Μήνας αιτήσεων αυτός που διανύουμε για το πρόγραμμα Εξοικονομώ – Αυτονομώ το οποίο μπορεί τυπικά να άνοιξε στις 13 Δεκεμβρίου, επί της ουσίας όμως η υποβολή των αιτήσεων γίνεται αυτό το μήνα και όπως επισημαίνει ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου, Στρατής Μανωλακέλλης, οι περισσότεροι δικαιούχοι θα υποβάλουν με άνεση χρόνου τις αιτήσεις τους συγκεντρώνοντας τα δικαιολογητικά και ολοκληρώνοντας τις αναγκαίες τροποποιήσεις, όπως για παράδειγμα οι μεταβιβάσεις ακινήτων από γονείς στα παιδιά τους ώστε να έχουν καλύτερη πριμοδότηση.
Όπως είπε στα Νέα της Λέσβου ο κ. Μανωλακέλλης «αυτό που φαίνεται είναι πως ο μεγάλος όγκος των αιτήσεων όχι μόνο σε τοπικό αλλά και σε πανελλαδικό επίπεδο θα υποβληθούν από τώρα και στο εξής, εκτιμώ δε ότι το τελευταίο δεκαήμερο, δηλαδή το διάστημα από τις 20 Ιανουαρίου μέχρι και 31 του μηνός, αυτό θα είναι εντονότερο».
Ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Βορειοανατολικού Αιγαίου απαντώντας σε σχετική ερώτησή μας σχολίασε ότι η παρούσα προκήρυξη του προγράμματος Εξοικονομώ – Αυτονομώ είναι δικαιότερη από κάθε άλλη προηγούμενη, καθώς το Υπουργείο Περιβάλλοντος για πρώτη φορά αξιολογεί τις αιτήσεις βάσει κριτηρίων και όχι χρονικής προτεραιότητας ως προς την υποβολή τους. Με άλλα λόγια είναι η πρώτη φορά που το σύστημα υποβολής αιτήσεων για το πρόγραμμα Εξοικονομώ – Αυτονομώ μένει ανοιχτό για 50 ημέρες και όχι για κάποιες ώρες μέχρι να υποβληθούν οι αιτήσεις και να εξαντληθούν οι διαθέσιμοι πόροι του προϋπολογισμού, όπως συνέβαινε μέχρι τον προηγούμενο κύκλο.
Πρόγραμμα Εξοικονομώ – Αυτονομώ
Η υποβολή των αιτήσεων στην ηλεκτρονική πλατφόρμα γίνεται ταυτόχρονα για όλη την Ελλάδα στο exoikonomo2021.gov.gr/
Στο πρόγραμμα υπάρχει μέριμνα με ξεχωριστό προϋπολογισμό, ύψους 100 εκατ. ευρώ για τα ευάλωτα νοικοκυριά, ενώ λαμβάνεται ειδική μέριμνα για μονογονεϊκές οικογένειες, πολύτεκνους και νοικοκυριά με ΑμεΑ.
Στη βαθμολόγηση των αιτήσεων ένα από τα βασικά κριτήρια είναι η εκτιμώμενη ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας, βάσει του προτεινόμενου κόστους παρεμβάσεων σε ποσοστό 50% και ακολουθεί το ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα σε ποσοστό 15%. Για νοικοκυριά με ατομικά εισοδήματα έως 5.000 ευρώ και με οικογενειακά εισοδήματα έως 10.000 ευρώ, η επιδότηση ανέρχεται στο 75%. Για τα νοικοκυριά αυτά, παρέχεται η δυνατότητα έκδοσης άτοκου δανείου με εγγύηση του Δημοσίου για το ποσοστό της ίδιας συμμετοχής.
Οι κατοικίες που θα επιλεγούν για υπαγωγή στο πρόγραμμα πρέπει να πληρούν τις εξής προϋποθέσεις:
- Να υφίστανται νόμιμα.
