“Από μια κλωστή κρέμονται” τα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη ή πρόκειται να ξεκινήσουν το επόμενο διάστημα στο νησί μας λόγω των γεωμετρικών αυξήσεων στις τιμές πρώτων υλών παγκοσμίως, που φυσικά επηρεάζουν και τη χώρα μας. Οι αυξήσεις από τις αρχές της χρονιάς είναι συνεχείς και έχουν εκτινάξει στα ύψη το κόστος των έργων, με συνέπεια τις διαμαρτυρίες των εργολάβων, οι οποίοι αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους. Ο Δήμος Μυτιλήνης ανέλαβε την πρωτοβουλία να πιέσει την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας που με την σειρά της θα παρέμβει στο Υπουργείο Υποδομών, ζητώντας την αναθεώρηση των τιμών για να μην κινδυνέψουν δεκάδες έργα που έχουν δρομολογηθεί στη Λέσβο, όπως και σε όλη την χώρα.
Οι αυξήσεις αυτές αφορούν σχεδόν στο σύνολο των υλικών που χρησιμοποιούνται στα εργοτάξια και τις οικοδομές. Οι μεγαλύτερες ανατιμήσεις αφορούν βασικές πρώτες ύλες, όπως ο σίδηρος, ο χάλυβας, ο χαλκός, το αλουμίνιο, το pvc και το πολυαιθυλένιο (που χρησιμοποιείται σε δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης). Σημαντικές αυξήσεις έχουν παρατηρηθεί και στα καύσιμα που συμπαρασύρουν τις τιμές και στις μεταφορές.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στα “Νέα της Λέσβου” ο Αντιδήμαρχος Έργων, Στρατής Τζιμής, η αύξηση στην ξυλεία (σουηδικό) αγγίζει το 300%, αφού από 320 ευρώ το κυβικό έχει φθάσει τους τελευταίους μήνες τα 870 ευρώ, ενώ 60% είναι οι αυξήσεις στους πλαστικούς σωλήνες και τα καλώδια. Η τιμή του σιδήρου έχει εκτοξευθεί στα 0,97 ευρώ από 0,58 ευρώ και το τσιμέντο κοστίζει σήμερα 117 ευρώ ο τόνος από 94 ευρώ στις αρχές της χρονιάς. Στο πετρέλαιο καταγράφεται αύξηση 30% και η πορεία αυτή θα συνεχιστεί και κατά την διάρκεια του χειμώνα.
«Υπάρχει ανησυχία»
Το τελευταίο διάστημα ο Δήμος Μυτιλήνης γίνεται αποδέκτης της ανησυχίας και του προβληματισμού των εργολάβων για την αντιμετώπιση αυτών των αυξήσεων, που έχει συζητηθεί και στο επίπεδο της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Βορείου Αιγαίου. «Υπάρχει μεγάλη ανησυχία στους εργολάβους η οποία μετακυλίεται και σε εμάς για την τύχη των έργων που βρίσκονται σε εξέλιξη», τόνισε ο αρμόδιος Αντιδήμαρχος και συνέχισε: «Η Δημοτική Αρχή, μέσω του Δημάρχου, έχει κρούσει ήδη τον κώδωνα του κινδύνου στην ΚΕΔΕ για να βρεθεί λύση. Ο Πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων, κ. Παπαστεργίου, όντας μηχανικός, γνωρίζει το πρόβλημα και έχει ζητήσει από το Υπουργείο Υποδομών την επίσπευση της αναθεώρησης των τιμών που υπολογίζεται ότι θα είναι της τάξης του 20%. Αυτό περιμένουν όλοι οι Δήμοι για να προχωρήσουν απρόσκοπτα τα έργα».
Την αγωνία των εργολάβων μετέφερε στην εφημερίδα μας και η Συντονίστρια του Συνδέσμου Ανώνυμων Τεχνικών Εταιρειών (ΣΑΤΕ) Βορείου Αιγαίου, Βάσω Αψώκαρδου. «Η κατάσταση είναι πράγματι πολύ άσχημη γιατί ανεβαίνουν συνεχώς οι τιμές των υλικών. Έχουν γίνει κάποιες συζητήσεις για την αναθεώρηση των συντελεστών από το τελευταίο τρίμηνο του 2020, αλλά ακόμη δεν έχουν ληφθεί αποφάσεις».
