Την ώρα που η ευλογιά των αιγοπροβάτων πλήττει εδώ και μήνες σοβαρά την Ελλάδα, αποδεκατίζοντας κοπάδια και δημιουργώντας τεράστιο οικονομικό πρόβλημα στον κτηνοτροφικό κλάδο, οι κτηνοτρόφοι της Λέσβου εκφράζουν έντονη ανησυχία. Θεωρούν ζήτημα χρόνου η νόσος να περάσει στο νησί και σε άλλα γειτονικά, φοβούμενοι ότι αυτή τη φορά ίσως να μην καταφέρουν να την περιορίσουν, όπως συνέβη σε παλαιότερες εξάρσεις.
Η κατάσταση στην Ελλάδα
Η ευλογιά έχει ήδη προκαλέσει σοβαρά πλήγματα στην ηπειρωτική χώρα, κυρίως στη Στερεά Ελλάδα και σε περιοχές με έντονη κτηνοτροφική δραστηριότητα. Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης μέχρι να καταλάβει πόσο σοβαρά είναι τα πράγματα και προσπαθώντας για μήνες να τα αντιμετωπίσει μέσα από αποστειρωμένα γραφεία και ομάδες εργασίας για τη νόσο έχασε σημαντικό έδαφος και την ώρα που οι κτηνιατρικές υπηρεσίες στην Ελλάδα βρίσκονται υποστελεχωμένες η ευλογιά ξέφυγε από κάθε έλεγχο. Η νόσος μεταδίδεται ταχύτατα και η αντιμετώπισή της απαιτεί αυστηρά μέτρα, που οδηγούν στη θανάτωση μεγάλου αριθμού ζώων. Για τους κτηνοτρόφους αυτό σημαίνει οικονομική καταστροφή, αφού οι αποζημιώσεις καθυστερούν και δεν καλύπτουν πάντα την πραγματική απώλεια.
Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η ευλογιά μπορεί εύκολα να περάσει σε νησιωτικές περιοχές, όπως η Λέσβος, που βρίσκεται μέσα στις πρώτες θέσεις σε ανάπτυξη και παραγωγή της κτηνοτροφίας παράγοντας σημαντικό όγκο γάλακτος και τυριών, όπως η φέτα και το λαδοτύρι, προϊόντα που στηρίζουν τις εξαγωγές. Η νέα γαλακτοκομική περίοδος στο νησί μας ξεκινά δειλά-δειλά από το Δεκέμβριο και μπαίνει σε κανονική ροή από το νέο έτος, πράγμα που σημαίνει ότι αν συμβεί κάποιο κακό με την ευλογιά μέσα στο επόμενο διάστημα, το πρόβλημα που θα προκύψει για την οικονομία του τόπου θα είναι πολύ σοβαρό.
Πώς μπορεί να φτάσει η νόσος
Σύμφωνα με τους κτηνοτρόφους, ο πιο πιθανός «δίαυλος» είναι οι χορτονομές που μεταφέρονται από τη Στερεά Ελλάδα και άλλες περιοχές της ηπειρωτικής χώρας προς τη Λέσβο. Αρκεί ένα μολυσμένο φορτίο να ξεφύγει απ’ τους ελέγχους για να μεταδοθεί ο ιός. Μάλιστα, εκτιμάται ότι με αυτό τον τρόπο εμφανίστηκαν και τα δύο κρούσματα στα Δάφια, πριν από μερικούς μήνες.
Ένας ακόμη παράγοντας κινδύνου είναι τα μεταναστευτικά πτηνά που διασχίζουν το Αιγαίο. Αν και αυτή την περίοδο η πορεία τους είναι αντίστροφη – από την Ευρώπη προς την Τουρκία – δεν παύει να θεωρείται ένας πιθανός τρόπος εξάπλωσης της νόσου στο νησί μας.
Η ανησυχία των κτηνοτρόφων
Οι κτηνοτρόφοι της Λέσβου ζουν με την αγωνία ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να χτυπήσει η ευλογιά στα κοπάδια τους. «Αν περάσει στη Λέσβο, δεν ξέρουμε αν θα καταφέρουμε να την περιορίσουμε», τονίζουν, υπενθυμίζοντας ότι το προηγούμενο διάστημα η περιοχή γλίτωσε μεμονωμένες εστίες χάρη στην έγκαιρη κινητοποίηση των κτηνιατρικών υπηρεσιών.
