- Καταγγελίες στον Εμπορικό Σύλλογο από επιχειρήσεις που διατηρούν τις παραδοσιακές όψεις για την αλλοίωση της ταυτότητας του ιστορικού κέντρου από άλλα καταστήματα και αλυσίδες
- Ποιες οι προτεραιότητες και ποιο το τοπίο σήμερα που έχει διαμορφωθεί στην οδό Ερμού
Μετρώντας αντίστροφα για την συμπλήρωση της τρίτης δεκαετίας από την υλοποίηση του έργου ανάπλασης του ιστορικού κέντρου της Μυτιλήνης, ένα πρωτόγνωρο έργο που άλλαξε την εικόνα της αγοράς βάζοντας σε καλούπι, σύμφωνα με τις αρχιτεκτονικές ιδιαιτερότητες της περιοχής μας, τις όψεις πολλών καταστημάτων, οι ίδιοι οι έμποροι και οι εκπρόσωποί τους παρατηρούν πλέον τα βαθιά και σε πολλές περιπτώσεις ανεξίτηλα σημάδια της αλλοίωσης της ταυτότητας του ιστορικού κέντρου.
Η ανάπλαση του ιστορικού κέντρου, ένα από τα σημαντικότερα έργα της Μυτιλήνης – που άρχισε να υλοποιείται επί του αείμνηστου Δημάρχου, Θεόδωρου Χοχλάκα, ενώ το μεγαλύτερο μέρος του εκτελέστηκε και ολοκληρώθηκε επί δημαρχίας Νάσου Γιακαλή – στο πέρασμα των δεκαετιών που μεσολάβησαν δεν απασχόλησε κανέναν αρμόδιο, καθώς ούτε οι δημοτικές αρχές, ούτε οι αρχιτεκτονικές υπηρεσίες και άλλοι φορείς έθεσαν ζήτημα συνέχειας και περαιτέρω ανάπτυξής του. Απεναντίας διάφορες απόψεις ότι η ομοιομορφία των ξύλινων όψεων ουσιαστικά «σβήνει» την ποικιλία των καταστημάτων της αγοράς της Μυτιλήνης τροφοδότησαν ενέργειες καταστροφής ή και κραυγαλέας αλλοίωσης των όψεων από καταστηματάρχες. Αποτέλεσμα είναι να βλέπει κανείς στις μέρες μας εμφανώς αλλοιωμένες τις όψεις του ιστορικού κέντρου και πολλές πινακίδες τύπου Νέον.
Τώρα αρχίζουν να βλέπουν
Όμως τώρα που η περιοχή μας φαίνεται να βρίσκει τον τουριστικό της προσανατολισμό βλέποντας κάποια οικονομικά αποτελέσματα και αρχίζοντας να αντιλαμβάνεται τι θα πει τουρισμός, αρχίζουν να πληθαίνουν αισθητά οι φωνές που ζητούν τη λήψη μέτρων για την προστασία του ιστορικού κέντρου και την επαναφορά των όψεων εκεί που έχουν αλλοιωθεί. Ο Εμπορικός Σύλλογος Μυτιλήνης με μια διοίκηση υπό τον πρόεδρο, Γιάννη Μουτζούρη, διανύοντας τον τελευταίο χρόνο της θητείας της, συνεχίζει αποφασιστικά να ταράζει τα νερά και προς τούτο το προηγούμενο διάστημα καταγγέλθηκε στις αρμόδιες αρχές κατάστημα αθλητικών γνωστής αλυσίδας στο οποίο επιβλήθηκε πρόστιμο για αλλοίωση της όψης, ενώ τώρα στο στόχαστρο μπαίνει μία νέα αλυσίδα που έρχεται στην περιοχή μας και θα λειτουργήσει σε κατάστημα στο κέντρο της αγοράς.
Ήδη ο κ. Μουτζούρης δέχτηκε διαμαρτυρίες καταστηματαρχών, οι οποίοι βλέποντας το μαύρο χρώμα στη μέση της αγοράς με το οποίο επιχειρείται να βαφτεί η πρόσοψη και η καταστροφή των ξύλινων κουφωμάτων ζητούν την παρέμβαση του Συλλόγου τους. Ο κ. Μουτζούρης συνεργάζεται με τον Δήμαρχο Μυτιλήνης, ΠαναγιώτηΧριστόφα, ο οποίος συμπληρώνοντας μόλις 5 μήνες στο τιμόνι του Δήμου επιχειρεί να βάλει σε τάξη έναν πολύ μεγάλο όγκο εκκρεμοτήτων, κάνοντας ήδη την αρχή από την απόφαση για πεζοδρόμηση του ιστορικού κέντρου. Φυσικά ο ίδιος, με ευαισθησία σε θέματα αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, ως πολιτικός μηχανικός που γαλουχήθηκε στο παρελθόν ως ένας από τους στενότερους συνεργάτες του Υπουργού, Νίκου Σηφουνάκη, μελετά με τους συνεργάτες του ποιος μπορεί να είναι ο δρόμος για την ανάδειξη του ιστορικού κέντρου κι αν υπάρχουν προς αυτήν την κατεύθυνση – και ποια είναι διαθέσιμα – χρηματοδοτικά εργαλεία.
