ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΚΟΥΤΛΗ*
Μια από τις δυναμικότερες οικονομικά συνεταιριστικές μονάδες στον τόπο μας, στο χώρο του ελαιολάδου, εδώ και αρκετά χρόνια πνέει τα λοίσθια και καθώς φαίνεται έχει κλείσει τον κύκλο της.
Μια μεγάλη ακίνητη περιουσία, κτήμα των συνεταιρισμένων παραγωγών, είναι σαν να μην υπάρχει, αφού ολάκερη παραμένει δεσμευμένη λόγω του υψηλού χρέους της.
Φυσικά, δεν είναι μόνο η Ένωση Συν/σμών Λέσβου, η οποία έχει οδηγηθεί σε αυτή την κατάσταση. Σε τούτη τη χώρα, σε τούτο τον τόπο και άλλες τέτοιες αναπτυξιακές 3737 συν/κές μονάδες είχαν παρόμοια τύχη. Οι λόγοι είναι αρκετοί και τα φαινόμενα αυτά θα είχαν προ πολλού εκλείψει-σταματήσει, αν υπήρχε λογοδοσία. Συνεχίζουν όμως να επαναλαμβάνονται, ακριβώς επειδή απόδοση ευθυνών, σε αρκετές τέτοιες περιπτώσεις, δεν αποδίδεται.
Επομένως, για τα εν λόγω φαινόμενα και η ίδια η πολιτεία δεν είναι άμοιρη ευθυνών. Δυστυχώς, οι πελατειακές σχέσεις, φαίνεται ότι σε αρκετές περιπτώσεις υπερέχουν έναντι άλλων αδέσμευτων πολιτειακών τακτικών.
Από την πλευρά τους τόσο οι διοικήσεις των συν/σμών, όσο και τα μέλη τους, δηλαδή οι συνεταιρισμένοι παραγωγοί, ενώ γνωρίζουν σε κάποιο τουλάχιστον βαθμό το πώς και το γιατί αυτής της κατάστασης, ενώ έχουν έννομο συμφέρον, καθότι έχουν υποστεί σημαντική οικονομική ζημιά, εξαιτίας των τεκταινομένων στο χώρο, εντούτοις και επί της ουσίας ουδέν πράττουν.
Η εν λόγω απραξία των μελών, δεν αποτελεί τυχαίο γεγονός. Αυτό μπορεί να συμβαίνει είτε επειδή αγνοούνται σε κάποιο βαθμό τα δρώμενα, είτε επειδή δεν τρέφουν ελπίδες δικαίωσης, είτε επειδή, δυστυχώς, η γενικότερη διαμορφωθείσα κατάσταση στη χώρα μας, τα τελευταία χρόνια, έχει αποκαθηλώσει και αποστραγγίσει κάθε δυνατότητα αντίδρασης και αντίστασης, απέναντι σε αυτά που τόσο τα εντός όσο και κυρίως τα εκτός συνόρων κέντρα, αναγκαστικά μας επιβάλλουν.
Για τις οικονομικές ζημιές που έχουν υποστεί οι συνεταιρισμοί και κατ’ επέκταση τα μέλη τους, αφού σε αυτά ανήκε και ανήκει η όλη περιουσιακή κατάσταση της Ένωσης, οι διοικήσεις των συν/σμών οι οποίες τα εκπροσωπούν, είχαν και έχουν χρέος, έστω και τούτη τη στιγμή, να ζητήσουν αφενός οικονομικό έλεγχο και αφετέρου να προβούν στη διεκδίκηση και μάλιστα από κοινού των οφειλομένων εκ μέρους της.
Αναφορικά με την ιστορία της:
Η ένωση, ως δευτεροβάθμιο οργάνωση, ιδρύθηκε το 1929 όταν ήδη απανταχού της Λέσβου άρχισαν να ξεφυτρώνουν πρωτοβάθμια συνεταιριστικά ελαιοτριβεία. Σε σχετικά σύντομο διάστημα αναπτύχτηκε οικονομικά, πράγμα που μαρτυρείται και από τις μεγάλες αγορές ακινήτων και επενδύσεων σε δεξαμενές, σε διάφορες περιοχές του νησιού για την κάλυψη των αυξανόμενων αναγκών της. Ήταν για αρκετές δεκαετίες η ισχυρότερη οικονομική οντότητα του νησιού και με τις δράσεις της συνέβαλε σημαντικά στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη όλης της Λέσβου. Τότε οι εργαζόμενοι στις εγκαταστάσεις, στη Σκάλα Παμφίλων, αριθμούσαν ένα ολόκληρο σχεδόν χωριό και ο χώρος έσφυζε από ζωή. Δυστυχώς, εδώ και αρκετά χρόνια, το σκηνικό έχει ανατραπεί. Τα οικονομικά αδιέξοδα ερήμωσαν το τοπίο. Είναι αντιληπτό ότι σε μια επιχείρηση ο όποιος κατήφορος, συνήθως, δεν έρχεται από τη μια μέρα στην άλλη. Προηγούνται λαθεμένες κινήσεις είτε από άγνοια σε θέματα “επιχειρείν,” είτε ακόμη και για πολλούς άλλους λόγους. Τελικά, έρχεται στιγμή που η επαναφορά στην πρότερη κατάσταση καθίσταται σχεδόν αδύνατη. Σε αυτή, δυστυχώς, την κατάσταση βρίσκεται εδώ και αρκετά χρόνια η πάλαι ποτέ κραταιά Ένωση Αγροτικών Συν/σμών Λέσβου.
