Η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (Ρ.Α.Α.Ε.Υ.) δεν έχει αναγνωρίσει τη ΔΕΥΑΛ ως πιστοποιημένο φορέα, με αποτέλεσμα να ακυρωθεί η χρηματοδότηση από την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, έργου ύδρευσης, 4 εκατομμυρίων ευρώ. Ο περιφερειάρχης, Κώστας Μουτζούρης ανακάλεσε την απόφαση, όπως επέβαλε ο νόμος.
Η διοίκηση της ΔΕΥΑΛ, που εξαιτίας της χάθηκε η χρηματοδότηση για έργο στα δίκτυα ύδρευσης, φέρνει στην επιφάνεια ένα βαθύτερο πρόβλημα που αφορά στην έλλειψη πιστοποίησης από τη Ρ.Α.Α.Ε.Υ.
Το 2024 η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, με απόφαση του περιφερειάρχη Κώστα Μουτζούρη, είχε εγκρίνει τη χρηματοδότηση ενός κρίσιμου έργου για την αναβάθμιση των δικτύων ύδρευσης της ΔΕΥΑΛ. Ένα έργο που, αν προχωρούσε, θα έδινε ουσιαστικές ανάσες σ΄ έναν τόπο που αντιμετωπίζει σοβαρές ελλείψεις και προβλήματα υποδομών. Ωστόσο, όπως αποκαλύφθηκε, η ΔΕΥΑΛ δεν διέθετε την αναγκαία Πιστοποίηση από τη Ρ.Α.Α.Ε.Υ., μια βασική προϋπόθεση για να μπορεί να χρηματοδοτηθεί και να υλοποιεί τέτοιου είδους έργα.
Και το κυριότερο, αφορά και στο ρόλο της ΕΛΑΝΕΤ, που σύμφωνα με όσα τόνισε γνώστης του όλου ζητήματος «δεν θα επέτρεπε επ’ ουδενί τη χρηματοδότηση της ΔΕΥΑΛ για το έργο αυτό, από τη στιγμή που δεν έχει πιστοποιηθεί από την Ρ.Α.Α.Ε.Υ.». Και τούτο γιατί ο κύριος σκοπός της εταιρείας (ΕΛΑΝΕΤ) αφορά στην υποστήριξη της αναπτυξιακά ωφέλιμης συμμετοχής του φορέα, εν προκειμένω της ΔΕΥΑΛ, σε προγράμματα και πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και στη μέριμνα για υλοποίησή τους κατά τρόπο συμβατό με τους κανόνες και προδιαγραφές που έχουν τεθεί από την Ε.Ε. και την κατά περίπτωση αναθέτουσα αρχή.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ρ.Α.Α.Ε.Υ. δεν είναι ένας απλός γραφειοκρατικός μηχανισμός. Η πιστοποίηση που παρέχει εξασφαλίζει ότι οι φορείς ύδρευσης διαθέτουν την τεχνική, οικονομική και διοικητική επάρκεια να διαχειρίζονται μεγάλα έργα. Χωρίς αυτή, κάθε χρηματοδότηση καθίσταται παράτυπη και νομικά επισφαλής. Γι’ αυτό και η περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, με βάση το αυστηρό θεσμικό πλαίσιο, δεν είχε άλλη επιλογή από το να ανακαλέσει την απόφαση χρηματοδότησης.
Η ουσία είναι απλή, αλλά πολύ σκληρή για την διοίκηση της ΔΕΥΑΛ. Ενώ γνώριζε τις απαιτήσεις της Ρ.Α.Α.Ε.Υ., δεν μερίμνησε εγκαίρως να πιστοποιηθεί. Η αδράνεια αυτή οδήγησε στο να χαθεί ένα έργο με τεράστια σημασία για την καθημερινότητα των πολιτών. Οι πολίτες της Λέσβου δεν θα δουν τα δίκτυα να αναβαθμίζονται, όχι επειδή η περιφέρεια αρνήθηκε τη στήριξη, αλλά επειδή η ίδια η ΔΕΥΑΛ δεν πληρούσε τα κριτήρια που ορίζει ο νόμος.
Το γεγονός αυτό δεν πρέπει να περάσει αθόρυβα. Γιατί δεν πρόκειται για μια τυπική παράλειψη, αλλά για ζήτημα ουσίας. Κι αυτό, δηλαδή το πώς είναι δυνατόν μια δημοτική επιχείρηση που διαχειρίζεται το πολυτιμότερο κοινωνικό αγαθό να μην διαθέτει την αναγκαία θεσμική κατοχύρωση για να λάβει χρηματοδοτήσεις, ίσως απαντηθεί στο μέλλον. Όπως και το πώς μπορεί να πείσει τους πολίτες ότι έχει την ικανότητα να ανταποκριθεί στις σύγχρονες ανάγκες, όταν επί της ουσίας δεν πληροί ούτε τα στοιχειώδη προαπαιτούμενα.
Η ΔΕΥΑΛ καλείται να δώσει εξηγήσεις, αλλά κυρίως να δώσει λύσεις. Οι πολίτες της Λέσβου δεν μπορούν να περιμένουν άλλο. Οι απαιτήσεις της Ρ.Α.Α.Ε.Υ. δεν είναι εμπόδιο, αλλά είναι εργαλείο που εξασφαλίζει ότι τα έργα γίνονται σωστά και προς όφελος της κοινωνίας. Αν η δημοτική επιχείρηση δεν προσαρμοστεί σε αυτό το πλαίσιο, τότε καμία περιφερειακή ή κρατική αρχή δεν μπορεί να σταθεί αρωγός.