Το ιστορικό κέντρο δημιουργήθηκε με ευρωπαϊκές επιδοτήσεις που αποτέλεσαν το κίνητρο για τους καταστηματάρχες να αλλάξουν τις βιτρίνες στα μαγαζιά τους πετώντας ρολά και τζαμαρίες και υιοθετώντας τις παραδοσιακές όψεις. Ο Δήμαρχος συζητά σε πολύ καλό επίπεδο με τον πρόεδρο του Εμπορικού Συλλόγου και με καταστηματάρχες που απευθύνονται στο γραφείο του.
Όπως είπε ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου κ. Μουτζούρης μιλώντας τα Νέα της Λέσβου: «Ο κ. Χριστόφας βρίσκεται δίπλα μας και πάντα διαθέσιμος να μας ακούσει και να μας κατευθύνει όποτε ζητάμε τη βοήθειά του και είναι σημαντικό για εμάς που κράτησε ο ίδιος την ευθύνη των τεχνικών υπηρεσιών, καθώς δείχνει έναν αυτοδιοικητικό που δεν φοβάται τις ευθύνες και τη δουλειά. Εμείς ως Εμπορικός Σύλλογος έχουμε κάνει ενέργειες και έχουν επιβληθεί πρόστιμα σε επιχειρήσεις, κυρίως αλυσίδες που έχουν αλλοιώσει τις όψεις. Όμως το πρόβλημα συνεχίζεται και απαιτείται μια γενικότερη επίβλεψη από τους κρατικούς μηχανισμούς και γι’ αυτό έχουμε αμφίδρομη επικοινωνία με το Δήμο, ώστε να δούμε ποια μπορεί να είναι η προοπτική. Σε κάθε περίπτωση αυτό που έχω να σας πω είναι ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχει κραυγαλέα αλλοίωση των όψεων με χρωματισμούς που προκαλούν, ενώ τώρα βλέπουμε και μια νέα αλυσίδα που ετοιμάζει κατάστημα στη μέση της αγοράς να ξηλώνει τις όψεις και να βάφει τους τοίχους μαύρους εξωτερικά. Αυτό όχι μόνο δεν ταιριάζει, αλλά προσβάλλει κατά την άποψή μας το χαρακτήρα της αγοράς. Δεν έρχεται να προσθέσει, αλλά έρχεται να πάρει από την αγορά», είπε ο πρόεδρος.
Και συνέχισε: «Έχοντας δεχτεί καταγγελίες γι’ αυτή την αλλοίωση από συναδέλφους μου επικοινώνησα και με το Δήμαρχο κι, αν χρειαστεί, θα επικοινωνήσουμε και με την αστυνομία για να επιβληθεί η τάξη. Όμως η νέα αλλοίωση που μας καταγγέλλεται αυτή τη στιγμή δεν είναι η μόνη. Υπάρχουν αρκετά τέτοια προβλήματα μέσα στο ιστορικό κέντρο και αυτό το οποίο μας απασχολεί είναι να μπει ένα τέλος και, αν είναι δυνατόν, να υπάρχει ένα πλαίσιο να επαναφέρουμε παραδοσιακό χαρακτήρα εκεί που μπορούμε στην αγορά. Δεν πρέπει να χάσουμε αυτήν την ταυτότητα, ειδικά τώρα που αρχίζουμε να έχουμε μαζικές επισκέψεις τουριστών μετά από χρόνια αδράνειας σε αυτόν τον τομέα», είπε εμφανώς προβληματισμένος και ανήσυχος ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Μυτιλήνης, καλώντας και τις αρχιτεκτονικές υπηρεσίες, την Πολεοδομία και τα συμβούλια να κάνουν τη δουλειά τους.
