- Ηλικιωμένοι που χρειάζονται συνταγογράφηση φαρμάκων, άτομα με αναπηρία που εξαρτώνται από τη συνεχή φροντίδα, αλλά και οικογένειες χωρίς σταθερή πρόσβαση σε γιατρούς, θα είχαν μια άμεση και συστηματική υποστήριξη
- Η λειτουργία των Κ.ΟΜ.Υ. στο νησί μετατίθεται για αργότερα, χωρίς συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, γεγονός που αναδεικνύει ξανά το χρόνιο πρόβλημα της υποστελέχωσης των υπηρεσιών υγείας
Από τις αρχές Οκτωβρίου θα τεθεί σε εφαρμογή ένα φιλόδοξο μέτρο του Υπουργείου Υγείας που έχει παρουσιαστεί ως τομή στην πρωτοβάθμια περίθαλψη κι αφορά στην ίδρυση και λειτουργία της Κινητής Ομάδας Υγείας (Κ.ΟΜ.Υ.). Με 185 κλιμάκια και περίπου 1.000 επαγγελματίες υγείας, οι κινητές ομάδες θα επισκέπτονται κατ’ οίκον ασθενείς σε όλη την Ελλάδα, καλύπτοντας κενά που εδώ και χρόνια επισημαίνονται από τοπικές κοινωνίες και επιστημονικούς φορείς.
Ωστόσο, σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες, η Λέσβος δεν θα ενταχθεί στο πρώτο στάδιο εφαρμογής. Η λειτουργία των Κ.ΟΜ.Υ. στο νησί μετατίθεται για αργότερα, χωρίς συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, γεγονός που αναδεικνύει ξανά το χρόνιο πρόβλημα της υποεκπροσώπησης των νησιών στις κεντρικές πολιτικές σχεδιασμού.
Η Λέσβος ανήκει διοικητικά στη 2η Υγειονομική Περιφέρεια Πειραιώς και Αιγαίου (2η ΥΠΕ), μια ΥΠΕ με τεράστια γεωγραφική έκταση και ιδιαιτερότητες, καθώς περιλαμβάνει από τον πολυσύχναστο Πειραιά έως τα πιο απομακρυσμένα νησιά του ανατολικού Αιγαίου. Η 2η ΥΠΕ καλείται συχνά να μοιράσει προσωπικό και πόρους με τρόπο που δεν λαμβάνει πάντα υπόψη τις αυξημένες ανάγκες των νησιωτικών περιοχών.
Η μη ένταξη της Λέσβου στην αρχική φάση λειτουργίας των Κ.ΟΜ.Υ. φέρνει στην επιφάνεια την αίσθηση πως, παρά τις εξαγγελίες, οι νησιώτες έρχονται ξανά δεύτεροι στη σειρά. Την ώρα που η ηπειρωτική Ελλάδα θα δει από τον Οκτώβριο τις πρώτες κινητές ομάδες να επισκέπτονται σπίτια ηλικιωμένων και χρονίως πασχόντων, το νησί μας καλείται να περιμένει.
Η σημασία για τους κατοίκους
Για ένα νησί μ΄ απομακρυσμένα χωριά που απέχουν από τη Μυτιλήνη, η παρουσία κινητών μονάδων θα μπορούσε να αποδειχθεί καθοριστική. Ηλικιωμένοι που χρειάζονται συνταγογράφηση φαρμάκων, άτομα με αναπηρία που εξαρτώνται από τη συνεχή φροντίδα, αλλά και οικογένειες χωρίς σταθερή πρόσβαση σε γιατρούς, θα είχαν μια άμεση και συστηματική υποστήριξη. Η καθυστέρηση δεν είναι λοιπόν μια τυπική γραφειοκρατική λεπτομέρεια. Μεταφράζεται σε επιπλέον ταλαιπωρία, έξοδα και αγωνία για κατοίκους που ζουν ήδη με περιορισμένες επιλογές υγειονομικής κάλυψης. Το σχέδιο στελέχωσης και λειτουργίας της Κ.ΟΜ.Υ. στη Λέσβο αρχικά φαίνεται να μένει στα χαρτιά σε αντίθεση με την ηπειρωτική Ελλάδα, που η εφαρμογή της θα τεθεί σε λειτουργία στις αρχές του Οκτωβρίου.
Η στελέχωση των Κ.ΟΜ.Υ. περιλαμβάνει ιατρούς διάφορων ειδικοτήτων, νοσηλευτές και φυσικοθεραπευτές για νοσηλευτική και κινητική υποστήριξη, ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς και εργοθεραπευτές, ώστε να καλύπτονται και ανάγκες ψυχικής υγείας ή κοινωνικής φροντίδας.
