ανατιμήσεις των υλικών και των υπηρεσιών. Όπως εξηγεί απαντώντας σε σχετική ερώτηση των Νέων της Λέσβου ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου, Στρατής Μανωλακέλλης «είχαμε πει εξαρχής ότι οι τιμές έπρεπε να αναπροσαρμοστούν προς τα πάνω, καθώς το 2022 βρεθήκαμε σε ένα περιβάλλον αισθητής αύξησης των τιμών στα υλικά σε κάθε επίπεδο για τον κατασκευαστικό κλάδο. Δεν εισακουστήκαμε και διαπιστώνουμε ότι σε πανελλαδικό επίπεδο υπάρχει μία σοβαρή αδυναμία από ένα μεγάλο ποσοστό δικαιούχων που φαίνεται πως δεν θα υλοποιήσουν το πρόγραμμα, αλλά θα αποσυρθούν περιμένοντας να υποβάλουν στο νέο κύκλο που θα προκηρυχθεί με αναπροσαρμοσμένες τιμές».
Ο κ. Μανωλακέλλης εκτίμησε ότι ο πανελλαδικός μέσος όρος των δικαιούχων που δεν θα φτάσουν στην υλοποίηση του προγράμματος Εξοικονομώ 2021 μπορεί να ανέλθει ακόμα και στο 30% ή και να το υπερβεί. «Προσωπικά και στη Λέσβο και στα άλλα νησιά γνωρίζω, αλλά και από συναδέλφους μου που εισπράττουν την αγωνία των πελατών τους, οι οποίοι βλέπουν ότι αλλιώς τα υπολόγιζαν όταν έκαναν αίτηση στο πρόγραμμα και αλλιώς θα βγει τώρα ο λογαριασμός με τις ανατιμήσεις των υλικών και των υπηρεσιών. Θεωρώ ότι και στα νησιά μας ένα ποσοστό ιδιοκτητών θα επιλέξει να εγκαταλείψει το πρόγραμμα καθυστερώντας τις προγραμματισμένες ενεργειακές παρεμβάσεις, ώστε να υποβάλει στον επόμενο κύκλο με την ελπίδα τον αναθεωρημένο πίνακα των κοστολογίων από το Υπουργείο. Φυσικά εδώ θέλω να προειδοποιήσω όσους σκοπεύουν να αποσυρθούν ότι κανείς δεν τους βεβαιώνει ότι θα ενταχθούν στον επόμενο κύκλο του προγράμματος. Το να ζητήσουμε αναθεώρηση του πίνακα τώρα προφανώς αυτό είναι ανέφικτο και με ένα τέτοιο δεδομένο η θέση μας, ως Τεχνικό Επιμελητήριο, είναι ότι η αναθεώρηση των τιμών πρέπει να είναι σε τέτοια επίπεδα ώστε να μην αφήνει ακάλυπτους τους δικαιούχους του επόμενου κύκλου του Εξοικονομώ σε πιθανό νέο κύμα ανατιμήσεων υλικών και εργασιών, που θα συναντήσουμε κατά το έτος που διανύουμε. Πρέπει να υπάρξει ένας μηχανισμός από πλευράς Υπουργείου που να μπορεί να αναπροσαρμόζει τις τιμές ώστε να μην καθίστανται ασύμφορα τα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας στη διάρκεια υλοποίησής τους όταν οι δικαιούχοι βρίσκονται αντιμέτωποι με ανατιμήσεις», είπε ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου.
Θα επανέλθουν στο παλιό καθεστώς;
Την ίδια ώρα προβληματισμό προκαλεί η πληροφορία για πρόθεση του Υπουργείου Περιβάλλοντος στη νέα προκήρυξη, που αναμένεται ότι θα έχει βγει στον αέρα σε κάθε περίπτωση πριν τις εκλογές, για επαναφορά του παλιού συστήματος επιλογής των δικαιούχων όχι με μοριοδότηση των αιτήσεων, αλλά με βάση το χρόνο κατάθεσης, δηλαδή με την προτεραιότητα. Αν αυτό ισχύσει, όποιοι καταθέτουν πρώτοι θα εξασφαλίζουν το εισιτήριο της ένταξης στο πρόγραμμα, όπως γινόταν μέχρι την προκήρυξη του Εξοικονομώ 2021.
Ωστόσο σε περίπτωση επαναφοράς αυτού του συστήματος, το ερώτημα είναι γιατί το Υπουργείο να το κάνει αυτό και να μην συνεχίσει το νέο που εφάρμοσε με το Εξοικονομώ 2021 (ανεξάρτητα το πότε υποβάλλει κανείς την αίτησή του, η επιλογή γινόταν με μοριοδότηση). Ως προς αυτό το επιχείρημα φαίνεται πως φταίει η χρονοβόρα διαδικασία μοριοδότησης, καθώς το Εξοικονομώ 2021 χρειάστηκε μήνες για να ολοκληρωθεί η επεξεργασία των αιτήσεων και να γίνει η επιλογή βάσει μοριοδότησης.
Πάντως ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου κ. Μανωλακέλλης τάχθηκε υπέρ της επιλογής βάσει μοριοδότησης, επισημαίνοντας ότι αυτό είναι το δικαιότερο σύστημα.
