- Οι ιαματικές πηγές που θεωρούνταν οι καλύτερες της Ευρώπης, γνωστές και ως “πηγές της Αγριππίνας” και η προσπάθεια του Πάνου Kουρτζή να αναβιώσει τα spa της γαλλικής λουτρόπολης Vichy στη Μυτιλήνη
- Η φιλοξενία της Νομπελίστα φυσικού Μαρί Κιουρί στη Λέσβο και το ξενοδοχείο Ράδιον Παλλάς που κάηκε το 1924
Την ώρα που η Περιφέρεια δεν έχει προκηρύξει ακόμα το διεθνή διαγωνισμό για δεσμευτικές προσφορές αναφορικά με την αξιοποίηση του ξενοδοχείου Σάρλιτζα Παλλάς ως κέντρου θερμαλισμού στην περιοχή της Θερμής, ο ξενοδόχος και επενδυτής στην αγορά ακινήτων, Βασίλης Καρποδίνης, κινείται πρόσω ολοταχώς για την ανάπτυξη ξενοδοχειακής μονάδας δίπλα ακριβώς από το εργοστάσιο της ΔΕΗ, καθώς όπως αποκάλυψαν από τις 10 Δεκεμβρίου τα Νέα της Λέσβου, το παλιό ΣΤΕΠ έχει περάσει από την Alpha Bank στην ιδιοκτησία του.
Ακούγεται οξύμωρο η δημιουργία ξενοδοχειακής μονάδας… δίπλα στις γιγάντιες καμινάδες του εργοστασίου της ΔΕΗ, οι οποίες – προφανώς και με υποβρύχιο καλώδιο να συνδεθεί μελλοντικά η Λέσβος για την ηλεκτροδότησή της – θα παραμένουν σε μία μονάδα που θα βρίσκεται σε κάθε περίπτωση σε εφεδρεία.
Ο “κρυμμένος θησαυρός”
Ωστόσο ο επιχειρηματίας έχει πάρει τις αποφάσεις του για την ξενοδοχειακή μονάδα, η οποία, οξύμωρο και αυτό, δεν προβλέπεται από τις χρήσεις γης στην περιοχή και θα πρέπει να γίνουν τροποποιήσεις! Κι όμως στο μακρινό παρελθόν – και είναι άγνωστο αυτό στους πολλούς Μυτιληνιούς – στην περιοχή είχε επιχειρηθεί η λειτουργία ξενοδοχείου – υδροθεραπευτηρίου με τη χρήση ιαματικού νερού, το οποίο μάλιστα με τα τότε επιστημονικά δεδομένα θεωρούνταν από το καλύτερο στην Ευρώπη! Αυτός είναι και ο “κρυφός θησαυρός” του συγκεκριμένου ακινήτου, καθώς λέγεται ότι και στις μέρες μας το ζεστό νερό που φτάνει στην περιοχή, προερχόμενο από τα υψώματα της Ουτζάς, είναι από την ίδια πηγή εκείνης της περιόδου, που σημαίνει ότι μπορεί να αναπτυχθεί μία μονάδα που θα βασίζεται στον ιαματικό τουρισμό και τον τουρισμό υγείας και ευεξίας. Σύμφωνα με τους σχεδιασμούς του κ. Καρποδίνη, η ξενοδοχειακή μονάδα θα έχει 100 δωμάτια που σημαίνει ότι θα είναι περίπου μέχρι 170 – 200 κλινών.
Σήμερα τα ΝΕΑ της ΛΕΣΒΟΥ, με τη σημαντική συμβολή του συνταξιούχου Λυκειάρχη, κ. Αντώνη Χατζηχαραλάμπους και του γιατρού και ερευνητή, Μάκη Αξιώτη, φέρνουν στο φως ένα κεφάλαιο της Μυτιλήνης που παραμένει σε πολλούς άγνωστο στις μέρες μας.
Από τη Γαλλία στην Επάνω Σκάλα!