- Να μην έχουν κριθεί κατεδαφιστέες.
- Να χρησιμοποιούνται ως κύριες κατοικίες.
- Να έχουν καταταχθεί βάσει του Πρώτου Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (Α’ Π.Ε.Α.) σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Γ.
Ωφελούμενοι
Δικαίωμα συμμετοχής στο πρόγραμμα έχουν φυσικά πρόσωπα με εμπράγματο δικαίωμα σε επιλέξιμη κατοικία. Το εμπράγματο δικαίωμα (πλήρης κυριότητα/επικαρπία/ψιλή κυριότητα) του αιτούντα θα πρέπει να υφίσταται κατά το έτος αναφοράς του προγράμματος (φορολογικό έτος 2020), όπως και κατά την υποβολή της αίτησης.
Σε περίπτωση ύπαρξης περισσότερων δικαιούχων εμπράγματων δικαιωμάτων (συγκυρίων) σε επιλέξιμη κατοικία, αν η κύρια χρήση της υπό αίτηση κατοικίας γίνεται από έναν εκ των συγκυρίων, δικαίωμα συμμετοχής στο πρόγραμμα έχει μόνον ο συγκύριος που την ιδιοκατοικεί.
Αν η κύρια χρήση της υπό αίτηση κατοικίας αφορά σε έτερο πρόσωπο μη συγκύριο (δωρεάν παραχώρηση/ενοικίαση), δικαίωμα συμμετοχής στο πρόγραμμα έχει οποιοσδήποτε εκ των συγκυρίων με εμπράγματο δικαίωμα πλήρους κυριότητας/επικαρπίας (όχι ψιλή κυριότητα).
Η κύρια χρήση της κατοικίας καταγράφεται στα στοιχεία της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του χρήστη εντός των τελευταίων 3 ετών, με προτεραιότητα το έτος αναφοράς (φορολογικό έτος 2020).
Σε περίπτωση που από τα στοιχεία της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος για το έτος αναφοράς προκύπτει ότι το ακίνητο δεν ήταν σε χρήση (κενό διαμέρισμα, κενή μονοκατοικία) το εν λόγω φορολογικό έτος, για την πιστοποίηση της κύριας χρήσης κατοικίας θα χρησιμοποιηθούν αντίστοιχα δικαιολογητικά ενός εκ των δύο προηγούμενων φορολογικών ετών. Εάν η κατοικία έχει αποκτηθεί μετά τις 31/12/2020 (πρόσφατη απόκτηση ακινήτου), θα ζητηθεί έγγραφη δέσμευση για την κύρια χρήση της κατοικίας.
Στις ενοικιαζόμενες κατοικίες εφαρμόζονται οι διατάξεις του Κανονισμού 1407/2013 της Επιτροπής Ε.Ε. για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας (de minimis), όπου καθορίζονται τα όρια σώρευσης. Δεν είναι επιλέξιμες, κατοικίες με χρήση βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Στο πλαίσιο του προγράμματος υπάρχουν 2 διακριτοί τύποι αιτήσεων:
-Αίτηση μεμονωμένου διαμερίσματος ή μονοκατοικίας.
-Αίτηση πολυκατοικίας (συμπεριλαμβανομένων των αιτήσεων των διαμερισμάτων ως μέρος αίτησης σε πολυκατοικία).
Σε περίπτωση όπου η χρήση κατοικίας γίνεται από τρίτο πρόσωπο-μη συγκύριο (δωρεάν παραχώρηση/ενοικίαση), δικαίωμα υποβολής αίτησης στο πρόγραμμα έχει οποιοσδήποτε εκ των επικαρπωτών – πλήρων κυρίων και λαμβάνει το αντίστοιχο κλιμακωτό ποσοστό ανά εισοδηματική κατηγορία.
Για αιτήσεις πολυκατοικίας, όταν συμμετέχει το σύνολο των χιλιοστών της πολυκατοικίας, προβλέπεται πρόσθετη επιχορήγηση (bonus) +10% στο προβλεπόμενο ποσοστό επιχορήγησης του κάθε συμμετέχοντος διαμερίσματος.
