Γράφει η Χαρά Κουτρολού, Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Πτυχιούχος Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών
Ο σακχαρώδης διαβήτης (ΣΔ) είναι μια μεταβολική διαταραχή από την οποία πάσχουν εκατομμύρια άνθρωποι, ενώ αποτελεί μια από τις κυριότερες αιτίες θανάτου παγκοσμίως. Υπάρχουν τρεις τύποι σακχαρώδη διαβήτη (τύπου 1, τύπου 2 και κύησης). Η έλλειψη σωστής ενημέρωσης και η παραπληροφόρηση που υπάρχει γύρω από το διαβήτη, αυξάνουν το αίσθημα στέρησης στην επιλογή τροφίμων, προωθώντας τη μη ρύθμιση του σακχάρου (γλυκόζης) στο αίμα.
Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα για το διαβήτη (14/11) θα δούμε την αλήθεια που κρύβεται πίσω από κάποιους «μύθους».
Η ζάχαρη & τα γλυκά προκαλούν διαβήτη; Η υπερκατανάλωση ζάχαρης μπορεί να αυξήσει το σωματικό βάρος και να δημιουργήσει παχυσαρκία, που αυξάνει την προδιάθεση για ΣΔ τύπου 2. Στην παχυσαρκία, όμως, δεν οδηγούν μόνο τα γλυκά, αλλά και τα τηγανητά, τα ζαχαρούχα ποτά, τα λιπαρά τρόφιμα και γενικότερα η υπερκατανάλωση θερμίδων.
Οι διαβητικοί δεν επιτρέπεται να τρώνε ζυμαρικά; Τα ζυμαρικά, όπως το ρύζι και το ψωμί, είναι πλούσια σε υδατάνθρακες, που είναι η κύρια πηγή ενέργειας για τον οργανισμό. Επειδή όμως ανεβάζουν το σάκχαρο του αίματος, πρέπει να καταναλώνονται σε ποσότητες και σε συχνότητα που να καλύπτουν τις ατομικές ανάγκες, να συμβαδίζουν με τη φαρμακευτική αγωγή και να μοιράζονται σε όλα τα γεύματα. Είναι προτιμότερο να επιλέγονται τα προϊόντα ολικής άλεσης, που δεν ανεβάζουν απότομα τη γλυκόζη στο αίμα, προκαλούν κορεσμό και είναι πιο πλούσια σε βιταμίνες.
Πρέπει να τρώνε ειδικά τρόφιμα; Οι συστάσεις για ισορροπημένη διατροφή στους διαβητικούς ασθενείς δεν διαφέρουν από τις συστάσεις για τον υγιή πληθυσμό (χαμηλή κατανάλωση κορεσμένων και trans λιπαρών, περιορισμός σε αλάτι και ζάχαρη, αυξημένη κατανάλωση μη αμυλωδών λαχανικών, επιλογή προϊόντων ολικής άλεσης, καλών πηγών λίπους και φρούτων αντί για χυμούς). Παρόλο που πλέον υπάρχει μεγάλη ποικιλία στο εμπόριο, δεν φαίνεται ότι τα προϊόντα για διαβητικούς πλεονεκτούν έναντι των υπολοίπων. Τα γλυκαντικά που περιέχουν δεν είναι εντελώς «αθώα», ενώ, λόγω των θερμίδων που αποδίδουν, χρειάζεται προσεκτική κατανάλωση για να μην επιβαρύνουν το βάρος και το σάκχαρο του αίματος.
Οι διαβητικοί που παίρνουν σωστά τα φάρμακά τους, μπορούν να φάνε ό,τι θέλουν; Όπως δεν ισχύει και για άλλες παθήσεις, έτσι δεν ισχύει και για το διαβήτη. Οι διαβητικοί που έχουν ισορροπημένη διατροφή και προσαρμοσμένη στις απαιτήσεις της καθημερινότητας, ελέγχουν καλύτερα το σάκχαρό τους με την όσο το δυνατόν μικρότερη δοσολογία φαρμακευτικής αγωγής. Επιπλέον, κινδυνεύουν λιγότερο από υπεργλυκαιμία, υπογλυκαιμία, διαβητική κετοξέωση κ.ά..
Δεν επιτρέπεται να γυμνάζονται; Η σωματική άσκηση είναι απαραίτητη στο ΣΔ τύπου 2 γιατί βοηθάει τη ρύθμιση της γλυκόζης. Οι διαβητικοί με ΣΔ τύπου1 θα πρέπει να έχουν συμπεριλάβει τις απαιτήσεις της άσκησης (ένταση και διάρκεια) στον προγραμματισμό της ινσουλίνης για να αποφύγουν την υπογλυκαιμία.
Όπως ένας άνθρωπος με υπέρταση πρέπει να μετράει την πίεσή του και να προσέχει το αλάτι στη διατροφή του, έτσι και ο διαβητικός πρέπει να παρακολουθεί το σάκχαρό του, να προσέχει την ποιότητα της διατροφής του, να γυμνάζεται, να λαμβάνει σωστά τη φαρμακευτική του αγωγή και να ενημερώνεται διαρκώς. Γιατί ο ρυθμισμένος διαβήτης μπορεί να εξασφαλίσει μια καλή ποιότητα ζωής!