Σε κατάσταση επαγρύπνησης, χωρίς όμως πανικό, τέθηκε η ιατρική κοινότητα και οι υγειονομικές αρχές της Λέσβου, μετά την καταγραφή 10 περιστατικών ιογενών λοιμώξεων και τη διακομιδή δύο νεογνών σε νοσοκομεία των Αθηνών. Μετά τη σχετική έρευνα των Νέων της Λέσβου, οι εξελίξεις κινητοποίησαν το Νοσοκομείο Μυτιλήνης, το οποίο, προχώρησε άμεσα σε ανακοίνωση με στόχο την υπεύθυνη και νηφάλια ενημέρωση των πολιτών.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, την οποία συνυπογράφουν ο διευθυντής του Παθολογικού Τομέα και πρόεδρος της Επιτροπής Νοσοκομειακών Λοιμώξεων, Μπάμπης Ανιτσάκης, και ο διοικητής του Βοστάνειου, Αλέξανδρος Κουτσαντώνης, ξεκαθαρίζεται εξαρχής πως «δεν πρόκειται για επιδημία» και ότι «τα περιστατικά είναι μεμονωμένα και διασκορπισμένα γεωγραφικά στο νησί, χωρίς να προκύπτει επιδημιολογική σύνδεση μεταξύ τους».
Βάσει των επίσημων στοιχείων του Νοσοκομείου Μυτιλήνης «τα περισσότερα περιστατικά παρουσίασαν ήπια συμπτώματα και αντιμετωπίστηκαν επιτυχώς, χωρίς να απαιτηθεί νοσηλεία». Εξαίρεση αποτέλεσαν δύο περιπτώσεις νεογνών, για τα οποία κρίθηκε αναγκαία η προληπτική διακομιδή τους σε μονάδες τρίτου βαθμού στην Αθήνα. Όπως διευκρίνισαν οι αρμόδιοι, η απόφαση ελήφθη για λόγους ασφαλείας και δεν προέκυψε επιδείνωση της κατάστασής τους μέχρι στιγμής.
Τι είναι οι εντεροϊώσεις
Οι ιογενείς εντεροϊώσεις είναι συχνές κατά τους θερινούς και πρώτους φθινοπωρινούς μήνες, ιδίως σε τουριστικά νησιά, όπου ο συγχρωτισμός ευνοεί τη μετάδοση. Οι εντεροϊοί (όπως οι Coxsackie, Echovirus, και Enterovirus 71) ανήκουν σε μια ευρεία οικογένεια ιών που προσβάλλουν κυρίως παιδιά, χωρίς να αποκλείονται οι ενήλικες. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν πυρετό, διάρροια, εμετούς, εξανθήματα, μυαλγίες, ακόμα και νευρολογικές εκδηλώσεις σε σπάνιες περιπτώσεις.
Η συντριπτική πλειονότητα των περιστατικών είναι αυτοϊώμενα και υποχωρούν εντός λίγων ημερών. Η αντιμετώπιση είναι υποστηρικτική, με έμφαση στην επαρκή ενυδάτωση και ξεκούραση.
Νέες δυνατότητες στο Βοστάνειο
Αναφορά γίνεται και στη βελτιωμένη εργαστηριακή ετοιμότητα του Βοστάνειου, που επιτρέπει πλέον την ταχεία ανίχνευση των ιογενών λοιμώξεων. Όπως επισημαίνει ο κ. Ανιτσάκης, «η δυνατότητα αυτή διαφοροποιεί τις συνθήκες από το παρελθόν, όταν η διάγνωση καθυστερούσε κρίσιμες ώρες». Πλέον, τα περιστατικά εξετάζονται γρήγορα και με ακρίβεια, επιτρέποντας την έγκαιρη παρέμβαση και τον περιορισμό της διασποράς.
Η μετάδοση των εντεροϊών γίνεται κατά κύριο λόγο μέσω της λεγόμενης κοπρανοστοματικής οδού, δηλαδή με μολυσμένα χέρια που δεν έχουν πλυθεί επαρκώς μετά τη χρήση της τουαλέτας κι όχι από το νερό του δικτύου, όπως λανθασμένα έχει υποτεθεί από μερίδα του πληθυσμού.
Επιπλέον, οι ιοί μπορούν να επιβιώσουν σε επιφάνειες και αντικείμενα (π.χ. παιχνίδια, τουαλέτες, τραπέζια), καθιστώντας κρίσιμη τη σχολαστική καθαριότητα. Όπως υπογραμμίζεται στην ανακοίνωση του Βοστάνειου, το πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό παραμένει το αποτελεσματικότερο μέσο πρόληψης, «πολύ περισσότερο από τα κοινά αντισηπτικά που δεν είναι πάντοτε δραστικά έναντι αυτών των ιών».
Ιδιαίτερα οι γονείς και οι υπεύθυνοι παιδικών σταθμών καλούνται να ενισχύσουν τις πρακτικές υγιεινής, να απολυμαίνουν τις κοινόχρηστες επιφάνειες και να απομονώνουν παιδιά με ύποπτα συμπτώματα μέχρι την πλήρη ανάρρωση. «Η πρόληψη ξεκινά από τα καθαρά μας χέρια», τονίζεται χαρακτηριστικά.
Επαγρύπνηση, όχι υπερβολές
Η ανακοίνωση των υγειονομικών αρχών επιδιώκει την αποκατάσταση της ψυχραιμίας. Όπως αναφέρεται, «η αύξηση περιστατικών δεν είναι σπάνια το καλοκαίρι και δεν συνιστά λόγο ανησυχίας για τον γενικό πληθυσμό». Παρά ταύτα, οι ευάλωτες ομάδες, βρέφη, ηλικιωμένοι και άτομα με υποκείμενα νοσήματα, οφείλουν να είναι προσεκτικές και να συμβουλεύονται άμεσα γιατρό σε περίπτωση επιμονής συμπτωμάτων.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται και σε κλειστές δομές, όπως παιδικές κατασκηνώσεις και βρεφονηπιακοί σταθμοί, όπου οι συνθήκες ευνοούν τη μετάδοση. Η συστηματική εφαρμογή των μέτρων υγιεινής εκεί είναι κρίσιμης σημασίας.
Μήνυμα ευθύνης και εμπιστοσύνης
Η υπόθεση των δύο νεογνών, παρά την ανησυχία που προκάλεσε, αποτέλεσε, όπως όλα δείχνουν, ένα δοκιμαστικό τεστ που ανέδειξε την επάρκεια και την ετοιμότητα του τοπικού συστήματος υγείας. Η ταχεία κινητοποίηση του Βοστάνειου, η διαφάνεια στην ενημέρωση και η προσήλωση στην επιστημονική τεκμηρίωση λειτούργησαν κατευναστικά σε ένα ευαίσθητο θέμα δημόσιας υγείας.
Εν μέσω καλοκαιρινής σεζόν και αυξημένης επισκεψιμότητας, το ιατρικό προσωπικό του νησιού δίνει καθημερινά εξετάσεις ευθύνης. Η πρόσφατη εμπειρία υπενθυμίζει ότι, πέρα από τους εξειδικευμένους εξοπλισμούς και τις τεχνολογίες, η πρώτη γραμμή άμυνας απέναντι στους ιούς είναι η ατομική μας ευθύνη. Η πρόληψη, τελικά, δεν είναι υπόθεση μόνο των γιατρών. Είναι στα χέρια όλων μας.
