- Οι 259 αιτήσεις που κατατέθηκαν, σε σχέση με τις μόλις 81 που εγκρίθηκαν, δείχνουν ότι σχεδόν τα 2/3 των επιχειρήσεων έμειναν εκτός
- Κώστας Μουτζούρης: «Η περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, ως όφειλε, αφουγκράστηκε το μεγάλο ενδιαφέρον και υπερδιπλασίασε τους διαθέσιμους πόρους και συνεπώς και τις εγκεκριμένες επενδύσεις»
Η Λέσβος και τα υπόλοιπα νησιά του Βορείου Αιγαίου βρίσκονται ξανά στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος για τα προγράμματα ΕΣΠΑ, καθώς ολοκληρώθηκε η αξιολόγηση μιας σημαντικής πρόσκλησης που αφορούσε στην καινοτομία των επιχειρήσεων. Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ξεκάθαρα το μεγάλο ενδιαφέρον, αλλά και το σκληρό «φιλτράρισμα» που γίνεται σε τέτοιου είδους χρηματοδοτήσεις.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, ο περιφερειάρχης Κώστας Μουτζούρης, υπέγραψε την ένταξη 81 επενδυτικών σχεδίων στο πλαίσιο της προκήρυξης της δράσης του Προγράμματος «Βόρειο Αιγαίο 2021-2027», με τίτλο «Κατά Προτεραιότητα Εφαρμογή Καινοτομιών κατά Κανόνα μη Τεχνολογικών από τις επιχειρήσεις στο πλαίσιο της Περιφερειακής διάστασης της Εθνικής στρατηγικής έξυπνης εξειδίκευσης».
Στο πρόγραμμα κατατέθηκαν συνολικά 259 αιτήσεις, από επιχειρήσεις της περιοχής, με προτεινόμενα επενδυτικά σχέδια συνολικού ύψους 41,8 εκατομμυρίων ευρώ. Ωστόσο, ο αρχικός διαθέσιμος προϋπολογισμός του προγράμματος ήταν 7 εκατομμύρια ευρώ, ποσό που θα αρκούσε μόλις για ένα μικρό μέρος των αιτήσεων. Τελικά, μετά την παρέμβαση του περιφερειάρχη, οι διαθέσιμοι πόροι υπερδιπλασιάστηκαν και έφτασαν τα 15,9 εκατομμύρια ευρώ. Έτσι εγκρίθηκαν 81 επενδύσεις, αρκετές από τις οποίες είχαν περάσει και από το στάδιο της ένστασης μέσω ΕΦΕΠΑΕ/ΕΛΑΝΕΤ.
Τα αποτελέσματα, όπως σημειώνεται στην ανακοίνωση, είναι διαθέσιμα στις ιστοσελίδες www.pepba.gr και www.elenet.gr.
Ο κ. Μουτζούρης, σε δήλωσή του, υποστήριξε ότι «το συνεχώς αυξανόμενο επενδυτικό ενδιαφέρον στα νησιά του Βορείου Αιγαίου επιβεβαιώθηκε και σε αυτήν την πρόσκληση, στην οποία οι προϋποθέσεις ένταξης, τα υψηλά ποσοστά ενίσχυσης, αλλά και ο προσανατολισμός στην καινοτομία οδήγησαν σε υποβολή σημαντικού αριθμού αιτήσεων. Η περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, ως όφειλε, αφουγκράστηκε το μεγάλο ενδιαφέρον και υπερδιπλασίασε τους διαθέσιμους πόρους και συνεπώς και τις εγκεκριμένες επενδύσεις, ώστε η ΕΛΑΝΕΤ που αποτελεί τον εθνικό φορέα αξιολόγησης αλλά και παρακολούθησης των επενδύσεων, να δύναται να εγκρίνει περισσότερες προτάσεις».
Έμειναν εκτός τα 2/3 των επιχειρήσεων
Αν δούμε τα δεδομένα πιο προσεκτικά, προκύπτει ένα βασικό συμπέρασμα: Η ζήτηση για χρηματοδότηση μέσω ΕΣΠΑ στη Λέσβο και τα άλλα νησιά ξεπερνά κατά πολύ τα διαθέσιμα κονδύλια. Οι 259 αιτήσεις που κατατέθηκαν, σε σχέση με τις μόλις 81 που εγκρίθηκαν, δείχνουν ότι σχεδόν τα 2/3 των επιχειρήσεων έμειναν εκτός. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι οι προτάσεις τους δεν ήταν καλές. Σημαίνει, όμως, ότι είτε δεν κάλυπταν πλήρως τους όρους, είτε δεν βρέθηκαν ψηλά στη βαθμολόγηση, είτε απλώς δεν υπήρχαν αρκετά χρήματα για να προχωρήσουν όλες.
Στη διάρκεια της έρευνας των “Νέων της Λέσβου” για την ένταξη ή την απόρριψη των επιχειρήσεων στο ΕΣΠΑ 2021-2027, επανέρχεται συνεχώς η απορία των επιχειρηματιών κι αυτή αφορά στο πώς γίνεται μια πρόταση με καλή βαθμολογία να μην εγκρίνεται. Η απάντηση είναι ότι η διαδικασία δεν βασίζεται αποκλειστικά στη βαθμολογία. Υπάρχουν τρία βασικά φίλτρα που κάνουν τη διαφορά.