Αδυναμία εκτέλεσης
Αποτέλεσμα αυτών των μεγάλων αυξήσεων, ειδικά στις υπογεγραμμένες συμβάσεις, είναι ότι έχει αρχίσει να παρατηρείται αδυναμία ανταπόκρισης από πολλούς εργολάβους στις συμβατικές τους υποχρεώσεις. Επιπρόσθετα, το πρόβλημα παρατηρείται και σε διαγωνισμούς που τρέχουν και είναι σε εξέλιξη από το 2019, το 2020, αλλά και φέτος. Σε αυτούς τους διαγωνισμούς οι προσφορές που δόθηκαν ήταν πριν την μεγάλη ανατίμηση των πρώτων υλών, με αποτέλεσμα πολλοί μειοδότες να είναι σήμερα “εγκλωβισμένοι” στις εκπτώσεις αυτές.
Επί της ουσίας το πρόβλημα αναφορικά με τα δημόσια έργα εντοπίζεται στην απουσία μηχανισμού διαπίστωσης των μεταβολών των τιμών υλικών, ημερομισθίων και μισθωμάτων μηχανημάτων έργου, μία απουσία που σε περιόδους ακραίων αυξήσεων, όπως αυτή που βιώνουμε αυτή την περίοδο, γίνεται περισσότερο έντονη. Μάλιστα για το θέμα έχουν σταλεί σειρά από επιστολές από εργοληπτικές οργανώσεις ζητώντας την λύση του προβλήματος που έχει δημιουργηθεί στα εργοτάξια της χώρας, ειδικότερα όμως στα δημόσια έργα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, έχει συσταθεί ομάδα στο Υπουργείο Υποδομών που θα διαπιστώσει τις αυξήσεις των υλικών και θα τις ενσωματώσει σε αρκετά άρθρα εργασιών. Στη συνέχεια θα πρέπει να εκδοθεί υπουργική απόφαση με την οποία θα καθορίζονται οι τιμές των συντελεστών αναθεώρησης, ώστε να μπορεί να ενεργοποιηθεί η διαδικασία του αιτήματος από τους εργολήπτες. Η υπουργική απόφαση αναμένεται να εκδοθεί στις αρχές του επόμενου μήνα. Για τους εν εξελίξει διαγωνισμούς που δεν έχουν δοθεί προσφορές, υπάρχει η δυνατότητα της μικρότερης έκπτωσης, ανάλογα με την δυνατότητα του εκάστοτε συμμετέχοντα.
Επί της διαδικασίας
Αυτό που θα μπορεί να κάνει ο κάθε εργολήπτης μέσω του κωδικού αναθεώρησης, είναι να υποβάλει πιστοποίηση αναθεώρησης προς την αναθέτουσα αρχή. Εκείνη με τη σειρά της, κάνοντας χρήση της υπουργικής απόφασης, θα μπορεί να προσδιορίζει τα ποσά αναθεώρησης ανά άρθρο τιμολογίου εργασιών, βάσει των συντελεστών αναθεώρησης. Αυτοί θα είναι διαφορετικοί ανά άρθρο εργασιών και η μεταβολή τους θα προσδιορίζεται με βάση την διαφορά από μία τιμή εκκίνησης και την διαπιστωμένη αύξηση ενός υλικού. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι αναθεωρήσεις των τιμών δεν αγγίζουν την συνολική έκπτωση που έχει δώσει ο εργολήπτης σε ένα έργο, καθώς αυτή προκύπτει από το σύνολο υλικών, υπηρεσιών και εργασιών.
Οι εργοληπτικές οργανώσεις έχουν ως κύριο αίτημα την συγκρότηση και λειτουργία του Εθνικού Συστήματος Τεχνικών Προδιαγραφών και Τιμολόγησης Τεχνικών Έργων και Μελετών. Μάλιστα για το θέμα αυτό έχουν σταλεί σειρά από επιστολές ζητώντας την λύση του προβλήματος που έχει δημιουργηθεί στα εργοτάξια της χώρας, ειδικότερα όμως στα δημόσια έργα.