Ο κατήφορος άρχισε να γίνεται εμφανής πριν από μια δεκαετία περίπου, όταν η Ένωση αδυνατούσε να πληρώσει τα λάδια των παραγωγών που της είχαν προσκομιστεί.
Προέτρεψε τότε τις διοικήσεις κάποιων συν/σμών να προβούν οι ίδιοι σε δανεισμό από την τράπεζα, με την υπόσχεση ότι η ίδια θα αναλάμβανε την εξόφληση όλων των εξόδων, κεφαλαίου τόκων και λοιπών εξόδων που θα προέκυπταν. Για το σκοπό αυτό συνυπογράφηκε κάποιο συμφωνητικό, που η ίδια ένωση συνέταξε και που από νομικής πλευράς, όπως αποδείχτηκε, δεν είχε ουσιαστικό αντίκρισμα.
Το αποτέλεσμα ήταν η Ένωση να μην τηρήσει τα συμφωνηθέντα και ο δανεισμός να αποτελεί πλέον υπόθεση του συνεταιρισμού απέναντι στην τράπεζα δυστυχώς .
Σήμερα το συνολικό χρέος της Ένωσης τραπεζικό, οφειλές στο Δημόσιο, στους πρώην εργαζόμενους και τους συνεταιρισμούς μπορεί να ξεπερνά τα δεκαοχτώ και να προσεγγίζει τα είκοσι εκατομμύρια ευρώ.
Η κίνηση, να δανειστεί η Ένωση, χωρίς να διαθέτει δικά της κεφάλαια, ένα τόσο μεγάλο χρηματικό ποσό και με υποθήκευση όλων των περιουσιακών της στοιχείων γι’ αυτό το δανεισμό, προκειμένου να ανακαινιστεί το παλιό κτίριο “Yφαντήριο,” πρώην εγκαταστάσεις της, αποτέλεσε καθώς αποδείχτηκε, μέγα σφάλμα και αφήνει πολλά αναπάντητα ερωτηματικά για τη σκοπιμότητα της όλης κίνησης.
Την τελευταία τετραετία η Ένωση βρισκόταν, σχεδόν, σε πλήρη απραξία. Το Διοικητικό Συμβούλιο τύποις υπήρχε. Ο πρόεδρος, φαίνεται ότι μόνος του αποφάσιζε, καθόσον έπεσαν στην αντίληψή μου δύο υπογεγραμμένα συμφωνητικά για μισθώσεις συγκεκριμένων ακινήτων της Ένωσης χωρίς ποτέ το Δ.Σ. να έχει συνεδριάσει, ως όφειλε, ή να έχει τουλάχιστον ενημερωθεί. Η μία μάλιστα συμφωνία 8ετούς διάρκειας, χρήζει ελέγχου και διερεύνησης, σχετικά με τα αναφερόμενα σ’ αυτή.
Η πρόσφατη εκλογική διαδικασία, για την ανάδειξη νέου Δ.Σ. η οποία έγινε στις 29/11/2021, κάθε άλλο παρά σύννομη μπορεί να εκληφθεί. Για λόγους σκοπιμότητας, χωρίς εκλογή προέδρου Γενικής Συνέλευσης, χωρίς εκλογή Γραμματέα, χωρίς απολογισμό πεπραγμένων, χωρίς έγκριση ισολογισμού και παραβλέποντας την αναφερόμενη στην πρόσκληση θεματολογία, έγινε η εκλογική διαδικασία.
Αυτά εν ολίγοις και οι έχοντες ώτα ας ακούσουν.
*Ο Χρήστος Κουτλής είναι συνταξιούχος Εκπαιδευτικός, Πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ακρασίου και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης Συνεταιρισμών.