Το οικόπεδο που οι περισσότεροι το γνωρίζουν ως πρώην ΣΤΕΠ (Στρατόπεδο Στέγασης του υγειονομικού προσωπικού και νοσηλείας οπλιτών) αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα, ίσως, κεφάλαια της παλιάς ακμάζουσας Μυτιλήνης καθώς στη θέση του υπήρχε ξενοδοχείο, τα σχέδια του οποίου υπέγραψε το 1911 ο μεγάλος αρχιτέκτονας της Σμύρνης, Ι. Βαλειάδης. Επρόκειτο για ξενοδοχειακή μονάδα-υδροθεραπευτήριο, που για τα δεδομένα της εποχής ήταν πολύ προχωρημένο λόγω και της σύστασης της ιαματικής πηγής. Πρόκειται για το ξενοδοχείο, το οποίο σύμφωνα με τον κ. Χατζηχαραλάμπους ήταν το θερμαλιστικό κέντρο που ονειρευόταν η οικογένεια Κουρτζή με εγκαταστάσεις αντίστοιχες της γαλλικής λουτρόπολης Vichy (Βισύ).
Το Vichy από το οποίο έχει πάρει το όνομά της και η μεγάλη εταιρεία καλλυντικών και σήμερα έχει πληθυσμό μικρότερο από αυτόν της Μυτιλήνης στην περιφέρεια της Ωβέρνης έχει παίξει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της κουλτούρας των spa σε ολόκληρο τον κόσμο, καθώς στα χρόνια της Γαλλικής αυτοκρατορίας ήταν πόλος έλξης για την αριστοκρατία της χώρας και έχει χαρακτηριστεί ως το μικρό Παρίσι και η βασίλισσα των spa, προσελκύοντας και Ευρωπαίους αριστοκράτες, ανάμεσα στους οποίους και ο Πάνος Κουρτζής από όπου πήρε την ιδέα να αναπτύξει κάτι αντίστοιχο στη Μυτιλήνη!
Έτσι, λοιπόν, σύμφωνα με τον κ. Χατζηχαραλάμπους το 1887 ο Πάνος Μ. Κουρτζής αγόρασε το κτήμα των Κουλαξίζηδων στην περιοχή Κιουτσούκ Λούτζα (Μικρά Λουτρά) στην περιοχή της ΔΕΗ στο οποίο υπήρχαν ερείπια ρωμαϊκού λουτρού με ιαματικές πηγές, με σημαντικά καλύτερες σε ραδιενέργεια (είναι η ενέργεια που προσδίδει τις θεραπευτικές ιδιότητες στα ιαματικά νερά) ακόμα και από τις προδιαγραφές των νερών της Vichy!!
Για την αξιοποίηση των πηγών είχε προσκληθεί εκείνη την εποχή και η Νομπελίστας φυσικός Μαρί Κιουρί που παρέμεινε στη Λέσβο περίπου 6 μήνες μετά από πρόσκληση και φιλοξενία του Πάνου Κουρτζή μελετώντας τις πηγές. Σύμφωνα με την έρευνα του Πειραματικού Λυκείου Μυτιλήνης, και την ομάδα των καθηγητών Δημήτρη Αϊβαλιώτη και Βλάση Ταμβακέρα, στη θαλάσσια περιοχή μπροστά από την ΔΕΗ βρέθηκε σε απόσταση 50 μέτρων από την ακτή να αναβλύζουν 3 πίδακες καυτού γλυκού νερού… θερμοκρασίας περίπου 60 βαθών Κελσίου.
Αξίζει, δε, να σημειώσουμε ότι οι ιαματικές πηγές στη συγκεκριμένη περιοχή είναι γνωστές από τη ρωμαϊκή περίοδο και μάλιστα έχουν χαρακτηριστεί ως «οι πηγές της Αγριππίνας», η οποία ήταν η μητέρα των Ρωμαίων αυτοκρατόρων Καλιγούλα και Νέρωνα και σύζυγος του στρατηγού (και διαδόχου) της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας ανιψιού του Τιβέριου, Γερμανικού τον οποίο ακολούθησε όταν ο τελευταίος έφτασε στη Μικρά Ασία για τη διευθέτηση υποθέσεων και γέννησε το τελευταίο τους παιδί, την Ιουλία Λιβίλλα στη Λέσβο. Όπως τονίζει ο ερευνητής Μάκης Αξιώτης, οι πηγές της περιοχής υπήρχαν από την ρωμαϊκή περίοδο, κάτι που τεκμηριώνεται και από τα ευρήματα των ανασκαφών.
