Η Λέσβος, όπως κι η Λήμνος αλλά κι ο Άη Στράτης, ευτύχησαν να έχουν αυτοδιοικητικούς της προσφοράς. Ανθρώπους που στη συντριπτική τους πλειοψηφία ασχολήθηκαν με τα κοινά, έγιναν Δήμαρχοι και Πρόεδροι, γιατί πονούσαν για τον τόπο τους. Πίστευαν στην αξία της ανιδιοτελούς εργασίας, έκαναν εντέλει ό,τι μπορούσαν, ακόμη κι αν δεν τα κατάφερναν πάντα, για να δίνουν λύσεις. Σε πολλούς από αυτούς, και στη συνεργασία τους με άλλους αυτοδιοικητικούς απ’ το Βόρειο και το Νότιο Αιγαίο, οφείλουμε το ότι μάθαμε πριν από χρόνια, πως σε άλλες περιοχές της χώρας, τις ηπειρωτικές, και ειδικά στην ελληνική πρωτεύουσα, την Αθήνα, οι αστικές συγκοινωνίες επιδοτούνται. Και μάλιστα με τεράστια ποσά κατ’ έτος, αφού η δαπάνη για τη λειτουργία τους σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να καλυφθεί απ’ τα ισχύοντα εισιτήρια.
Εκτός όμως απ’ αυτή την παράμετρο, οι νησιωτικές κοινωνίες, ανέκαθεν διεκδικούσαν ένα αντιστάθμισμα στις διαρθρωτικές αδυναμίες που προκαλεί η νησιωτικότητα και ιδιαίτερα στο μεταφορικό κόστος. Έτσι το “πάντρεμα” των δύο αυτών αιτημάτων, αφενός για ισότιμη και για τους νησιώτες επιδότηση των μεταφορών, κι αφετέρου για επιχορήγηση των μεταφορικών δαπανών της θαλάσσιας κι εναέριας διακίνησης ανθρώπων κι αγαθών, διαμόρφωσε εδώ και δεκαετίες, την παλλαϊκή διεκδίκηση για Μεταφορικό Ισοδύναμο (Μ.Ι.).
Τα υπόλοιπα της όλης ιστορίας είναι πάνω-κάτω γνωστά. Το πάγιο αίτημα που διαδοχικά ένα σωρό υπουργοί έκρυβαν στο ντουλάπι των αζήτητων, ήρθε να το ικανοποιήσει η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα. Μάλιστα ένας πολύ καλός μου φίλος, φανατικός ΣΥΡΙΖΑ, για κάθε κριτική που έκανα στις κυβερνητικές επιλογές του κόμματός του, προκειμένου να με αποστομώσει, όταν τέλειωναν τα όποια άλλα επιχειρήματα πρόβαλε, είχε ως επωδό το Μ.Ι.. Διά πάσαν νόσο…
Όντως όμως, οι μόνιμοι κάτοικοι των νησιών κυριολεκτικά δεν πιστεύαμε στα μάτια μας, όταν έκπληκτοι βλέπαμε να πέφτουν στους τραπεζικούς λογαριασμούς μας, τα σαραντάρια, τα πενηντάρια, ή και τα ογδοντάρια της επιδότησης για κάθε ταξίδι που κάναμε από και προς το νησί. Χαράς ευαγγέλια για τα σπιτικά μας, ειδικά την περίοδο που τα παιδιά σπούδαζαν εκτός Λέσβου κι ως φοιτητές πηγαινοέρχονταν τουλάχιστον τέσσερις με πέντε φορές το χρόνο κι άλλες δυο-τρεις οι γονείς για να τα δούμε, να τα βοηθήσουμε κλπ..
Κι ήρθε το καλοκαίρι του 2019, η επόμενη κυβέρνηση της Ν.Δ. που εξήρε το μέτρο τασσόμενη αναφανδόν υπέρ του, και δεν κατήργησε το Μ.Ι., το οποίο στο μεταξύ είχε επεκταθεί και στη διακίνηση των εμπορευμάτων.