Τι ισχύει στην αγορά
Σύμφωνα με το Τεχνικό Επιμελητήριο στη μελέτη του ιστορικού κέντρου περιγράφονται αναλυτικά οι όψεις των καταστημάτων με συγκεκριμένες προδιαγραφές για το κάθε ένα, όπως έγινε στην ανάπλαση. Τα υλικά και τα χρώματα είναι καταγεγραμμένα σε αυτή τη μελέτη, πράγμα που σημαίνει ότι σε περίπτωση ελέγχου από υπηρεσίες μπορούν να επιβληθούν πρόστιμα, σύμφωνα με τον κ. Μουτζούρη. Αυτό άλλωστε έγινε, όπως είπε ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου στην εφημερίδα μας και σε μία εταιρεία παιδικών ειδών που κατέστρεψε την παραδοσιακή όψη. Ωστόσο αν και επιβλήθηκε το πρόστιμο οι υπηρεσίες έμειναν εκεί, δεν απαίτησαν από την αλυσίδα να επαναφέρει την παλιά όψη και από εδώ ξεκινά το πρόβλημα.
Οι τέσσερις όψεις της αγοράς
Σήμερα περπατώντας κανείς στην Ερμού θα δει 4 όψεις. Από τη μια οι καταστηματάρχες που παρέμειναν πιστοί και συνεχίζουν να εφαρμόζουν το παλαιό καθεστώς των παραδοσιακών όψεων συντηρώντας με δικά τους έξοδα τα ξύλινα κουφώματα (και αυτές οι δαπάνες δεν είναι ευκαταφρόνητες), κατανοούν όμως την αξία της διατήρησης του παραδοσιακού χρώματος της Ερμού. Από την άλλη υπάρχουν επιχειρηματίες που κρατώντας τις ξύλινες όψεις τις αλλοίωσαν χρωματικά βάφοντας με έντονα χρώματα, κόκκινα, μαύρα και κίτρινα μαζί με τους τοίχους των μαγαζιών τους για να κάνουν αντίθεση και να τραβούν το μάτι του καταναλωτή.
Το αποτέλεσμα όμως δεν θα μπορούσε κανείς να πει ότι συμβαδίζει με την αρχιτεκτονική ταυτότητα του τόπου μας. Μία τρίτη κατηγορία είναι όσοι κατέστρεψαν τις ξύλινες όψεις με την πάροδο των ετών δημιουργώντας άλλες προσόψεις, είτε με τζαμαρίες κι άλλα υλικά. Και, τέλος, μια τέταρτη κατηγορία έχει να κάνει με τα μαγαζιά που δεν υπάχθηκαν στο παρελθόν στο πρόγραμμα της ανάπλασης των όψεων κι έμειναν όπως ήταν, αλλάζοντας τις όψεις ανάλογα με τις προτεραιότητες των ιδιοκτητών, που με την πάροδο των ετών τα μισθώνουν και αλλάζουν χέρια.
Ο Εμπορικός Σύλλογος κατανοώντας ότι η περαιτέρω αλλοίωση των όψεων ουσιαστικά θα αφαιρέσει από την αγορά της Μυτιλήνης ένα σημαντικό πλεονέκτημα ως προς την εικόνα της, την αρχιτεκτονική κληρονομιά και τον παραδοσιακό χαρακτήρα προς τους τουρίστες, χτυπά το καμπανάκι και προσπαθεί, έστω και με μεμονωμένες κινήσεις, να φρενάρει όπου μπορεί. Ωστόσο το θέμα των όψεων και του παραδοσιακού χαρακτήρα του ιστορικού κέντρου είναι ένα γενικότερο ζήτημα, το οποίο θα πρέπει να απασχολήσει και το Δήμο Μυτιλήνης και άλλους φορείς που θα μπορούσαν να συνεργαστούν και, γιατί όχι, να διαμορφωθούν σε συνεργασία με την Περιφέρεια χρηματοδοτικά εργαλεία, στην προοπτική να επαναληφθεί ένας νέος κύκλος, που – με τα σημερινά ίσως νέα δεδομένα ως προς τις τεχνοτροπίες και τα υλικά – θα έρθει να δώσει μια άλλη πνοή στις επιχειρήσεις, αλλά και στην γενικότερη εικόνα του ιστορικού κέντρου. Η προσπάθεια πεζοδρόμησης του ιστορικού κέντρου που αναμένεται να εφαρμοστεί σύντομα από τη Δημοτική Αρχή του Παναγιώτη Χριστόφα ουσιαστικά δίνει το έναυσμα για να δουν οι πολίτες με διαφορετικό μάτι το ιστορικό κέντρο. Και αυτό μπορεί να τροφοδοτήσει νέες εξελίξεις.
