«Γιατί πληγώνει ο Έρωτας»
Το Βιβλιοπωλείο Χατζηδανιήλ προτείνει για αυτήν την εβδομάδα δύο βιβλία της Eva Illouz. Το πρώτο βιβλίο έχει τίτλο «Γιατί πληγώνει ο Έρωτας» σε μετάφραση του Διονύση Παπαδουκάκη. Μια σύντομη παρουσίαση: «Γιατί πληγώνει ο έρωτας-τουλάχιστον κάποιες φορές; Τι είναι τόσο συναρπαστικό στην ιστορία χαρακτήρων, όπως η Έμμα Μποβαρύ ή η Κάθριν και ο Χίθκλιφ, οι άτυχοι εραστές στα «Ανεμοδαρμένα ύψη» της Emily Bronte; Γιατί συμπάσχουμε με αυτούς τους ήρωες μέχρι σήμερα; Και κυρίως τι μας διακρίνει από αυτούς; Υπάρχει κάποια αναφορά ανάμεσα στην ερωτική οδύνη που βίωναν οι άνδρες και οι γυναίκες την εποχή της Jane Austen και στον τρόπο με τον οποίο βιώνουμε αυτόν τον πόνο σήμερα;
Σύμφωνα με την οπτική της Eva Illouz σαφώς υπάρχει. Κατά τρόπο αληθινά δεξιοτεχνικό, η συγγραφέας αναλύει τα συναισθήματα του σύγχρονου ατόμου και προσεγγίζει τις σκοτεινότερες πλευρές του έρωτα υπό το πρίσμα της κοινωνιολογίας. Αποκαλύπτοντας την επίδραση των κοινωνικοϊστορικών παραγόντων στην διαμόρφωση των όρων της ερωτικής οδύνης αποδεικνύει ότι δεν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα καθαρά ατομικό ή ψυχολογικό πρόβλημα, όπως θα ήθελαν να μας κάνουν να πιστέψουμε οι συμβουλευτικοί οδηγοί περί σχέσεων. Τα δεινά του έρωτα παρουσιάζονται ως ένα κοινωνιολογικό φαινόμενο, το οποίο η Illouz εξετάζει ακριβώς όπως εξέτασε στην εποχή του ο Marx τον καπιταλισμό: Ως ένα σύστημα ή μια αγορά όπου οι δρώντες ανταγωνίζονται μεταξύ τους υπό άνισους όρους.
Μέσα σε έξι κεφάλαια και χρησιμοποιώντας πολυάριθμα παραδείγματα από την εμπειρία του έρωτα στην καθημερινή ζωή, η συγγραφέας ανατέμνει τις αιτίες της ερωτικής οδύνης στις μέρες μας, καθώς και τους ιδιαίτερους τρόπους με τους οποίους χειριζόμαστε τις σύγχρονες σχέσεις. Εξίσου σημαντικό ρόλο στο βιβλίο της διαδραματίζουν η ψηφιακή αγορά γάμου, οι νέοι μηχανισμοί επιλογής συντρόφου, ο εξορθολογισμός του πάθους και οι στρατηγικοί τρόποι αντιμετώπισης της ερωτικής φαντασίας».
«Το τέλος του Έρωτα»
Ακόμα ένα βιβλίο της συγγραφέα Eva Illouz μας προτείνει το βιβλιοπωλείο Χατζηδανιήλ γι’ αυτήν την εβδομάδα. «Το τέλος του Έρωτα». Μια σύντομη παρουσίασή του: «Η δυτική κουλτούρα ποτέ δεν σταμάτησε να αναπαριστά την συνταρακτική δύναμη με την οποία ο έρωτας συμβάλλει στις ζωές των ανθρώπων, τη μυθική εκείνη στιγμή που γνωρίζουμε ότι κάποιος προορίζεται για εμάς, το ρίγος που μας διατρέχει στην απλή σκέψη του άλλου ή της άλλης. Ωστόσο, αυτή η κουλτούρα που μιλάει τόσο πολύ για τη γέννηση του έρωτα, είναι δυσανάλογα λιγότερο ομιλητική για τον θάνατο του έρωτα και τη διάλυση των σχέσεων, για όλες εκείνες τις στιγμές που διστάζουμε ή αποφεύγουμε να ερωτευτούμε.
Στην πρωτότυπη αυτή μελέτη, η κοινωνιολόγος Eva Illouz ανατέμνει το φαινόμενο της «αποδέσμευσης από τον έρωτα», όχι όμως από ψυχολογική σκοπιά, αλλά εντάσσοντάς το σε μια ευρύτερη κοινωνιολογία των αρνητικών σχέσεων: Εάν ο έρωτας ταυτιζόταν κάποτε με την ελευθερία σύναψης σεξουαλικών και συναισθηματικών δεσμών κατά βούληση, στις μέρες μας διέρχεται μια νέα φάση που χαρακτηρίζεται από την ελευθερία της αποχώρησης, της απόσυρσης και της απόρριψης.
Η εξάπλωση της καταναλωτικής κουλτούρας και της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας της αγοράς, η εξέλιξη της τεχνολογίας ως κατ’ εξοχήν διαμεσολαβητικής δομής των σύγχρονων σχέσεων και η διείσδυση του καπιταλισμού στις βαθύτερες εσοχές της υποκειμενικότητας είναι, κατά την Illouz, οι κύριες αιτίες που ευθύνονται για τον μετασχηματισμό του έρωτα στην υστερονεωτερική εποχή. Μελετώντας μια σειρά φαινομένων και πρακτικών που συνιστούν εκφάνσεις του μετασχηματισμού αυτού, καθώς και τον αντίκτυπό τους στην αίσθηση αξίας του ατόμου και στις σχέσεις των φύλων, η συγγραφέας καταδεικνύει την ανάγκη άρθρωσης μιας νέας κοινωνιολογίας της αβεβαιότητας και ολοκληρώνει την τοιχογραφία των σύγχρονων ερωτικών σχέσεων που ξεκίνησε με το βιβλίο «Γιατί πληγώνει ο έρωτας;»».
