Στα «Ιστορικά Καφέ της Ευρώπης» ανήκει πλέον το καφενείο «Ερμής» στην Επάνω Σκάλα Μυτιλήνης. Στη λίστα βρίσκονται και άλλα ιστορικά καφενεία της Ελλάδας, όπως ο «Κήπος» στα Χανιά, το «Μεγάλο Καφενείο» στην Τρίπολη, η «Λέσχη Κομοτηναίων» στην Κομοτηνή αλλά και καφέ της Γαλλίας, της Αυστρίας, της Πράγας, της Πορτογαλίας, της Ισπανίας κ.ά.. Ο Μικρασιάτης προπάππους της σημερινής ιδιοκτήτριας, ανέλαβε το 1922 τον τούρκικο καφενέ που λειτουργούσε ήδη 120 χρόνια πριν!
Τα Ιστορικά Καφέ αποτελούν σημεία ιδιαίτερης αναφοράς. Κάποια από αυτά λειτουργούν περισσότερα από 100 χρόνια, ενώ άλλα στεγάζονται σε ιστορικά κτίρια των περασμένων αιώνων.
Χώροι με ιδιαίτερο συμβολισμό, έχουν κατά καιρούς φιλοξενήσει σημαντικές εκδηλώσεις και ξεχωριστές προσωπικότητες των Γραμμάτων, των Τεχνών και της Πολιτικής. Οι προσωπικότητες αυτές άφησαν το ανεξίτηλο αποτύπωμά τους και επηρέασαν τη διαδρομή κάθε Ιστορικού Καφέ.
Ανέκαθεν σημεία συνάντησης και συναναστροφής συγγραφέων, ποιητών, αριστοκρατών, πολιτικών, διανοούμενων αλλά και ανθρώπων κάθε κοινωνικής τάξης, τα Ιστορικά Καφέ είναι «θεματοφύλακες» αμέτρητων μοναδικών ιστοριών που συνέβησαν στους χώρους τους και οι οποίες αποτελούν ανεκτίμητης αξίας πολιτισμικό πλούτο.
Ένας τέτοιος χώρος είναι και το Ιστορικό Καφέ “Κήπος”, το οποίο λειτουργεί αδιάκοπα από το 1870, στην πόλη των Χανίων στην Κρήτη, αποτελώντας ιδιαίτερο και διαχρονικής αξίας σημείο ιστορικής, πολιτιστικής και κοινωνικής αναφοράς.
Ο Σύνδεσμος Ιστορικών Καφέ Ευρώπης αποτελεί «γέφυρα» πολιτιστικής διασύνδεσης και επικοινωνίας που ενώνει τα Ιστορικά Καφέ, και διασφαλίζει την προστασία και διατήρηση της άυλης και υλικής πολιτιστικής κληρονομιάς τους σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.
Το καφενείον «Ερμής»
Το Ιστορικό Καφέ «Καφενείον ο Ερμής», που λειτουργεί από το 1800, είναι ένα από τα πλέον αντιπροσωπευτικά δείγματα Ιστορικών Καφέ στην Ελλάδα, ένας χώρος-μουσείο που αντανακλά τη ζωντανή ιστορία του τόπου.
Η ιστορία του Καφέ στη Μυτιλήνη ξεκινά το 1922 όταν ο προπάππους της σημερινής ιδιοκτήτριας, Ειρήνης Λάσκαρη, ο Γεώργιος Σπανουδάκης, έφτασε στο νησί μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Ο Γεώργιος Σπανουδάκης είχε με τον αδελφό του στο Αλί Αγάτς της Μικράς Ασίας δύο παραδοσιακά καφενεία-ένα για νέους και ένα για τους μεγαλύτερους. Όταν ήρθε στη Μυτιλήνη, με τη Μικρασιατική καταστροφή, πήρε ως ανταλλάξιμο από την τράπεζα τον τούρκικο καφενέ, που ήδη είχε 120 χρόνια ιστορία!
Ο Γεώργιος Σπανουδάκης το λειτούργησε, αρχικά, ως καφενείο-λέσχη. Στους πελάτες πρόσφερε μόνο αυτά που αναφέρονται στον παλιό τιμοκατάλογο, γραμμένο στην ελληνική και την αραβική γραφή, που έχει διασωθεί έως σήμερα: Τσάι, ροφήματα, ναργιλέδες, 40-50 στον αριθμό.
Ήταν πολύ όμορφα διακοσμημένος ατμοσφαιρικός χώρος με μαρμάρινα τραπέζια, ξύλινους καναπέδες, πολλούς ναργιλέδες. Οι κουρτίνες ήταν βελούδινες, κρεμασμένες σε σκαλιστά κουρτινόξυλα, μεγάλοι καθρέπτες στους τοίχους, με βαριές χρυσές κορνίζες και πίνακες, που τότε κανείς δεν ήξερε την αξία τους. Κάποιοι έχουν διασωθεί, σήμερα κοσμούν τον «Ερμή», όπως και το ξύλινο ταβάνι και τα πλακάκια της Ανατολής στο δάπεδο. Τα περισσότερα αντικείμενα προέρχονται από τη Μικρά Ασία, από τους καφενέδες που είχε ο προπάππους, Γεώργιος Σπανουδάκης.
Το «Καφενείον ο Ερμής», μετράει σήμερα τέσσερις γενιές. Η σημερινή ιδιοκτήτρια συνεχίζει την παράδοση της οικογένειάς της. «Είναι τεράστιο το «χρέος» μας απέναντι στους παππούδες μας που διαφύλαξαν για εμάς αυτή την ανεκτίμητης αξίας κληρονομιά», λέει χαρακτηριστικά η Ειρήνη Λάσκαρη.
