Τα πάνω-κάτω έρχονται στο θέμα των αποζημιώσεων για τους μη κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, δηλαδή όσους καλλιεργούν και συνήθως σε περιοχές, όπως η Λέσβος, ασχολούνται με την ελαιοκαλλιέργεια κάνοντας κι άλλα επαγγέλματα και μέχρι τώρα δεν προβλέπεται αποζημίωσή τους σε περίπτωση ζημιών στα χωράφια από φυσικές καταστροφές. Μία τέτοια πρόσφατη περίπτωση για τη Λέσβο είναι τα χιλιάδες στρέμματα ελαιώνα στα Βατερά, όπου η αποζημίωση προβλέπεται μόνο για τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες.
Ωστόσο τα μέχρι τώρα δεδομένα αλλάζουν καθώς πλέον προβλέπεται επιχορήγηση των μη κατά κύριο επάγγελμα αγροτών με την προσθήκη της δυνατότητας χορήγησης προκαταβολής έναντι του συνολικού ποσού της επιχορήγησης, κατ’ ανάλογη εφαρμογή της αντίστοιχης ρύθμισης που προβλέπεται ήδη για τους κατ’ επάγγελμα αγρότες, ώστε να διασφαλισθεί η ίση μεταχείριση των δύο κατηγοριών δικαιούχων.
Με Κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Αγροτικής Ανάπτυξης, δύναται να παρέχεται επιχορήγηση ποσοστού που δεν ξεπερνά το 50% της επιχορήγησης που καθορίζεται σε φυσικά πρόσωπα που δεν είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, όπως αυτοί ορίζονται στη νομοθεσία, αλλά κατέχουν αγροτικές εκμεταλλεύσεις σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όπου παρατηρούνται σημαντικές και εκτεταμένες ζημίες σε αριθμό πληγεισών αγροτικών εκμεταλλεύσεων ή σε μέγεθος καταστροφής, σε φυτικά μέσα παραγωγής, όπως δενδρώδεις καλλιέργειες ή αμπέλια.
Οι κάτοχοι των αγροτικών εκμεταλλεύσεων έχουν υποχρέωση να υποβάλουν τη δήλωση Ενιαίας Ενίσχυσης στο Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Ελέγχου και να έχουν εκπληρώσει την υποχρέωση καταβολής της ειδικής ασφαλιστικής εισφοράς στον Οργανισμό Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων.
Η παραπάνω ρύθμιση βρίσκεται στο νομοσχέδιο 4797/2021 που κατατέθηκε στη Βουλή. Μεταξύ άλλων διατάξεων προβλέπονται τα εξής:
– Η παροχή προκαταβολής έναντι του συνολικού ποσού της προβλεπόμενης επιχορήγησης, σε φυσικά πρόσωπα που δεν είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα.
– Επαναπροσδιορίζονται οι δικαιούχοι επιχορήγησης για ζημιές από θεομηνίες σε φυτικά μέσα παραγωγής.
Στην αιτιολογική έκθεση αναφέρεται πως με την ρύθμιση αυτή συμπληρώνεται η διάταξη για την επιχορήγηση σε μη κατά κύριο επάγγελμα αγρότες με την προσθήκη της δυνατότητας χορήγησης προκαταβολής έναντι του συνολικού ποσού της επιχορήγησης, κατ’ ανάλογη εφαρμογή της αντίστοιχης ρύθμισης που προβλέπεται ήδη για τους κατ’ επάγγελμα αγρότες στο άρθρο 12Β του ν. 4797/2021, ώστε να διασφαλισθεί η ίση μεταχείριση των δύο κατηγοριών δικαιούχων. Τέλος, τροποποιείται ο τίτλος του άρθρου ώστε να καθίσταται σαφές ότι η διάταξη αφορά την επιχορήγηση κατόχων αγροτικής εκμετάλλευσης που δεν είναι κατ’ επάγγελμα αγρότες.
Η παραπάνω εξέλιξη ουσιαστικά έρχεται την κατάλληλη στιγμή ώστε να μπορέσουν να αποζημιωθούν και οι ελαιοπαραγωγοί ετεροεπαγγελματίες που έχασαν χωράφια από την πύρινη λαίλαπα που έπληξε το καλοκαίρι τα Βατερά και μάλιστα το ζήτημα αυτό είχε τεθεί και από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ, όταν είχε επισκεφθεί την πληγείσα περιοχή ο πρώην Υπουργός Χρήστος Σπίρτζης. Ωστόσο χθες το μεσημέρι απαντώντας σε ερώτηση των Νέων της Λέσβου ο υπεύθυνος αγροτικού του κόμματος για την περιοχή μας, Στρατής Νικολάου, έβαλε πιο ψηλά τον πήχη με συγκεκριμένες προτάσεις, μεταξύ των οποίων και η καταβολή του ίδιου ποσοστού αποζημίωσης, όπως στους κατά κύριο και στους μη κατά κύριο επάγγελμα αγρότες.
Όπως εξηγεί ο κ. Νικολάου «στους παραδοσιακούς ελαιώνες και στις καλλιέργειες που επηρεάζουν το φυσικό τοπίο θα έπρεπε η αποζημίωση και στους μη κατά κύριο επάγγελμα αγρότες να είναι στο 100% της ζημιάς. Θα πρέπει, ακόμα, να αρθεί και η διάταξη του κανονισμού των ΚΟΕ – ΕΛΓΑ που θέτει ως προϋπόθεση για να δοθεί αποζημίωση, η απόσταση μεταξύ της κατοικίας που διαμένει ο δικαιούχος και υποβάλλει την δήλωση Ε1 και της εκμετάλλευσής του, να είναι τουλάχιστον 150 χιλιόμετρα.
Επίσης θα πρέπει να τεθούν όροι και προϋποθέσεις ότι με τα χρήματα της αποζημίωσης για το χαμένο πάγιο κεφάλαιο θα αποκατασταθούν οι καμένες εκτάσεις – καλλιέργειες και θα γίνουν οι δενδροφυτεύσεις, από αυτούς που θα εισπράξουν τις αποζημιώσεις, είτε είναι οι ενοικιαστές, είτε οι ιδιοκτήτες.
Από εκεί και μετά θα πρέπει να εξασφαλιστεί το χαμένο εισόδημα των παραγωγών με την κανονική καταβολή των ευρωπαϊκών ενισχύσεων για λόγους ανωτέρας βίας ή κανονικής ένταξης των υπό σύσταση ελαιώνων στο ΟΣΔΕ».
Τέλος, ο κ. Νικολάου υπογραμμίζει ότι ένα κρίσιμο στοιχείο είναι η πρόβλεψη αναδρομικής ισχύος του νόμου, κατά την ψήφισή του, τουλάχιστον μέχρι το καλοκαίρι που πέρασε, για να καλυφθούν σε αυτήν την περίπτωση και οι αγρότες των Βατερών, καθώς σε διαφορετική περίπτωση δεν θα ισχύσει αυτό.
