Αν και έχουν προκαλέσει ανησυχία σε έναν πολύ μικρό μέχρι τώρα αριθμό κτηνοτρόφων, τουλάχιστον σύμφωνα με το ρεπορτάζ της εφημερίδας μας, καθώς δεν προκύπτει ζήτημα γενικευμένης προσβολής, η Κτηνιατρική Υπηρεσία Μυτιλήνης παρακολουθεί με ψυχραιμία καταγράφοντας μια μορφή πνευμονίας που πλήττει αυτό το διάστημα κυρίως τ’ αρνιά προκαλώντας το θάνατο στα ζώα.
Η λοίμωξη καταγράφηκε μετά από παρέμβαση του Διευθυντή Κτηνιατρικής, Στρατή Τσομπανέλλη, ο οποίος ασχολήθηκε προσωπικά με κάποιες περιπτώσεις αιφνίδιων θανάτων αρνιών στη Γέρα, προωθώντας τα χωρίς καθυστέρηση για νεκροψία και καταφέρνοντας να εντοπιστεί άμεσα το αίτιο που προκάλεσε το θάνατο σε μικρό αριθμό ζώων σε εκτροφή.
Πρόκειται για την παστεριδίαση των αρνιών και σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, η νόσος βρίσκεται ακόμη σε αρχικό στάδιο και τα περιστατικά είναι περιορισμένα, χωρίς να έχει εξαπλωθεί ευρέως στα κοπάδια. Ωστόσο, οι θάνατοι νεαρών ζώων μπροστά στα μάτια των ιδιοκτητών έχουν δημιουργήσει αίσθηση επείγοντος για την εφαρμογή μέτρων πρόληψης και παρακολούθησης.
Η παστεριδίαση είναι βακτηριακή λοίμωξη που προσβάλλει κυρίως τα πρόβατα και εκδηλώνεται με δύο κύρια σύνδρομα, την πνευμονική μορφή, γνωστή και ως ενζωοτική πνευμονία του προβάτου, και τη σηψαιμική μορφή, ή παστεριδίαση των συστημάτων. Η νόσος έχει αναφερθεί σχεδόν σε όλες τις χώρες που εκτρέφουν πρόβατα. Η θνησιμότητα συνήθως παραμένει χαμηλή, φτάνοντας έως και 10% στην πνευμονική μορφή και περίπου 5% στη σηψαιμική.
Το πρόβλημα
Τα στελέχη του βιότυπου Α της Pasteurella Ηaemolytica ευθύνονται κυρίως για την πνευμονική μορφή, η οποία εμφανίζεται συχνά σε παχυνόμενα αρνιά ηλικίας 4-6 μηνών και σε ορισμένα ενήλικα ζώα. Η σηψαιμική μορφή προσβάλλει κυρίως αρνιά κάτω των 2 μηνών. Η Pasteurella Μultocida μπορεί να προκαλέσει παρόμοια συμπτώματα, αλλά σπάνια οδηγεί σε ενδημική νόσο. Τα στελέχη του βιότυπου Τ της Pasteurella Ηaemolytica προκαλούν υπεροξεία λοίμωξη σε ζώα έως 6 μηνών, ενώ η Pasteurella Τrechalosi συνδέεται με γρήγορο σηψαιμικό θάνατο ζώων, ηλικίας 6-9 μηνών.
Παράγοντες που προδιαθέτουν τα ζώα στη νόσο περιλαμβάνουν πρόσφατες μετακινήσεις κοπαδιών, απότομες κλιματολογικές αλλαγές, κακές συνθήκες σταβλισμού, όπως υπερπληθυσμό, υψηλή υγρασία, συγκέντρωση αμμωνίας, καθώς και προϋπάρχουσα πνευμονία ή μυική δυστροφία. Η λεσβιακή φυλή προβάτου δεν συγκαταλέγεται στις πιο ευαίσθητες φυλές γι’ αυτή τη νόσο, ωστόσο αυτό δεν αποκλείει και το ενδεχόμενο προσβολής ζώων σε εκτροφές.
Κλινική εικόνα
Στην πνευμονική παστεριδίαση παρατηρείται κατάπτωση, πυρετός, κοπιώδης αναπνοή, βήχας και κρούστες ρινικού και οφθαλμικού εκκρίματος. Τα ζώα απομονώνονται από το κοπάδι και δείχνουν απρόθυμα να κινηθούν ή να τραφούν. Η σηψαιμική μορφή εμφανίζεται συχνά μετά από αυξημένη χορήγηση τροφής ή μετά από μεταφορά των ζώων και προσβάλλει κυρίως αρνιά έως 6 μηνών, προκαλώντας ξαφνικούς θανάτους.
