- Δύο στους τρεις στην καλύτερη περίπτωση θα ενταχθούν στο πρόγραμμα αν παραμείνει ο προϋπολογισμός στα 19 εκατομμύρια
- Άμεσα θα πρέπει να ενεργοποιηθούν οι τοπικοί φορείς για τη «μάχη» της ανακατανομής των πόρων, που θα μείνουν αναπορρόφητοι σε άλλες περιφέρειες
Στην κατεύθυνση διεκδίκησης πρόσθετης χρηματοδότησης του προϋπολογισμού του προγράμματος των Νέων Αγροτών για το Βόρειο Αιγαίο ώστε να υπερβεί το ποσό των 19 εκατομμυρίων ευρώ, με στόχο να ενταχθούν, αν όχι όλοι, τουλάχιστον οι περισσότεροι από τους δικαιούχους, βρίσκονται οι τοπικοί φορείς, την ώρα που η αξιολόγηση των φακέλων έχει καθυστερήσει σε σχέση με τους αναμενόμενους χρόνους.
Ανταγωνισμός
Σε επίπεδο Βορείου Αιγαίου το πρόγραμμα των Νέων Αγροτών κατέγραψε σημαντική προσέλευση ενδιαφερομένων και αυτό ήταν εν πολλοίς αναμενόμενο, καθώς σε σχέση με τον προηγούμενο κύκλο τώρα το Πριμ Πρώτης Εγκατάστασης – που αυτά τα χρήματα είναι μία πρώτη μαγιά για το ξεκίνημα του κάθε νέου στον πρωτογενή τομέα – έχει σχεδόν διπλασιαστεί. Για το σκέλος της κτηνοτροφίας ο κάθε νέος που θέλει να εγκατασταθεί στον πρωτογενή τομέα μπορεί, ανάλογα με τις προϋποθέσεις που καλύπτει, να εισπράξει μέχρι του ποσού των 40.000 ευρώ, ενώ για τη φυτική παραγωγή το μέγιστο είναι 37.500 ευρώ, εξίσου σημαντικό ποσό για το ξεκίνημα στον πρωτογενή τομέα!
560 στους 859
Συνολικά από το Βόρειο Αιγαίο υπέβαλαν φακέλους στο πρόγραμμα 859 υποψήφιοι για να ενταχθούν ως νέοι αγρότες και κτηνοτρόφοι, εκ των οποίων η μερίδα του λέοντος ανήκει στη Λέσβο, καθώς από το νομό μας έχουν υποβάλει φακέλους 560 άτομα. Μένει ωστόσο να ξεκινήσει η αξιολόγηση για να δούμε πόσοι δεν θα έχουν τις προϋποθέσεις και θα απορριφθούν, αν και βασιζόμενοι στον αριθμό των 859 υποψηφίων που υπέβαλαν αιτήσεις, αυτοί που θα πάρουν το εισιτήριο για ένταξη (δεδομένου ότι δεν θα έχουν άπαντες τις προϋποθέσεις για το μέγιστο του Πριμ) αναμένεται να ξεπεράσουν τους 500 και να προσεγγίσουν την αναλογία δύο στους τρεις (δηλαδή για κάθε τρεις υποψήφιους ο ένας να μένει επιλαχών λόγω μη επάρκειας του προϋπολογισμού).
Καθυστερεί η αξιολόγηση
Η διαδικασία της αξιολόγησης καθυστερεί σημαντικά από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης καθώς ακόμα δεν είναι έτοιμη η πλατφόρμα πάνω στην οποία θα έχουν πρόσβαση για να δουλέψουν οι αξιολογητές. Με αυτό το δεδομένο καθώς ήδη από σήμερα μπαίνουμε στον Φεβρουάριο θα πρέπει να εκτιμάται ότι αν δεν έχουμε περαιτέρω καθυστερήσεις, δηλαδή μέσα στο Φεβρουάριο ξεκινήσει η αξιολόγηση, τότε τα αποτελέσματα θα πρέπει να αναμένονται Μάιο, αν όχι και στις αρχές του καλοκαιριού!
Και στο βάθος… δεύτερη ευκαιρία!
Το θετικό είναι πως ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Σπήλιος Λιβανός, έχει υποστηρίξει δημόσια ότι ο επόμενος κύκλος του προγράμματος Νέων Αγροτών θα προκηρυχθεί μέσα στο 2023 και θα ακολουθήσει και άλλος κύκλος μέσα στο 2025. Με άλλα λόγια θα έχουμε προκηρύξεις Νέων Αγροτών παρά χρονιά και αυτό είναι ένα θετικό δεδομένο, καθώς θα δώσει τη δυνατότητα διεξόδου σε πιο σύντομα διαστήματα σε νέους που επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν στον πρωτογενή τομέα, ώστε να μπουν κάτω από την ομπρέλα του προγράμματος και να βοηθηθούν για τα πρώτα τους βήματα έχοντας και άλλες δυνατότητες.