Το πρώτο αφορά στα κριτήρια επιλεξιμότητας. Αν η επιχείρηση δεν ανήκει στους επιλέξιμους κλάδους ή δεν έχει τα απαραίτητα δικαιολογητικά (π.χ. άδεια λειτουργίας), η πρόταση κόβεται αυτόματα, όση βαθμολογία κι αν συγκεντρώνει. Το δεύτερο σκέλος έχει να κάνει με τις προτεραιότητες προγράμματος. Κάθε πρόσκληση έχει συγκεκριμένους στόχους. Στη συγκεκριμένη, η έμφαση ήταν στην καινοτομία, κυρίως μη τεχνολογικού χαρακτήρα. Όσες προτάσεις δεν έδειχναν σαφή σύνδεση με την καινοτομία, βαθμολογήθηκαν χαμηλότερα. Και, τέλος, η διαθεσιμότητα των κονδυλίων. Ακόμα κι αν μια πρόταση είναι επιλέξιμη και συγκεντρώνει καλή βαθμολογία, μπορεί να κοπεί επειδή δεν φτάνουν τα χρήματα. Στην περίπτωση της Λέσβου, χωρίς τον υπερδιπλασιασμό του προϋπολογισμού από την περιφέρεια, οι εγκρίσεις θα ήταν ακόμη λιγότερες.
Το μάθημα για τις επιχειρήσεις
Η εμπειρία αυτής της προκήρυξης δείχνει καθαρά ότι οι επιχειρήσεις της Λέσβου και των άλλων νησιών πρέπει να προετοιμάζονται καλύτερα για να έχουν περισσότερες πιθανότητες να περάσουν την «πόρτα» του ΕΣΠΑ. Πρωτεύοντα ρόλο διαδραματίζει η καλή μελέτη των όρων. Και τούτο γιατί πριν καν ξεκινήσει η προετοιμασία, είναι απαραίτητο να διαβάσουν προσεκτικά την προκήρυξη. Πολλές προτάσεις απορρίπτονται για τυπικούς λόγους, όπως λάθος ΚΑΔ ή ελλιπή δικαιολογητικά. Δευτερευόντως, σημαντικό ρόλο παίζει η έμφαση στην καινοτομία. Τα περισσότερα νέα προγράμματα ζητούν στοιχεία καινοτομίας, είτε τεχνολογικής, είτε μη τεχνολογικής. Οι επιχειρήσεις πρέπει να δείχνουν καθαρά πώς η πρότασή τους διαφοροποιείται από τον ανταγωνισμό.
Εξίσου σημαντικός παράγοντας είναι η σύνδεση με την τοπική κοινωνία. Ειδικά στο Βόρειο Αιγαίο, προτάσεις που ενισχύουν την τοπική οικονομία, τον τουρισμό ή την παραγωγή με τοπικό χαρακτήρα, έχουν καλύτερες πιθανότητες. Επίσης, προγράμματα που ενισχύουν την εξοικονόμηση ενέργειας, την κυκλική οικονομία και τις περιβαλλοντικές δράσεις, δίνουν «μπόνους» βαθμών.
Τέλος, βασικός παράγοντας μιας επιτυχημένης πρότασης αποτελεί η συνεργασία με ειδικούς. Η προετοιμασία ενός φακέλου ΕΣΠΑ δεν είναι απλή υπόθεση. Οι επιχειρήσεις που συνεργάζονται με συμβούλους ή φορείς που γνωρίζουν καλά τη διαδικασία, έχουν σημαντικό πλεονέκτημα.
Προοπτικές για το μέλλον
Αναφορικά με το τι μέλλει γενέσθαι και σύμφωνα με όσα τόνισε ο περιφερειάρχης, «με αυτήν την πρόσκληση θεωρούμε ότι καλύπτουμε το αρχικό επενδυτικό ενδιαφέρον στα νησιά μας, που στην συνέχεια θα καλυφθεί και με άλλες προκηρύξεις για χρηματοδότηση επενδύσεων, εξίσου σημαντικές και ενδιαφέρουσες για τον επιχειρηματικό κόσμο της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου». Το ζητούμενο για τις επιχειρήσεις της Λέσβου είναι να μάθουν από την εμπειρία των προηγούμενων κύκλων και να προετοιμαστούν καλύτερα. Τέλος, με το ενδιαφέρον να παραμένει υψηλό, το παιχνίδι θα κρίνεται στη λεπτομέρεια για το ποιος έχει όλα τα δικαιολογητικά, ποιος δείχνει καθαρά καινοτομία, ποιος αποδεικνύει ότι το έργο του θα ωφελήσει την περιοχή του. Όπως δείχνουν τα στοιχεία, σε έναν αγώνα με 259 αιτήσεις για μόλις 81 θέσεις, κάθε λάθος μετράει.