Θεραπεία
Ευτυχώς υπάρχει θεραπεία και η άμεση αντιμετώπιση περιλαμβάνει την απομόνωση των προσβεβλημένων ζώων και τη χορήγηση αντιβιοτικών, όπως οξυτετρακυκλίνη, τιλμικοσύνη ή φλορφενικόλη, σύμφωνα με τις οδηγίες του κτηνιάτρου.
Μέτρα πρόληψης
Για την πρόληψη της νόσου, οι κτηνοτρόφοι συνιστάται να φροντίζουν για το σωστό αερισμό των στάβλων, χαμηλή υγρασία, περιορισμός υπερπληθυσμού και τακτική αλλαγή, καθώς και αλλαγή των υλικών στο δάπεδο των ποιμνιοστασίων πάνω στα οποία διανυκτερεύουν τα ζώα, είτε πρόκειται για άχυρα ή για οτιδήποτε άλλο υλικό. Η επίστρωση μαρμαρόσκονης 5-10 εκ. μειώνει την υγρασία και την αμμωνία, περιορίζοντας τα βακτήρια. Επιπλέον, η εφαρμογή εμβολιακού προγράμματος προστατεύει τόσο τα ζώα αναπαραγωγής όσο και τα αρνιά. Τα ζώα αναπαραγωγής εμβολιάζονται δύο φορές σε διάστημα 3-4 εβδομάδων και λαμβάνουν αναμνηστική δόση πριν τον τοκετό. Τα αρνιά αρχίζουν τον εμβολιασμό από την ηλικία των 10 ημερών με δύο δόσεις και όσα έχουν άγνωστο εμβολιακό παρελθόν λαμβάνουν αμέσως δύο δόσεις σε διάστημα 3-4 εβδομάδων.
Η διεύθυνση Κτηνιατρικής Λέσβου
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση των Νέων της Λέσβου ο Διευθυντής Κτηνιατρικής, Στρατής Τσομπανέλλης, σημείωσε: «Η υπηρεσία μας βρίσκεται σε διαρκή επικοινωνία με τους κτηνοτρόφους και τους κτηνιάτρους εκτροφής και παρακολουθούμε τα κοπάδια. Ενημερώνουμε για τα συμπτώματα και τα προληπτικά μέτρα και επεμβαίνουμε όπου υπάρχει ανάγκη, ώστε να περιοριστεί τυχόν εξάπλωση της νόσου. Θεωρώ ότι το πρόβλημα οφείλεται στις απότομες εναλλαγές θερμοκρασίας που είχαμε και στην υγρασία. Μπορούν οι κτηνοτρόφοι με τις κατάλληλες οδηγίες μας να το αντιμετωπίσουν. Υπάρχει άλλωστε και φαρμακευτική αγωγή. Γι’ αυτό έχει σημασία να παρακολουθούν και να αντιληφθούν το πρόβλημα άμεσα στα ζώα τους για να χορηγηθεί η αγωγή. Δεν χρειάζεται ανησυχία, το τονίζω, επαγρύπνηση χρειάζεται. Μακάρι να ήταν το πρόβλημα της κτηνοτροφίας η παστεριδίαση. Ο αγώνας μας καθημερινά είναι η τήρηση των μέτρων και η διαφύλαξη των κοπαδιών μας από την ευλογιά που πλήττει ολόκληρη την Ελλάδα», είπε ο κ. Τσομπανέλλης καθησυχάζοντας τους κτηνοτρόφους γι’ αυτή τη μορφή πνευμονίας και τονίζοντας ποιο είναι το πρόβλημα της κτηνοτροφίας και συγκεκριμένα η ευλογιά, που ευτυχώς τα κρούσματα του παρελθόντος αντιμετωπίστηκαν ακαριαία στη Λέσβο πριν επεκταθούν.
Από τα παραπάνω φαίνεται ότι η έγκαιρη πρόληψη και η συνεργασία των κτηνοτρόφων με τις κτηνιατρικές υπηρεσίες είναι καθοριστικής σημασίας. Παρά την ανησυχία για τα πρώτα κρούσματα, η νόσος παραμένει περιορισμένη. Η σωστή τήρηση των κανόνων υγιεινής και η εφαρμογή του εμβολιαστικού προγράμματος μπορούν να μειώσουν σημαντικά τον κίνδυνο εξάπλωσης.
