Γράφει ο Στράτος Μαρινάτος,
φοιτητής Νομικής ΑΠΘ
Εδώ και κάποια χρόνια, από τότε που ξεκίνησαν οι σπουδές μου στη Θεσσαλονίκη, ο χρόνος που περνάω στη Μυτιλήνη, απ’ όπου και προέρχομαι, είναι ελάχιστος. Αυτό συμβαίνει, αφενός γιατί τον χρόνο των διακοπών μου συνηθίζω να τον περνάω εκτός νησιού, αφετέρου γιατί το νησί έχει πάψει να με έλκει για μια πλειάδα λόγων, ένας από τους οποίους θα εκτεθεί και παρακάτω.
Τα έφεραν έτσι οι συνθήκες – ελέω κορωνοϊού βλέπετε – που έπρεπε κι εγώ να περιοριστώ στη μόνιμη κατοικία μου και να ζήσω από κοντά την καθημερινότητα του νησιού. Κυρίως, μου δόθηκε η ευκαιρία να βιώσω, μετά από πολλά χρόνια, αυτό που στην υπόλοιπη Ελλάδα αποκαλούν μεταναστευτικό-προσφυγικό. Ένα ζήτημα που αποτελεί βόμβα. Μια βόμβα με πολλές, όμως, προεκτάσεις. Κοινωνικές, υγειονομικές, πολιτικές.
Αυτό που παρατηρεί κανείς, βλέποντάς το όλο αυτό από μια ψυχολογική σκοπιά και βγαίνοντας απλά μια βόλτα έξω είναι ο φόβος στα μάτια των κατοίκων. Ο φόβος που έχει φωλιάσει μέσα τους. Ο φόβος που τον καταλαβαίνεις από τις συζητήσεις που θα έχεις με τους γνωστούς σου, όταν θα πατήσεις το 6 για να πας για περίπατο, μέχρι και στον καφέ που θα κατέβεις να πιεις με τη γιαγιά σου. Ο φόβος που είναι αποτέλεσμα εγκληματικότητας, η οποία, ομολογουμένως, έχει αυξηθεί. Αυτός ακριβώς είναι που στρώνει το ευεπίφορο έδαφος σε ακροδεξιές και ρατσιστικές απόψεις. Βλέπεις πολίτες που δεν θα φανταζόσουν ότι θα γίνονταν κάποτε εκφραστές μισαλλόδοξων απόψεων, να έχουν κάνει μια απότομη στροφή 180 μοιρών. Θα πει κανείς ότι ο Έλληνας κατά βάθος είναι συντηρητικός και κάτι τέτοιο είναι φυσιολογικό. Θα απαντήσω ότι προσπαθώ να αποφεύγω τις γενικεύσεις, ποτέ δεν μου άρεσαν, σπάνια επαληθεύονται.
Το σοβαρότερο επόμενο, όμως, του φόβου αυτού δεν είναι η στροφή σε ακραίες ιδέες, όσο κι αν αυτό ακούγεται παράξενο. Αυτό που είναι το πλέον ανησυχητικό είναι ότι έχει υποτιμηθεί η αξία του ανθρώπου (που κι αυτό μια πτυχή ακροδεξιών απόψεων είναι). Το πρόβλημα ξεκινά από τη στιγμή που η αξία της ζωής ενός ανθρώπου (εκτός αν κάποιοι άνθρωποι δεν υπολογίζονται και τόσο ως… άνθρωποι) θεωρείται μικρότερη από την αξία της ζωής ενός ζώου. Εκεί ακριβώς φαίνεται η αποτυχία, η απαξία και η γύμνια ενός ολόκληρου πολιτισμού. Είναι αυτό που κάποιος σοφότερος από μένα είχε μιλήσει περί homo hominis lupus (άνθρωπος για τον άνθρωπο, λύκος).
Κάποια στιγμή θα πρέπει να κάνουμε έναν απολογισμό για όλη αυτή την κατάσταση, που ούτως ή άλλως χρήζει μελέτης. Πρέπει να καταλογίσουμε ευθύνες. Φταίνε οι πρόσφυγες για ό,τι μας συμβαίνει (γιατί δεν είμαι από εκείνους που πιστεύουν ότι η εγκληματικότητα είναι εγγενές χαρακτηριστικό του ανθρώπου, αλλά ότι κάποιος εξαναγκάζεται να καταφύγει σε τέτοιες λύσεις); Μήπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, που έχει κάνει συμφωνία με την Τουρκία για το μεταναστευτικό, δεν συμβολίζει τόσο το άγιο δισκοπότηρο του διαφωτισμού; Γιατί εντός αυτής της ΕΕ των λαών και της αλληλεγγύης, που έχει κλείσει τα σύνορά της και αγνοεί το πρόβλημα, η Μυτιλήνη έχει μετατραπεί σε φυλακή ψυχών, καταπατώντας κάθε πτυχή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μήπως το ΝΑΤΟ, εντός του οποίου είμαστε σύμμαχοι με την Τουρκία και μαζί ομαδικώς βομβαρδίζουμε τις χώρες προέλευσης των προσφύγων, δεν είναι και τόσο φιλειρηνικός οργανισμός; Αυτά τα ερωτήματα πρέπει να απαντηθούν και, ίσως, τότε να επιρρίψουμε ευθύνες εκεί που πρέπει και να αποδώσουμε τα του Καίσαρος τω Καίσαρι.
Μέχρι το επόμενο, έρρωσθε και αντίο.