Τυπικά όσοι αγρότες δεν ενταχθούν λόγω μη επάρκειας του προϋπολογισμού στο πρόγραμμα που «τρέχει» τώρα, ΔΕΝ θα έχουν δικαίωμα συμμετοχής στο επόμενο, μια και το 2023 καθώς υποτίθεται ότι θα έχουν ήδη εγκατασταθεί στον πρωτογενή τομέα, δεν θα μπορέσουν να συμμετάσχουν στην υποβολή αιτήσεων στον επόμενο κύκλο ως νεοεισερχόμενοι! Εδώ όμως φαίνεται πως το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης εξετάζει τα περιθώρια να ανατρέψει το ισχύον καθεστώς στην κατεύθυνση δεύτερης ευκαιρίας σε όσους μείνουν για την παρούσα προκήρυξη εκτός νυμφώνος λόγω μη επάρκειας του προϋπολογισμού.
Αυτό σημαίνει πως είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο για όσους δεν ενταχθούν τώρα, καθώς θα έχουν μείνει στις πίσω θέσεις της βαθμολογίας κατά την αξιολόγηση, να τους δοθεί η δυνατότητα να ενταχθούν στην επόμενη προκήρυξη, που θα είναι σε 1 – 1,5 χρόνο από τώρα!
Η μάχη για τα αναπορρόφητα
Την ίδια ώρα αν και η αξιολόγηση δεν έχει ακόμα ξεκινήσει, παρασκηνιακά έχει ξεσπάσει «μάχη» για το πού θα κατευθυνθούν οι αναπορρόφητοι πόροι του προγράμματος, καθώς για παράδειγμα στα Ιόνια νησιά και στο Νότιο Αιγαίο οι προϋπολογισμοί σε σχέση με τους ενδιαφερόμενους είναι δυσανάλογοι. Είναι δεδομένο ότι θα περισσέψουν πόροι από κάποιες περιφέρειες και θα μπορέσουν να μετακινηθούν σε άλλες περιοχές, όπου υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον.
Σε μία τέτοια περίπτωση, θεωρητικά, το Βόρειο Αιγαίο θα μπορέσει να εντάξει ακόμα και όλους τους υποψήφιους Νέους Αγρότες στο πρόγραμμα, με πρόσθετη ενίσχυση του προϋπολογισμού των 19 εκατομμυρίων ευρώ. Αυτό ωστόσο στην πράξη δεν θα είναι εύκολο, καθώς ήδη διεκδικεί από αναπορρόφητα των άλλων περιφερειών η περιοχή της Κρήτης, που καταγράφει και αυτή μεγάλη προσέλευση ενδιαφερομένων για να ενταχθούν στο Πρόγραμμα Νέων Αγροτών. Πράγμα που σημαίνει ότι οι Βουλευτές του Βορείου Αιγαίου καλούνται να κινηθούν εγκαίρως στην Αθήνα και να «αναμετρηθούν» με τους συναδέλφους τους από την Κρήτη, ώστε στο τέλος να φανεί ποια τελικά είναι η περιοχή που έχει μεγαλύτερη επιρροή στα κέντρα λήψης των αποφάσεων, αν και ως προς αυτό ίσως είναι περιττή κάθε εκτίμηση!
Το αισιόδοξο σενάριο
Σε κάθε περίπτωση οι πόροι που μπορεί να ανακατανεμηθούν από αυτές τις δύο περιφέρειες σε καμία περίπτωση δεν αναμένεται να επαρκέσουν για την κάλυψη του συνόλου των Νέων Αγροτών. Υπ’ αυτήν την έννοια, θα πρέπει να αναζητηθούν και άλλες λύσεις και πάνω σε αυτό το θέμα υπάρχει ένα αισιόδοξο σενάριο. Συγκεκριμένα τον από μηχανής θεό θα μπορούσε να αποτελέσει το Μέτρο της μεταποίησης που είχε προκηρυχθεί τα προηγούμενα χρόνια και φαίνεται πως σε ένα ποσοστό, που υπερβαίνει και το 50%, δεν έχει υλοποιηθεί και άρα εδώ έχουμε ένα σημαντικό ποσό που μένει αναπορρόφητο. Εκτιμάται πως αν αυτό το ποσό μετακινηθεί στο Πρόγραμμα Νέων Αγροτών σε συνδυασμό με την ανακατανομή που μπορεί να γίνει από αναπορρόφητα της προκήρυξης που βρίσκεται τώρα εν αναμονή για αξιολόγηση, θα μπορέσει να ενταχθεί το σύνολο των δικαιούχων όχι μόνο στη Λέσβο και το Βόρειο Αιγαίο, αλλά σε όλη την Ελλάδα.
Πάντως σε επίπεδο Βορείου Αιγαίου η Περιφέρεια ήδη έχει αρχίσει τις επαφές με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, καθώς η περιοχή μας και λόγω της γενικότερης υστέρησης έχει κάθε λόγο να διεκδικεί περισσότερο από άλλες περιοχές την ενίσχυση του προϋπολογισμού για το Πρόγραμμα Νέων Αγροτών, μέσω του οποίου θα μπει «νέο αίμα» στον πρωτογενή τομέα και θα ανανεωθεί σημαντικά η ηλικιακή σύνθεση των ανθρώπων που καλλιεργούν τη γη ή εκτρέφουν ζώα.