Η εμπειρία έχει δείξει πως ακόμη και η εμφάνιση λίγων κρουσμάτων οδηγεί σε αλυσιδωτές επιπτώσεις: Καραντίνα σε ολόκληρες περιοχές, περιορισμούς στη διακίνηση ζώων, μείωση της παραγωγής γάλακτος και κρέατος, απώλειες στην αγορά τυριών και γαλακτοκομικών. Ο φόβος είναι ότι το νησί, με τη μεγάλη εξάρτησή του από την κτηνοτροφία, θα βρεθεί σε δεινή θέση.
Η ανάγκη για μέτρα πρόληψης
Η εικόνα της ευλογιάς στην Ελλάδα δείχνει ότι η μάχη με τις ζωονόσους δεν είναι εύκολη υπόθεση. Η πρόληψη, η συνεργασία των κτηνοτρόφων με τις αρχές και η έγκαιρη παρέμβαση είναι τα μόνα «όπλα» που μπορούν να αποτρέψουν μια καταστροφική εξάπλωση.
Οι κτηνοτρόφοι τονίζουν την ανάγκη για έγκαιρη ενημέρωση και στήριξη σε περίπτωση εμφάνισης κρουσμάτων. Όπως επισημαίνουν, «δεν αρκούν οι αποζημιώσεις μετά την καταστροφή, χρειάζονται μέτρα που θα αποτρέψουν την καταστροφή».
Την ίδια ώρα όμως οι κτηνιατρικές υπηρεσίες και η κτηνιατρική υπηρεσία Μυτιλήνης βρίσκονται αποδεκατισμένες από προσωπικό, καθώς μόλις ένας συμβασιούχος κτηνίατρος προσλαμβάνεται για την ενίσχυση των υπαλλήλων, οι οποίοι έχουν να καλύψουν και τις ανάγκες της Λήμνου και αναγκάζονται να μετακινούνται, καθώς στο δεύτερο νησί του νομού μας δεν υπάρχει κτηνίατρος. Ενώ θα περίμενε κανείς από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης να ανοίξει τους δρόμους για την πρόσληψη κτηνιάτρων σε όλη την Ελλάδα ώστε να αναμετρηθούν με τη σοβαρή νόσο, συνεχίζει να κρατά κλειστή τη στρόφιγγα των προσλήψεων και όταν αυτό συμβαίνει σε περιφέρειες όπως η δική μας, που είναι επίφοβες λόγω της μεγάλης τους παραγωγής και της κτηνοτροφικής δραστηριότητας να αποτελέσουν άλλο ένα μέτωπο της ευλογιάς, το Υπουργείο συνεχίζει να κάνει ότι δεν καταλαβαίνει και να καθιστά δύσκολο τον απόλυτο έλεγχο. Γι’ αυτό και ο «συναγερμός» παραμένει διαρκής.
Ο διευθυντής Κτηνιατρικής
Όπως είπε στα Νέα της Λέσβου ο διευθυντής κτηνιατρικής, Στρατής Τσομπανέλλης «εφαρμόζουμε τα πρωτόκολλα και τα μέτρα που προβλέπονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και συνεχώς ενημερώνουμε τους κτηνοτρόφους και τους κτηνιάτρους εκτροφής, ώστε να βρίσκονται σε εγρήγορση για να απομονώσουμε τυχόν νέο κρούσμα που μπορεί να καταγραφεί στην περιοχή μας. Μέχρι τώρα η υπηρεσία μας κατάφερε να αντιμετωπίσει ακαριαία χωρίς να πάρουν έκταση κρούσματα που καταγράφηκαν στο παρελθόν και παραμένουμε με αισιοδοξία κοντά στους κτηνοτρόφους στις εκτροφές, παρακολουθώντας την εξέλιξη της ευλογιάς η οποία δεν είναι απλά ανησυχητική. Γνωρίζουμε όλοι ότι το πρόβλημα είναι πολύ σοβαρό και οι χειρισμοί γίνονται από το Υπουργείο».
Να σημειωθεί ότι στα μέτρα πρόληψης εκτός από το σημαντικό σκέλος που αφορά τους κτηνοτρόφους και τις εκτροφές εμπίπτουν και οι επιχειρήσεις που πρέπει να εφαρμόζουν κατά γράμμα τις προβλέψεις που υπάρχουν για τις αδειοδοτήσεις τους είτε πρόκειται για τυροκομεία, σφαγεία, είτε για επιχειρήσεις μεταφοράς ζωοτροφών.
