Του Γρηγόρη Δουμούζη – Θεολόγου, MSc Θεολογίας, Κοινωνιολόγου
Στο ευαγγέλιο της Κυριακής (Μτ. θ΄ 1-8) κάποιοι άνθρωποι φέρανε στον Χριστό έναν παράλυτο και με πίστη Του ζήτησαν να τον κάνει καλά. Ο Χριστός είπε: «Θάρσει, τέκνον˙ ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου». Δηλαδή, του είπε να έχει θάρρος και πως του συγχωρήθηκαν οι αμαρτίες. Στο τέλος, φυσικά, του χαρίζει και τη θεραπεία. Αξίζει να σταθούμε στα λόγια του Κυρίου.
Ήρθαν οι άνθρωποι με πίστη και ο Κύριος τους λέει «έχετε θάρρος». Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι ναι μεν ο άνθρωπος απευθύνεται στον Χριστό με πίστη, αλλά, ταυτόχρονα, η πίστη του και το αίτημά του έχουν ανάγκη να «εμπλουτιστούν» από θάρρος. Γιατί είναι αναγκαίο το θάρρος; Διότι η πίστη μας και η σχέση μας με το Θεό δεν είναι μια στατική κατάσταση.
Είναι γεγονός πως μπορεί να ζητάμε με πίστη κάτι απ’ το Θεό, αλλά την ίδια στιγμή οι λογισμοί να μας παιδεύουν, οι αμφιβολίες να μας τυραννούν και να οδηγούμαστε σταδιακά στην απελπισία και στην απόγνωση. Αυτό το ξέρει ο Κύριος. Γνωρίζει την κατάστασή μας και τον αγώνα μας. Η πίστη είναι μια πορεία. Είναι ένας συνεχής αγώνας. Εμείς «ξεδιπλώνουμε» τη διάθεσή μας προς το Θεό, αλλά αυτό απαιτεί και προϋποθέτει τον αγώνα.
Χωρίς αμφιβολία, όλοι μας έχουμε στιγμές που νιώθουμε μετέωροι, δεν ξέρουμε πού πατάμε και πού βρισκόμαστε. Ο Χριστός το γνωρίζει αυτό. Έτσι, τιμά την πίστη, την αναγνωρίζει, την επιβραβεύει, αλλά, ταυτόχρονα, μας ενθαρρύνει. Τίποτα δεν είναι δικό μας. Χωρίς τη χάρη και την ενίσχυση απ’ το Θεό, η πίστη μας και ο αγώνας μας τίποτα δεν είναι. Αυτό έρχεται και ξεκαθαρίζει με το ευαγγέλιο ο Κύριος. Ξεκινάει πρώτα ο άνθρωπος, καταθέτοντας τη δική του ελευθερία. Λέει: «Σε θέλω Θεέ μου. Θέλω να πιστέψω και κάνω τον αγώνα μου». Όμως, και αυτό είναι βασικό στοιχείο της πνευματικής ζωής, το να γίνει αυτό μια ζωντανή πραγματικότητα, είναι υπόθεση του Κυρίου. Γι’ αυτό μας λέει: «Έχε θάρρος. Όλα θα γίνουν».
Αξίζει, όμως, να σταθεί κανείς και σ’ ένα άλλο σημείο της ιστορίας. Βλέπουμε πως οι άνθρωποι ζητάνε απ’ τον Χριστό να κάνει καλά τον παράλυτο και Αυτός μιλάει για «συγχώρεση των αμαρτιών». Πολύ εύκολα θα μπορούσαν οι άνθρωποι να διαμαρτυρηθούν και να πουν: «Ζητάμε τη θεραπεία του παραλύτου και Εσύ είσαι στον κόσμο Σου και λες «ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου»; Δεν Σου ζητήσαμε κάτι τέτοιο. Ζητήσαμε να κάνεις καλά τον άνθρωπό μας. Τι μας λες τώρα για τη συγχώρεση των αμαρτιών;».
Ο λόγος που πράττει έτσι ο Κύριος είναι για να μας δείξει ότι ο άνθρωπος είναι μια ενότητα. Δηλαδή, δεν μπορεί να υπάρξει θεραπεία πραγματική του σώματος, χωρίς την πνευματική θεραπεία. Είναι ανώφελη μια σωματική ίαση και θεραπεία, αν δεν βρούμε το λόγο της ζωής μας. Λέει επί αυτού ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης: «Ο Κύριος σ’ αυτόν που κατέβασαν μπροστά Του πάνω στο κρεβάτι, λέγοντας «έχουν συγχωρηθεί οι αμαρτίες σου», θεραπεύει την ψυχή, και λέγοντας «σήκω και περπάτησε», θεραπεύει τη σάρκα». Ενότητα ψυχής και σώματος.
