Ολοκληρώθηκε, χθες, στη Μυτιλήνη η κρίσιμη διαδικασία σύστασης του νέου Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) Βορείου Αιγαίου, γεγονός που ανοίγει τον δρόμο για μια νέα εποχή στη διαχείριση αποβλήτων των νησιών. Με τη συγκρότηση του νέου φορέα, το Βόρειο Αιγαίο περνά σε μια περιφερειακή φάση συνεργασίας και συντονισμού, όπου οι δήμοι ενώνουν δυνάμεις, πόρους και τεχνογνωσία, για να πετύχουν έναν κοινό στόχο: Ένα καθαρότερο και βιώσιμο περιβάλλον.
Η χθεσινή γενική συνέλευση των εκπροσώπων των δήμων της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου είχε ως αποκλειστικό θέμα την έγκριση του καταστατικού του νέου φορέα. Κατά τη συνεδρίαση αποφασίστηκε ομόφωνα ότι όλοι οι δήμοι θα παραχωρήσουν τις μετοχές τους στον ενοποιημένο ΦΟΔΣΑ, ώστε να εγγραφεί στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (ΓΕΜΗ), σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο.
Στη διαδικασία συμμετείχαν δήμαρχοι κι εκπρόσωποι όλων των νησιών της Περιφέρειας. Ανάμεσά τους, ο δήμαρχος Μυτιλήνης Παναγιώτης Χριστόφας, ο αντιδήμαρχος δήμου Μυτιλήνης, Νίκος Καρασάββας, ο πρόεδρος της ΔΕΔΑΠΑΛ, Γιώργος Αλεξίου, ο εκπρόσωπος του δήμου Δυτικής Λέσβου, Στέφανος Αποστόλου, ο δήμαρχος Χίου, Γιάννης Μαλαφής, ο δήμαρχος Οινουσσών, Γεώργιος Δανιήλ, ο δήμαρχος Νήσου Ηρωικών Ψαρών, Κωνσταντίνος Βρατσάνος, η δήμαρχος Λήμνου, Ελεονώρα Γεώργα, η δήμαρχος Αγίου Ευστρατίου, Μαρία Κακκαλή, ο δήμαρχος Ανατολικής, Σάμου, Γιώργος Στάντζος, κι ο δήμαρχος Δυτικής Σάμου, Αλέξανδρος Λυμπέρης.
Με την παραχώρηση των μετοχών, ο δρόμος ανοίγει πλέον για την εκλογή της πρώτης διοίκησης του νέου φορέα. Σύντομα, τα δημοτικά συμβούλια όλων των νησιών θα συνεδριάσουν για να ορίσουν τους νέους εκπροσώπους τους, οι οποίοι θα συμμετάσχουν στην εκλογή του 13μελούς Διοικητικού Συμβουλίου. Παράλληλα, αποφασίστηκε ότι η έδρα του νέου ΦΟΔΣΑ θα βρίσκεται στη Μυτιλήνη, επιλογή που αποτυπώνει τον κεντρικό ρόλο της Λέσβου στην οργάνωση και το συντονισμό των δράσεων του φορέα.
«Πνεύμα συναίνεσης και συνεργασίας»
Ο πρόεδρος της ΔΕΔΑΠΑΛ, Γιώργος Αλεξίου, εξέφρασε την ικανοποίησή του για την πρόοδο της διαδικασίας και υπογράμμισε την ανάγκη κοινής πορείας τονίζοντας ότι «η διαδικασία δημιουργίας του νέου Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Βορείου Αιγαίου προχωρά σε πνεύμα συναίνεσης και συνεργασίας. Τα μηνύματα, τόσο για τη λειτουργία του Φορέα όσο και για τη διαχείριση των αποβλήτων της Περιφέρειας, είναι αισιόδοξα. Τις επόμενες ημέρες η νέα διοίκηση θα ολοκληρώσει την πρότασή της για την κατασκευή των απαραίτητων υποδομών, προς όφελος των τοπικών κοινωνιών».
Η τοποθέτηση του κ. Αλεξίου αντικατοπτρίζει την ευρύτερη προσδοκία πως η νέα δομή θα ενισχύσει τη συνεννόηση και την αποτελεσματικότητα ανάμεσα στους δήμους, βάζοντας τέλος σε χρόνια καθυστερήσεων.