Όμως τίποτε το καλό δεν κρατά πολύ. Σιγά – σιγά άρχισαν οι καθυστερήσεις στην καταβολή της επιδότησης. Ο μήνας αναμονής έγινε τρίμηνο και στη συνέχεια εξάμηνο. Χρειάζεται να παραδεχθούμε πως για όσο διάστημα ήταν Γενική Γραμματέας Νησιωτικής Πολιτικής η ντόπια Χριστιάνα Καλογήρου, έκανε υπεράνθρωπες προσπάθειες να υπάρχει όσο το δυνατόν καλύτερη ροή. Πάσχιζε να έρθουν οι απαιτούμενες πιστώσεις και άμεσα να περάσουν στους λογαριασμούς.
Μετά απ’ αυτήν επικράτησε και συνεχίζει να επικρατεί το χάος. Ούτε θυμάμαι πόσους μήνες τώρα έχει να δοθεί Μ.Ι. και ποιο διάστημα ταξιδιών αφορούσε η τελευταία καταβολή. Σε λίγο, όπως πάμε, θα αμελούμε να δίνουμε το Μ.Α.Ν. όταν εκδίδουμε εισιτήρια, θα ξεχάσουμε πώς μπαίνουμε στην πλατφόρμα για να ελέγξουμε τι γίνεται με τα χρωστούμενα που έχουμε να λαμβάνουμε.
Πρόσφατα μάλιστα, όταν είδα την ατυχέστατη διαχείριση που είχε ο αρμόδιος υπουργός, και για το Μ.Ι., στην απεργία των Ναυτικών (ενώ ήταν περίπου ειλημμένη η κυβερνητική απόφαση για ικανοποίηση των βασικών αιτημάτων της ΠΝΟ, άφησε σχεδόν τρεις μέρες τα νησιά χωρίς ακτοπλοϊκή σύνδεση), απογοητεύτηκα πλήρως. Συνειδητοποίησα δε την πρακτική, εσκεμμένη θεωρώ, απαξίωσης που ακολουθεί στο θέμα του Μ.Ι.. Δεν είναι όλα ατυχείς χειρισμοί και ανικανότητα προσώπων. Πρόκειται για επιλογή απαξίωσης. Πόσο μάλλον αν σκεφτεί κανείς πως αναλογικά με τα κονδύλια που διατίθενται για τις συγκοινωνίες της Αθήνας, είναι αμελητέο το ποσόν για τα νησιά, και για τους κατοίκους, και για τα αγαθά.
Αν ευθαρσώς έβγαινε η κυβέρνηση και έλεγε πως καταργεί το μέτρο, το μόνο ουσιαστικό στήριξης της τσέπης των νησιωτών (για τους ισχύοντες μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ θα σχολιάσω άλλη φορά), θα ξεσηκωνόταν το σύμπαν. Ενώ τώρα, με την απαξίωσή του, ούτε κονδύλια διαθέτει, ούτε αντιδράσεις υπάρχουν.
Το πότε θα ξυπνήσουμε να διεκδικήσουμε αυτά που δικαιούμαστε βάσει των συνταγματικά κατοχυρωμένων προβλέψεων για ισονομία των πολιτών και νησιωτικότητα, είναι δικό μας θέμα. Χρειάζεται όμως να καταλάβουμε πως μας χρωστά το κράτος. Οφείλουμε δε να τού το θυμίσουμε με όσο το δυνατόν πιο βροντερή φωνή μπορούμε.
Ας αναληφθεί συντονισμένα πρωτοβουλία για να ακουστεί επιτέλους ξανά αυτή η φωνή. Ας κάνει κάποιος την αρχή.
*Η Μαρίνα Πολλάτου είναι συνταξιούχος δημοσιογράφος και Εργασιακή Εκπρόσωπος της Ένωσης Συντακτών για το Βόρειο Αιγαίο έχοντας σημαντική προσφορά στην έντυπη δημοσιογραφία του τόπου μας.