Οι κινητές μονάδες σχεδιάζονται ως ένα εργαλείο με ολιστική προσέγγιση, ικανό να φέρει τις υπηρεσίες υγείας μέσα στα σπίτια των πολιτών. Όμως, για τη Λέσβο, όλα αυτά παραμένουν προς το παρόν μια υπόσχεση «στο μέλλον».
Ο ρόλος της 2ης ΥΠΕ
Το Υπουργείο Υγείας έχει επανειλημμένα τονίσει την πρόθεσή του να ενισχύσει την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) και να μειώσει τις ανισότητες. Η συγκεκριμένη δράση εντάσσεται σε αυτόν τον στρατηγικό στόχο. Όμως, η καθυστέρηση εφαρμογής στη Λέσβο αντιβαίνει στον ίδιο τον πυρήνα του σχεδίου, την ισότιμη πρόσβαση όλων των πολιτών σε υπηρεσίες υγείας. Η 2η ΥΠΕ, με τον ρόλο του επιβλέποντος και διαχειριστικού φορέα, καλείται να υλοποιήσει το πρόγραμμα.
Ωστόσο, οι επιλογές προτεραιοτήτων δείχνουν ότι η Λέσβος δεν βρίσκεται ψηλά στη λίστα. Η κατανομή προσωπικού και κλιμακίων φαίνεται να γίνεται με γνώμονα την «ευκολία» και όχι την αναγκαιότητα, αφήνοντας το νησί στο περιθώριο. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται από το Υπουργείο στην ενσωμάτωση υπηρεσιών ψυχικής υγείας στις Κ.ΟΜ.Υ..
Σε μια εποχή που οι ψυχολογικές πιέσεις εντείνονται, η παρουσία ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών μπορεί να αποδειχθεί σωτήρια. Στη Λέσβο, με την απομόνωση πολλών κοινοτήτων και την παρουσία ηλικιωμένων που ζουν μόνοι, η ανάγκη αυτή είναι ακόμα πιο επιτακτική. Η αναβολή στερεί από τους κατοίκους την ευκαιρία να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες που θα μπορούσαν να προλάβουν κρίσεις και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους. Κάθε καθυστέρηση ή εξαίρεση στην εφαρμογή νέων μέτρων υγείας, δημιουργεί αίσθηση άνισης μεταχείρισης και τροφοδοτεί τον προβληματισμό για το αν τα νησιά λαμβάνουν ποτέ τη φροντίδα που δικαιούνται.
Στην προκειμένη περίπτωση αν το Υπουργείο και η 2η ΥΠΕ δεν αναπροσαρμόσουν έγκαιρα τον σχεδιασμό, θα επαναληφθούν τα ίδια λάθη, διότι, από τη μία, σύμφωνα με τη δήλωση της αναπληρώτριας υπουργού Υγείας, Ειρήνης Αγαπηδάκη, οι εξαγγελίες αφορούν «όλη τη χώρα», στην πράξη όμως οι κάτοικοι της Λέσβου περιμένουν την εφαρμογή τους σε δεύτερο χρόνο. Για το νησί μας, η ουσία είναι μία. Χρειάζεται σαφής δέσμευση για το πότε θα ξεκινήσει η λειτουργία των Κ.ΟΜ.Υ.. Χωρίς χρονοδιάγραμμα, οι εξαγγελίες παραμένουν γενικές υποσχέσεις που δεν απαντούν στις καθημερινές ανάγκες των κατοίκων. Η υγεία δεν μπορεί να περιμένει. Και ειδικά για μια νησιωτική κοινωνία με γερασμένο πληθυσμό και δυσκολίες πρόσβασης, κάθε μέρα καθυστέρησης έχει πραγματικό κόστος.
Η δημιουργία Κινητών Ομάδων Υγείας αποτελεί ένα θετικό βήμα για την ενίσχυση της πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Όμως, η εξαίρεση της Λέσβου από την πρώτη φάση εφαρμογής δείχνει ότι το Υπουργείο Υγείας και η 2η ΥΠΕ Πειραιώς και Αιγαίου εξακολουθούν να βλέπουν τη Λέσβο με όρους δευτερεύουσας προτεραιότητας και ενώ έχει διαλύσει την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας σε ένα από τα μεγαλύτερα νησιά της Ελλάδας. Αν το μέτρο φιλοδοξεί πραγματικά να μειώσει τις ανισότητες, η Λέσβος και τα υπόλοιπα νησιά δεν μπορούν να μένουν για άλλη μια φορά στο περιθώριο. Η υγεία, ιδιαίτερα για τους πιο ευάλωτους, δεν αντέχει άλλες καθυστερήσεις.
