Του Γρηγόρη Δουμούζη – Θεολόγου, MSc Θεολογίας, Φοιτητή Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου
Άγιος Γρηγόριος επίσκοπος Άσσου (10 Ιουλίου)
Γεννήθηκε στο χωριό Ακόρνη, το οποίο σήμερα δεν υπάρχει. Βρισκότανε στην περιφέρεια της Γέρας, όπου η αγροτική περιοχή σήμερα λέγεται «Κουρκούτα». Οι γονείς του, Γεώργιος και Μαρία, μετέδωσαν τη θερμή πίστη στο παιδί τους, που το ονόμασαν και αυτό Γεώργιο. Ο μικρός Γεώργιος σε ηλικία 14 ετών μετέβη στην Κωνσταντινούπολη για σπουδές. Εκεί γνωρίστηκε με τον γέροντα Αγάθωνα και τον ακολούθησε στο μοναστήρι του στη Μ. Ασία. Εκεί έμεινε τρία έτη.
Λίγα χρόνια αργότερα, συνοδεύοντας τον Αγάθωνα, πήγε στα Ιεροσόλυμα να προσκυνήσει στους Αγίους Τόπους. Εκεί έγινε μοναχός, πήρε το όνομα Γρηγόριος και παρέμεινε σαν ασκητής 15 χρόνια. Όταν χήρευσε η επισκοπή Άσσου, ο Μητροπολίτης Εφέσου τον χειροτόνησε επίσκοπο Άσσου. Η Άσσος βρισκότανε στη Μ. Ασία, περίπου στην περιοχή της Τροίας. Σαν επίσκοπος χαρακτηριζότανε από αυστηρότητα, πραότητα, αγάπη και δικαιοσύνη.
Πολύ γρήγορα ήρθαν στο προσκήνιο συκοφαντίες προς το πρόσωπό του. Γι’ αυτό, ο Γρηγόριος εγκατέλειψε την επισκοπή. Κατέληξε στο χωριό του, στην Ακόρνη. Ανέβηκε στο όρος «Πρίαντος» όπου ίδρυσε μονή και εκεί κοιμήθηκε οσιακά το έτος 1150 ή 1185.
Αγία Ευπρέπεια (Άγνωστη ημερομηνία εορτής)
Στην τοποθεσία «Άργαλα», μεταξύ Νεαπόλεως και Αεροδρομίου, βρέθηκε σε ανασκαφές κατά το 1931 μ.Χ. σταυρόσχημο μαρτύριο με δύο τάφους, που περιείχαν οστά θρυμματισμένα. Επίσης, στον ίδιο χώρο βρέθηκαν τα ερείπια μιας μεγάλης βασιλικής με βαπτιστήριο, που θεωρούνται κτίσματα του 6ου αιώνος. Πάνω σ’ αυτά τα ερείπια υπάρχει το παλαιό εξωκλήσι της Αγίας Ευπρέπειας. Επειδή στον κατάλογο των αγίων της Εκκλησίας δεν υπάρχει αγία μ’ αυτό το όνομα, πιστεύεται ότι μαρτύρησε στη Λέσβο κάποια άγνωστη σ’ εμάς αγία μ’ αυτό το όνομα.
Αγία Θεοκτίστη η Μηθυμναία (9 Νοεμβρίου)
Η οσία Θεοκτίστη ήταν μια ενάρετη μοναχή απ’ τη Μήθυμνα της Λέσβου και έζησε στα χρόνια του βασιλιά Λέοντα του Σοφού (816 μ.Χ.). Παιδί ακόμα έμεινε ορφανή και την έστειλαν σε μοναστήρι που βρισκόταν κοντά στην πατρίδα της. Σε ηλικία 18 ετών πήγε το Πάσχα να επισκεφθεί την αδερφή της. Όμως, εκείνη τη νύχτα ήρθαν στο χωριό πειρατές απ’ την Κρήτη, οι οποίοι μετέφεραν τους αιχμαλώτους στην Πάρο. Ανάμεσά τους και η Θεοκτίστη.
Η οσία, παρ’ όλα αυτά, κατάφερε και δραπέτευσε. Κρύφτηκε στα βουνά, ζώντας 35 χρόνια στην έρημο, τρώγοντας χόρτα και λούπινα που φύτρωναν μόνα τους. Την ανακάλυψε τυχαία ένας κυνηγός, ο οποίος, μετά από επιθυμία της αγίας, της έφερε να κοινωνήσει των αχράντων μυστηρίων. Όταν η αγία κοινώνησε, πέθανε και τάφηκε απ’ αυτόν τον κυνηγό στο ναό της ιστορικής Μονής Εκατονταπυλιανής. Τα σεπτά λείψανα της αγίας, κατά άγνωστο τρόπο, βρέθηκαν και φυλάσσονται στην ιερά Μονή Λευκάδος της Ικαρίας.
Άγιος Θεοφάνης ο Σιγριανής (12 Μαρτίου)
Ο όσιος Θεοφάνης θεωρείται κτήτορας της ιεράς Μονής του Υψηλού στην περιοχή του Σιγρίου. Έζησε στα χρόνια του Λέοντος του Ισαύρου του εικονομάχου. Ήταν έγγαμος, αλλά μετά από οκτώ χρόνια έγγαμου βίου, με τη σύμφωνη γνώμη της συζύγου του Μεγαλούς, αποφάσισαν να γίνουν μοναχοί. Ο Θεοφάνης μοίρασε την περιουσία του στους φτωχούς και έφυγε στη Σιγριανή, όπου έχτισε μοναστήρι. Εκεί ζούσε αντιγράφοντας θρησκευτικά βιβλία. Ο εικονομάχος αυτοκράτορας Λέων ο Ίσαυρος (717-740 μ.Χ.) του ασκούσε μεγάλη πίεση να προσχωρήσει στη μερίδα των εικονομάχων. Οι πιέσεις δεν έφεραν αποτέλεσμα, με συνέπεια να εξοριστεί ο Άγιος στη Σαμοθράκη, όπου και παρέδωσε ειρηνικά την ψυχή του στο Θεό.