Το όραμα του Πάνου Κουρτζή περιλάμβανε το κτίριο των ιαματικών πηγών Courtgibad (οι εγκαταστάσεις αυτές βρίσκονται ερημωμένες κάτω από το δρόμο προς τη θάλασσα), το “Electric” (το υδροθεραπευτήριο πάνω από τον δρόμο) και το ξενοδοχείο-κόσμημα των 65 δωματίων Radium Palace, τα οποία δεν υπάρχουν πια, καθώς το 1915 – 1916 έγινε για τις ανάγκες του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου επίταξη των οικοπέδων, ακινήτων, μηχανημάτων, κτλ. και εγκαταστάθηκαν στο χώρο οι στρατιώτες της Αντάντ. Η οικογένεια Κουρτζή ως φιλοβασιλική εξορίστηκε στην Τουλόν της Γαλλίας, και τελικά μια μεγάλη πυρκαγιά στις 3 Δεκεμβρίου του 1924 κατάστρεψε τα πάντα.
Κάπως έτσι χάθηκε ένα μεγάλο όραμα του Κουρτζήδων για τη Λέσβο. Ενδεχομένως αν είχε αναπτυχθεί μπορεί να είχε εξασφαλίσει μία διαφορετική τροχιά για τη Λέσβο. Μπορεί όμως και να είχε και την κατάληξη του Σάρλιτζα Παλλάς, κανείς ποτέ δεν θα μάθει.
Σήμερα
Τα όσα περιγράφονται παραπάνω με τη σημαντική συμβολή του κ. Χατζηχαραλάμπους που για τους περισσότερους Μυτιληνιούς της εποχής μας είναι άγνωστα, προφανώς δεν πέρασαν απαρατήρητα από τον 86χρονο επιχειρηματία Βασίλη Καρποδίνη, ο οποίος πίσω από τα ερείπια του παλιού ΣΤΕΠ προφανώς είδε και το μεγάλο brand των «πηγών της Αγριππίνας» και την προσπάθεια αναβίωσης του γαλλικού Vichy από τον Πάνο Κουρτζή στη Μυτιλήνη. Να γιατί ο κ. Καρποδίνης προχώρησε στην αγορά του ακινήτου και ξετυλίγει τα σχέδιά του με στόχο να μπορέσει να αναβιώσει στην περιοχή αυτό που δεν κατάφερε λόγω αντιξοοτήτων να κάνει ο Κουρτζής.
Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, ο επιχειρηματίας έχει ήδη ξεκινήσει να συζητά με τους συνεργάτες του για την αγορά των λουτρών που βρίσκονται έξω από το οικόπεδο του παλιού ΣΤΕΠ και τα οποία λόγω αιγιαλού και παραλίας θα πρέπει να βρίσκονται στη δικαιοδοσία της Εταιρείας Ακινήτων του Δημοσίου (πρώην Κτηματική). Ως προς αυτό όμως το καθεστώς ο Μάκης Αξιώτης επεσήμανε ότι το λουτρό που βρίσκεται από την πλευρά της θάλασσας ήταν ιδιοκτησία των Κουρτζήδων.
Το παλιό ΣΤΕΠ στην υποβαθμισμένη περιοχή του εργοστασίου της ΔΕΗ λόγω της λειτουργίας της μονάδας έχει από πίσω του μία βαριά ιστορία, αποτελώντας κατά κάποιο τρόπο ένα δεύτερο Σάρλιτζα Παλλάς με τη διαφορά ότι σε αντίθεση με το Σάρλιτζα, το παλιό ΣΤΕΠ ανήκει πλέον σε ιδιώτη ο οποίος ξεκινάει και αναμένεται να το αξιοποιήσει πολύ πιο γρήγορα σε σχέση με τους ρυθμούς της Αυτοδιοίκησης. Να σημειωθεί ότι στην ομάδα των συνεργατών του κ. Καρποδίνη βρίσκεται και ο πρώην Αντιδήμαρχος Γιάννης Βατός, ο οποίος απαντώντας σε σχετική ερώτησή μας είπε ότι το νέο ακίνητο που έχει περάσει στην κυριότητα του επιχειρηματία δεν αναιρεί τα σχέδιά του για την αξιοποίηση και του Καλαμάρη και ότι το μόνο που άλλαξε με την αγορά του νέου ακινήτου είναι ότι τώρα το μέτωπο έχει γίνει διπλό στην Επάνω Σκάλα.
