Ιδιαίτερη αναμένεται να είναι και φέτος η γιορτή της Κοίμησης της Θεοτόκου από την ενορία της Παναγίας στο Πυργί, όπου εκεί έχουμε ένα διαφορετικό πανηγύρι από τα συνηθισμένα, καθώς μετά τη Θεία Λειτουργία το Δεκαπενταύγουστο ο κόσμος κατηφορίζει στο γραφικό λιμανάκι και γίνεται η λιτανεία της εικόνας στη θάλασσα, σε ανάμνηση της ανεύρεσης της εικόνας της Μεγαλόχαρης στο βυθό με θαυμαστό τρόπο. Για τις συνθήκες ανεύρεσης της εικόνας έχουν ειπωθεί και γραφτεί κατά καιρούς διάφοροι μύθοι. Σύμφωνα με έναν από αυτούς, η εικόνα της Παναγίας την οποία προσκυνούν οι πιστοί ανασύρθηκε από το βυθό της θάλασσας από ψαρά, μετά από ενύπνιο όραμα κατά το οποίο αγγελική μορφή τον καθοδήγησε στο σημείο όπου βρισκόταν η εικόνα.
Ένας άλλος μύθος αναφέρει ότι οι ψαράδες στο Πυργί κατά τις νυχτερινές ώρες έβλεπαν ένα φως να βγαίνει από το βυθό και όταν σε κάποια στιγμή από περιέργεια πλησίασαν, διαπίστωσαν ότι ευωδίαζε λιβάνι οπότε καταδύθηκαν και ψάχνοντας βρήκαν την εικόνα και την ανέσυραν.
Πάντως, σύμφωνα με τις μαρτυρίες ηλικιωμένων κατοίκων του οικισμού, στα τέλη της δεκαετίας του ’90, όπως και σε εκείνους τα είχαν εξιστορήσει οι πατεράδες τους και στους πατεράδες τους οι παππούδες, δηλαδή από γενιά σε γενιά, η εικόνα ανασύρθηκε από το βυθό της θάλασσας μέσα σε δίχτυα από ψαράδες. Και αυτό φαίνεται να είναι το μόνο βέβαιο, σύμφωνα με την παράδοση.
Η ανεύρεση της εικόνας ήταν που τροφοδότησε την ανέγερση του ναού, ο οποίος αφιερώθηκε στην Κοίμηση της Θεοτόκου και ολοκληρώθηκε το 1847. Καθώς δεν είναι καταγεγραμμένη η χρονολογία ανεύρεσης της εικόνας, κατ’ εκτίμηση από τη χρονολογία των θυρανοιξίων του ναού εκτιμάται ότι η εικόνα θα πρέπει να βρέθηκε περίπου το 1840.
Η εικόνα είναι ξύλινη απεικονίζοντας την υπεραγία Θεοτόκο να κρατά στην ποδιά της τον Χριστό, ενώ το 1910 ολόκληρη η εικόνα επενδύθηκε με κάλυμμα από ασήμι.
Σε ανάμνηση της ανέλκυσης της εικόνας από το βυθό γίνεται κάθε χρόνο η λιτανεία εν πλω μετά το τέλος της Θείας Λειτουργίας στο γραφικό λιμανάκι του οικισμού, ενώ όπως ακριβώς τα Θεοφάνεια, ο εφημέριος του ναού ρίχνει στη θάλασσα μία μικρή εικόνα-αντίγραφο εκείνης που βρέθηκε στο βυθό και πέφτουν οι πιστοί για να την ανασύρουν. Σε αντίθεση με τα Θεοφάνεια όπου ο σταυρός παραδίδεται στα χέρια του ιερέα, στην κατάδυση της εικόνας της Παναγίας στο Πυργί το Δεκαπενταύγουστο ο πιστός που θα την ανασύρει την κρατά ως ενθύμιο και ευλογία. Με άλλα λόγια κάθε χρόνο η εκκλησία διαθέτει και μία εικόνα για τους πιστούς του οικισμού και όποιον άλλον συμμετάσχει πέφτοντας στη θάλασσα για να την ανασύρει.
Ο εφημέριος του μικρού οικισμού, π. Θεόδωρος, με βαθιά γνώση των γραφών της Ορθοδοξίας και μεστό λόγο προσπαθεί να κρατά ζωντανές τις παραδόσεις και τους κατοίκους του οικισμού κοντά στην εκκλησία με τη στήριξη του Μητροπολίτη Ιακώβου. Όπως είπε στα Νέα της Λέσβου «καλούμε και φέτος τους πιστούς από τη Μυτιλήνη και άλλα χωριά να συνεορτάσουμε στο Πυργί την Κοίμηση της Θεοτόκου και να παρακολουθήσουν την ξεχωριστή λιτάνευση που κάνουμε διά θαλάσσης με την κατάδυση της εικόνας της Μεγαλόχαρης».
Ο οικισμός στο Πυργί υπάγεται στην Κοινότητα Αλυφαντών, όπου πρόεδρος είναι ο Στρατής Χατζηελενούδας. Όπως μας είπε ο Κοινοτάρχης «παρά τα προβλήματα και τις ελλείψεις προσπαθούμε ως Κοινότητα να βρισκόμαστε όσο το δυνατόν πιο κοντά στους κατοίκους του χωριού μας και του Πυργίου, είναι αν θέλετε το επίνειο των Αλυφαντών. Ευτυχώς κάποια ζητήματα που είχαν ανακύψει φέτος διευθετήθηκαν και είμαστε έτοιμοι για να υποδεχτούμε τους πιστούς που θα έρθουν στον οικισμό για να προσκυνήσουν την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας και να μας τιμήσουν, ενώ θα ακολουθήσει, όπως γίνεται εδώ και χρόνια, μία ιδιαίτερη λιτανεία που δίνει μια ξεχωριστή εμπειρία στον καθένα που θα την παρακολουθήσει και θα συμμετάσχει κάτω στο λιμανάκι».
Ο Πανηγυρικός Μέγας Εσπερινός μετ’ αρτοκλασίας θα τελεστεί την Κυριακή στις 7:00 το απόγευμα, ενώ ο Όρθρος θα ξεκινήσει στις 7:30 το πρωί ανήμερα του Δεκαπενταύγουστου τη Δευτέρα και θα ακολουθήσει η Θεία Λειτουργία στο τέλος της οποίας γίνεται η λιτανεία.