Άγιος Θεωνάς Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης (4 Απριλίου)
Ο Άγιος Θεωνάς έζησε το 16ο αιώνα και πέθανε το έτος 1541. Ο Θεωνάς μόνασε, αρχικά, στην ιερά Μονή Παντοκράτορος του Αγίου Όρους. Μετά από χρόνια, προήχθη σε Αρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης και έκτισε την Ιερά Μονή της Αγίας Αναστασίας στη Χαλκιδική, όπου βρίσκεται ολόσωμο το άγιο λείψανό του. Διακρίθηκε για την αγιότητα του βίου του και τα πολλά θαύματα που έκανε εν ζωή και μετά το θάνατό του. Υπάρχει μια τοπική παράδοση η οποία αναφέρει πως ο Άγιος καταγόταν ή έζησε στο Πλωμάρι.
Αγία Θωμαΐς η Λεσβία (3 Ιανουαρίου)
Η Αγία Θωμαΐς έγινε γνωστή μόλις το 1961, μέσω μιας σειράς άρθρων που δημοσίευσε ο καθηγητής κ. Ιωάννης Φουντούλης. Η Αγία γεννήθηκε στη Λέσβο μεταξύ των ετών 910-913, άγνωστο, όμως, σε ποιο σημείο ακριβώς του νησιού. Οι γονείς της, Μιχαήλ και Καλή, μετά από έντονη προσευχή και μεγάλη ελπίδα απέκτησαν κόρη, που την ονόμασαν Θωμαΐδα. Αν και δεν είχε διάθεση για γάμο, μιας και θαύμαζε τη μοναστική ζωή, σε ηλικία 24 ετών παντρεύτηκε κάποιον Στέφανο, που έγινε γι’ αυτήν «ακάνθινος στέφανος» για όλη της τη ζωή. Υπέφερε φοβερά απ’ τη βάναυση συμπεριφορά του: Καθημερινά της πλήγωνε το σώμα και την ψυχή με ξυλοδαρμούς, κλοτσιές και ραπίσματα.
Η Αγία όλ’ αυτά τα αντιμετώπιζε με προσευχή, υπομονή και αγαθοεργία. Η αρετή της Θωμαΐδος έδινε το καλό παράδειγμα και σ’ άλλες γυναίκες, που αντιμετώπιζαν προβλήματα με τους συζύγους τους. Μάλιστα, ο Θεός της έδωσε τη χάρη να επιτελεί θαύματα. Αναφέρονται 14 θαύματα της Αγίας, όταν βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη. Μετά από 13 χρόνια μαρτυρικής συζυγικής ζωής, η Θωμαΐς πέθανε σε ηλικία 38 ετών. Το σεπτό λείψανό της βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη. Όμως, μετά την άλωση της Πόλης απ’ τους Φράγκους το 1204, δεν γνωρίζουμε τι απέγινε.
Άγιος Ιγνάτιος Αρχιεπίσκοπος Μηθύμνης – Κτίτωρ της Ιεράς Μονής Λειμώνος (14 Οκτωβρίου)
Ο Άγιος Ιγνάτιος γεννήθηκε το έτος 1492 στο χωριό Φάραγγα, που δεν υπάρχει σήμερα. Ήταν κοντά στην Καλλονή. Ο Άγιος επονομαζόταν «Αγαλλιανός». Το βαπτιστικό του όνομα ήταν Ιωάννης και όταν χειροτονήθηκε πήρε το όνομα Ιγνάτιος. Σε νεαρή ηλικία παντρεύτηκε και χειροτονήθηκε ιερέας. Όμως, μια μεγάλη επιδημία που έπεσε στο νησί, του στέρησε και τη γυναίκα και τα παιδιά του. Μόνο ένα παιδί τού έμεινε, το οποίο, αργότερα, έγινε μοναχός με το όνομα Μεθόδιος. Στη θέση που σήμερα είναι η ιερά Μονή του Λειμώνος, υπήρχε ένα φτωχικό ξωκκλήσι του αρχιστράτηγου Μιχαήλ.
Όλο αυτό το μεγάλο κτήμα ανήκε στον πατέρα του Αγίου, όπως και το άλλο, όπου βρίσκεται σήμερα το γυναικείο μοναστήρι της Μυρσινιώτισσας. Ο Άγιος όλα αυτά τα αξιοποίησε για ιερούς σκοπούς. Τα χρόνια της Τουρκοκρατίας πρόσφερε μεγάλες υπηρεσίες στα εκεί μοναστήρια και στους υπόδουλους χριστιανούς. Το 1531 εξελέγη Μητροπολίτης Μηθύμνης. Αναδείχτηκε άριστος ποιμένας. Το 1563 ζήτησε να παραιτηθεί απ’ το μητροπολιτικό θρόνο και στις 14 Οκτωβρίου του έτους 1566 παρέδωσε την αγία ψυχή του στο Θεό.
