Ζωντανεύουν οι μοναδικές παλαιοντολογικές συλλογές της Βρίσας, με τα μοναδικά ευρήματα από μαμούθ, ρινοκέρωτες, αντιλόπες, γαζέλες, γιγαντιαίες χελώνες, υπερμεγέθη άλογα και οικογένειες πιθήκων που βάδιζαν στα δύο πόδια.
Ο Δήμαρχος Δυτικής Λέσβου, Ταξιάρχης Βέρρος, συναντήθηκε με αντιπροσωπεία των Καθηγητών του Μουσείου Παλαιοντολογίας και Γεωλογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) και ανακοίνωσαν την επαναλειτουργία του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Βρίσας, αλλά και της επανέναρξης – επέκτασης των ανασκαφών στην επίμαχη περιοχή μεταξύ Βατερών και Βρίσας.
Το Μουσείο είχε αναστείλει τη λειτουργία του μετά τον καταστροφικό σεισμό της Βρίσας το 2017. Η ομάδα Καθηγητών Παλαιοντολογίας με επικεφαλής τον Αναπληρωτή Πρόεδρο του Συμβουλίου Διοίκησης του ΕΚΠΑ, Νίκο Θωμαΐδη, που είναι υπεύθυνοι της Συλλογής Φυσικής Ιστορίας της Λέσβου, συζήτησαν με το Δήμαρχο διεξοδικά για το πλάνο επαναλειτουργίας αλλά και την επανέναρξη των ανασκαφών, ώστε να αναδειχθεί στοχευμένα το πολιτιστικό και ιστορικό εκατομμυρίων ετών απόθεμα της περιοχής.
Βάσει του πλάνου που εκπονείται, το ΕΚΠΑ και ο Δήμος θα εγκαταστήσουν σε πρώτη φάση ένα εκθετήριο των ευρημάτων των ανασκαφών μέχρι να επιτευχθεί η πλήρης επαναλειτουργία του Μουσείου. Σε δεύτερη φάση, θα οριστικοποιηθούν οι συνέργειες των δύο φορέων προκειμένου οι ανασκαφές να συνεχιστούν και να αναδειχθεί περαιτέρω η μεγάλης επιστημονικής σπουδαιότητας απολιθωματοφόρος θέση στα Βατερά.
Η Συλλογή Φυσικής Ιστορίας στη Λέσβο λειτουργεί από το 1998 ως παράρτημα του Μουσείου Παλαιοντολογίας και Γεωλογίας σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Αποτελεί το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Βρίσας Λέσβου.
Όλα ξεκίνησαν κατά την κατασκευή οικήματος στα Βατερά, όταν ανακαλύφθηκε αρχικά η κάτω γνάθος ενός προβοσκιδωτού. Το απολίθωμα προσδιορίστηκε ότι ανήκει στο είδος anancus arvenensis, ένα προβοσκιδωτό που εξαφανίσθηκε πριν από 1,6 εκατ. χρόνια. Περισσότερη έρευνα οδήγησε στην ανακάλυψη περισσότερων απολιθωμάτων, όπως είναι τα μεταπόδια ενός απολιθωμένου αλόγου, το καβούκι μιας χελώνας και η θρυμματισμένη γνάθος ενός σαρκοφάγου, του nyctereutes. Το πλήθος των απολιθωμάτων είναι μοναδικό και στην ποικιλότητα των ειδών και στα ίδια τα απολιθώματα: Μια νάνος αντιλόπη, μια γιγάντια χελώνα και ένας μεγάλος πίθηκος.
Tι δείχνουν όμως τα σπάνια αυτά ευρήματα; Ότι εντοπίστηκε η ζωή πριν από την εποχή των παγετώνων! Γι’ αυτό και η θέση στα Βατερά θεωρείται μεγάλης επιστημονικής σπουδαιότητας, με νέες σημαντικές πληροφορίες για το περιβάλλον, κατά την περίοδο δηλαδή που οι πρώιμοι άνθρωποι εμφανίζονται στον Παλαιό Κόσμο.
Η αφθονία απολιθωμάτων γαζέλας, αλόγων και αντιλόπης υποδηλώνει ένα περιβάλλον σαβάνας. Τα ιζήματα υποδεικνύουν την ύπαρξη ενός ποτάμιου συστήματος, όπου πιθανότατα στις όχθες του αναπτύσσονταν δάση.
Η παρουσία του σχεδόν άγνωστου πιθήκου paradolichopithecus, ο οποίος είναι γνωστός μόνο σε δύο θέσεις στην Ευρώπη και η γιγάντια χελώνα κάνουν την πανίδα των Βατερών μοναδική.
Η ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα συλλογή της Βρίσας περιλαμβάνει:
- Απολιθωμένα ευρήματα σπονδυλωτών και ασπόνδυλων, τα οποία αποτελούνται από απολιθώματα δίποδων πιθήκων, ευμεγεθών αλόγων, γαζελών, ελαφιών, βοοειδών, μαμούθ, ελεφάντων και άλλων.
- Απολιθώματα πετρολογίας και ορυκτολογίας που καλύπτουν το μεταλλευτικό πλούτο της Λέσβου.
- Τμήμα ζωολογίας με αντιπροσωπευτικά είδη της πανίδας της Λέσβου.
- Τμήμα βοτανικής με δείγματα σύγχρονης και απολιθωμένης πανίδας της Λέσβου.
Τον Αναπληρωτή Πρόεδρο του Συμβουλίου Διοίκησης του ΕΚΠΑ κ. Θωμαΐδη, συνόδευαν στη συνάντησή του με το Δήμαρχο η Πρόεδρος του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου, Καθηγήτρια Παλαιοντολογίας Ασημίνα Αντωναράκου και οι Καθηγητές Παλαιοντολογίας του Τμήματος Γεωλογίας Γιώργος Λύρας και Γιώργος Κοντακιώτης.