Συνήθως, τα αιτήματα τα δικά μας είναι αποκομμένα απ’ την επιθυμία μας για το Θεό. Αυτή είναι η πραγματική εκκοσμίκευση που συμβαίνει σήμερα στην Εκκλησία. Ζητάμε απ’ τον Κύριο να εκπληρώσει τις ανάγκες μας, χωρίς, όμως, κύριο μέλημά μας να είναι η σχέση μας με το Θεό. Δίνουμε προτεραιότητα στο αίτημα και όχι στο Πρόσωπο. Δεν μπορεί να υπάρξει έτσι πραγματική θεραπεία. Δεν είναι ο άνθρωπος ένα ον που θεραπεύουμε το ένα κομματάκι και το άλλο το αφήνουμε αθεράπευτο. Αυτό το κάνουν οι «απατεώνες του κόσμου».
Ο Κύριος λέει: «Πραγματική θεραπεία είναι να σε σώσω ολόκληρο. Ολόκληρο να σε θεραπεύσω. Θα ξεκινήσουμε απ’ το σημαντικό και το ουσιώδες, που είναι η συγχώρεση των αμαρτιών». Είναι συγκλονιστικό πως ακόμη και αυτή η πράξη ξεκινάει, εφόσον εμείς οι ίδιοι δώσουμε τη συγκατάθεσή μας. Μας λέει: «Έχεις την πίστη; Σου δίνω την άφεση των αμαρτιών. Έχεις τη μετάνοια; Σου δίνω τη συγχώρεση. Δεν σε πιέζω και δεν σε αναγκάζω». Ζητούμε τα λίγα και ο Κύριος μας δίνει τα πολλά. Ζητούμε το ένα και μας τα δίνει όλα. Πότε; Όταν δει πραγματικό «άνοιγμα ψυχής».
Εμείς ζητούμε, αλλά δεν έχουμε «άνοιγμα ψυχής» προς το Θεό. Είμαστε «κλεισμένοι» στον εαυτό μας. Γι’ αυτό, πολλές φορές δεν λαμβάνουμε. Όχι γιατί δεν δίνει ο Κύριος, αλλά επειδή εμείς οι ίδιοι είμαστε «κλειστοί». Είμαστε «εγκλωβισμένοι» στη βεβαιότητα του λογισμού μας. Ουσιαστικά εθελοτυφλούμε. Έρχεται, παρ’ όλα αυτά, ο Κύριος και μας ενισχύει: «Για να δούμε τα πράγματα ένα-ένα. Έχε θάρρος. Τιμώ την πίστη σου. Έχε κουράγιο. Είμαι κοντά σου. Να ξέρεις ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι η απελπισία: να πιστέψεις ότι δεν είσαι για τίποτα».
Η ταραχή και η απελπισία είναι αρνητικές καταστάσεις. Η ταραχή, η ένταση που έχουμε για οποιοδήποτε πράγμα, η υπερβολή και η εμμονή σε κάτι είναι καταστάσεις πτώσεως. Όχι μόνο ψυχικής, αλλά και πνευματικής. Συνέχεια κάτι γίνεται και τρελαινόμαστε. Ας ησυχάσουμε και ας έχουμε θάρρος, όπως λέει ο Κύριος. Άλλωστε, αν θέλουμε πραγματικά να διαλεχθούμε μεταξύ μας, αν θέλουμε πραγματικά να έχουμε σχέση με το Θεό, χρειάζεται να ησυχάσουμε. Να έχουμε θάρρος και να ελπίζουμε.
Τότε, ο Κύριος μας «ανοίγει» τον ορίζοντα της πραγματικής θεραπείας, η οποία ξεκινάει απ’ τη θεραπεία της ψυχής, δηλαδή, την άφεση των αμαρτιών. Μόνο έτσι αποκτά νόημα και η θεραπεία της «σωματικής παραλυσίας». Σε καμιά περίπτωση δεν μπορούμε να θεραπεύσουμε ένα κομμάτι του εαυτού μας, αν δεν θεραπευτούμε ολόκληροι. Στην πνευματική ζωή, επομένως, η πραγματική θεραπεία μας είναι το «άνοιγμά» μας με πίστη και μετάνοια στην αγάπη και στο έλεος του Θεού.