Από τη ΔΕΔΑΠΑΛ και τη ΔΙΑΝΟΧ στον ενιαίο φορέα
Η σύσταση του ΦΟΔΣΑ Βορείου Αιγαίου αποτελεί την ενοποίηση δύο βασικών πυλώνων. Της ΔΕΔΑΠΑΛ, που λειτουργούσε στη Λέσβο, και της ΔΙΑΝΟΧ Α.Ε., η οποία είχε την ευθύνη για τη Χίο και τη Σάμο και είχε εκπονήσει τον Περιφερειακό Σχεδιασμό Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ). Με τον νέο φορέα, η διαχείριση των απορριμμάτων περνά πλέον σε ενιαία περιφερειακή βάση, διευκολύνοντας τη συγκέντρωση πόρων, τη λειτουργία κοινών έργων και την αξιοποίηση των διαθέσιμων ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων.
Η κατανομή των μετοχών στη νέα εταιρεία βασίζεται σε πληθυσμιακά κριτήρια, με τον Δήμο Μυτιλήνης να κατέχει το μεγαλύτερο ποσοστό (30,28%) και να ακολουθεί η Χίος με 25,83%. Οι υπόλοιποι δήμοι κατέχουν μικρότερα ποσοστά, αντανακλώντας το μέγεθος και τον πληθυσμό κάθε νησιού.
Προτεραιότητες και έργα υποδομής
Η νέα διοίκηση του ΦΟΔΣΑ θα έχει μπροστά της μια σειρά κρίσιμων ζητημάτων. Πρώτο και σημαντικότερο, η ολοκλήρωση των έργων υποδομής που βρίσκονται σε εξέλιξη ή εκκρεμότητα, όπως οι Σταθμοί Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ) και οι Μονάδες Επεξεργασίας (ΜΕΑ/ΜΕΒΑ). Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στα νησιά που στερούνται ακόμη τις βασικές εγκαταστάσεις, όπως η Ικαρία, καθώς και στην επιτάχυνση έργων που έχουν καθυστερήσει, όπως ο ΣΜΑ της Λέσβου.
Παράλληλα, αναμένεται να διαμορφωθεί μια ενιαία πρόταση υποδομών προς υλοποίηση, η οποία θα ενταχθεί στα ευρωπαϊκά προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης. Ο στόχος είναι να υπάρξει ένα συνολικό δίκτυο διαχείρισης αποβλήτων που θα εξασφαλίζει οικονομίες κλίμακας, μείωση του περιβαλλοντικού κόστους και βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών.
«Πιο κοντά στους ευρωπαϊκούς στόχους»
Η σύσταση του ΦΟΔΣΑ Βορείου Αιγαίου εντάσσεται στη γενικότερη εθνική στρατηγική για τη βελτίωση της διαχείρισης αποβλήτων. Ο γενικός γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων, Μανώλης Γραφάκος, έχει επισημάνει ότι η Ελλάδα κινείται πλέον με σταθερά βήματα ώστε έως το 2030 να προσεγγίσει τους ευρωπαϊκούς στόχους ανακύκλωσης και αξιοποίησης. Ο ίδιος έχει χαρακτηρίσει τους περιφερειακούς ΦΟΔΣΑ «κομβικούς κρίκους στην αλυσίδα της πράσινης μετάβασης». Η επιτυχία, ωστόσο, θα εξαρτηθεί από τη στενή συνεργασία των δήμων, τη διοικητική επάρκεια του νέου φορέα και τη συστηματική ενημέρωση των πολιτών, που αποτελούν κρίσιμο παράγοντα στην επιτυχία κάθε πολιτικής διαχείρισης απορριμμάτων.
Με τη χθεσινή απόφαση, το Βόρειο Αιγαίο αποκτά επιτέλους έναν ενιαίο μηχανισμό για τη διαχείριση των απορριμμάτων του, με όραμα τη βιωσιμότητα και την περιβαλλοντική ευθύνη. Το στοίχημα τώρα είναι η πρακτική εφαρμογή αυτής της νέας στρατηγικής που αφορά στη μετάβαση από τη θεωρία στην πράξη, για καθαρά νησιά και πράσινες υποδομές.