Το ποσοστό επιχορήγησης αφορά στον επιλέξιμο προϋπολογισμό παρεμβάσεων. Για το υπόλοιπο ποσοστό έως το 100% του επιλέξιμου προϋπολογισμού παρεμβάσεων υφίσταται η δυνατότητα χορήγησης δανείου με επιδότηση επιτοκίου, στη βάση σχετικού αιτήματος του ωφελουμένου.
Οι δαπάνες για το κόστος των δύο ενεργειακών επιθεωρήσεων, του συμβούλου έργου, η δαπάνη για την κατάρτιση της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας, καθώς και τυχόν λοιπές δαπάνες μελετών, καλύπτονται εξ ολοκλήρου από το πρόγραμμα.
Τι καλύπτεται
Διευκρινίζεται ότι στο πλαίσιο των απαιτήσεων του προγράμματος, γίνονται δεκτά Πιστοποιητικά Ενεργειακής Απόδοσης που έχουν εκδοθεί μετά την 27-11-2017, καθώς και μελέτες και εγκρίσεις Εργασιών Δόμησης Μικρής Κλίμακας που έχουν εκδοθεί προ της 1ης Φεβρουαρίου του 2020, η δαπάνη τους όμως δεν είναι επιλέξιμη από το πρόγραμμα.
Οι παρεμβάσεις, που υποβάλλονται με την αίτηση για υπαγωγή στο πρόγραμμα, προκύπτουν βάσει των συστάσεων του Ενεργειακού Επιθεωρητή και αφορούν αποκλειστικά στις ακόλουθες κατηγορίες επιλέξιμων παρεμβάσεων:
- Αντικατάσταση κουφωμάτων.
- Τοποθέτηση/αναβάθμιση θερμομόνωσης.
- Αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης/ψύξης.
- Σύστημα Ζεστού Νερού Χρήσης με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).
- Λοιπές παρεμβάσεις εξοικονόμησης (smart home, αναβάθμιση φωτισμού).
Κριτήρια αξιολόγησης
Τα κριτήρια αξιολόγησης των αιτήσεων υπαγωγής θα είναι τα ακόλουθα:
- Κόστος εξοικονόμησης ενέργειας 50%.
- Εισόδημα/μέλος οικογένειας 14%.
- Βαθμοημέρες θέρμανσης 7%.
- Ενεργειακή κλάση βάσει Α’ ΠΕΑ 5%.
- Παλαιότητα κατασκευής 3%.
- ΑμεΑ 7%.
- Μονογονεϊκή οικογένεια 7%.
- Πολύτεκνοι 7%.
Κάθε φυσικό πρόσωπο που επιθυμεί να συμμετάσχει στο πρόγραμμα πρέπει αρχικά να ελέγξει εάν είναι «επιλέξιμος ωφελούμενος» και εάν η ιδιοκτησία του μπορεί να θεωρηθεί «επιλέξιμη κατοικία».
Αν είναι λοιπόν δικαιούχος, θα πρέπει να έχει κωδικούς πρόσβασης για την εφαρμογή TAXISnet, καθώς δεν υφίσταται δυνατότητα υποβολής αίτησης στο πρόγραμμα για φυσικά πρόσωπα που δεν είναι πιστοποιημένα μέσω της εφαρμογής και δεν έχουν κωδικούς πρόσβασης.
Ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Βορειοανατολικού Αιγαίου κ. Μανωλακέλλης εκτιμά ότι μετά το πέρας της υποβολής των ηλεκτρονικών αιτήσεων θα απαιτηθεί περίπου ένα διάστημα τριών μηνών έως ότου δοθούν οι οριστικές εγκρίσεις και μπορέσει ο κάθε δικαιούχος να ξεκινήσει την υλοποίηση του προγράμματος.