Ο Περιφερειάρχης, Κώστας Μουτζούρης, ανακαλώντας την απόφαση, απέδειξε ότι σέβεται το θεσμικό πλαίσιο και δεν υποκύπτει σε πιέσεις ή προσχήματα. Η νομιμότητα και οι κανόνες δεν είναι διαπραγματεύσιμοι, όσο μεγάλο κι αν είναι το έργο που κινδυνεύει να χαθεί. Το λάθος ανήκει στη ΔΕΥΑΛ, που άφησε ανεκμετάλλευτη μια ευκαιρία και εξέθεσε τον εαυτό της αλλά και την κοινωνία που υπηρετεί.
Το φιάσκο της χαμένης χρηματοδότησης είναι καμπανάκι για το μέλλον. Η Λέσβος δεν έχει την πολυτέλεια να βλέπει πόρους να χάνονται εξαιτίας διοικητικών παραλείψεων. Η ΔΕΥΑΛ οφείλει να κινηθεί άμεσα, να πιστοποιηθεί και να εξασφαλίσει ότι δεν θα ξαναχαθεί ούτε ένα ευρώ για έργα που αφορούν την καθημερινότητα των πολιτών.
Ο εκσυγχρονισμός των έργων ύδρευσης κι αποχέτευσης είναι ποιότητα ζωής. Και όταν μια κοινωνία στερείται αναβαθμισμένων δικτύων επειδή η δική της επιχείρηση ύδρευσης δεν στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων, τότε η ζημιά είναι διπλή: Και πρακτική και θεσμική.
ΑΠΟ ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΚΤΗ
Όταν η αδράνεια μετατρέπεται σε απειλή για τη Λέσβο
Η υπόθεση της χαμένης χρηματοδότησης δεν είναι απλώς μια άτυχη στιγμή για τη ΔΕΥΑΛ. Είναι η κορυφή ενός παγόβουνου αδράνειας που έχει συνέπειες. Και το τραγικότερο όλων είναι ότι εδώ και πέντε μήνες η Λέσβος βρίσκεται ήδη σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, με την καθημερινότητα των πολιτών να δοκιμάζεται από πολλαπλές κρίσεις και τη Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης και Αποχέτευσης Λέσβου να εμφανίζεται αδύναμη να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων.
Η έλλειψη πιστοποίησης από τη Ρ.Α.Α.Ε.Υ. δεν είναι… λεπτομέρεια που ξέφυγε της προσοχής. Είναι η απόδειξη ότι η ΔΕΥΑΛ, στη σημερινή της μορφή, δεν διαθέτει την οργανωτική, οικονομική και θεσμική επάρκεια να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της εποχής. Όπως κι ότι η διοίκηση έχει καταφέρει μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, οι εργαζόμενοί της να έχουν χωριστεί σε δύο στρατόπεδα: Σ’ εκείνους που είναι με την πλευρά της διοίκησης, για τους γνωστούς και μη εξαιρετέους λόγους και σ΄ εκείνους που διαπιστώνουν ότι οι αποφάσεις της διοίκησης έχουν φέρει σε δεινή θέση την επιχείρηση. Κι ιδιαίτερα σε μια εποχή που οι κανόνες είναι αυστηροί, τα κριτήρια διαφάνειας αδιαπραγμάτευτα και η ανάγκη για σύγχρονες υποδομές ύδρευσης επιτακτική.
Το να χάνεται μια χρηματοδότηση των 4 εκατομμυρίων ευρώ σε μια περίοδο που κάθε ευρώ μετράει, ισοδυναμεί με αμέλεια. Και αν αυτό συμβαίνει όταν ολόκληρη η Λέσβος έχει κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, τότε δεν μιλάμε απλώς για αδράνεια, αλλά για επικίνδυνη αδιαφορία. Οι πολίτες δεν έχουν την πολυτέλεια να διψούν για λύσεις, όταν η ίδια τους η δημοτική επιχείρηση αδυνατεί να διασφαλίσει τα στοιχειώδη.
Καθίσταται πλέον σαφές ότι η διοίκηση της ΔΕΥΑΛ δεν κατανόησε τη σοβαρότητα των εξελίξεων. Αντί να θωρακίσει την επιχείρηση με τα απαραίτητα εργαλεία και πιστοποιήσεις, επέλεξε τον δρόμο της αδράνειας. Και τώρα οι συνέπειες βαραίνουν την κοινωνία της Λέσβου. Οι σωλήνες μπορεί να μένουν σκουριασμένοι και οι υποδομές απαρχαιωμένες, αλλά η γραφειοκρατική «ηρεμία» της ΔΕΥΑΛ φαίνεται να παραμένει ατάραχη.
Δεν χρειάζονται άλλα προσχήματα. Η διοίκηση οφείλει να αποκτήσει άμεσα την πιστοποίηση, να παρουσιάσει σχέδιο για την εξυγίανση και αναβάθμιση της επιχείρησης και ν΄ αναλάβει τις πολιτικές ευθύνες που της αναλογούν. Γιατί όταν μια κοινωνία βρίσκεται σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης, δεν μπορεί να εμπιστεύεται την τύχη του πολυτιμότερου αγαθού της σε φορέα που αποδεικνύεται κατώτερος των περιστάσεων.
Η Λέσβος χρειάζεται μια ΔΕΥΑΛ στιβαρή, σύγχρονη, αξιόπιστη. Όχι μια επιχείρηση που λειτουργεί με παρωχημένες πρακτικές, αδράνεια και διοικητικά κενά. Όταν χάνεις εκατομμύρια γιατί δεν έκανες τα στοιχειώδη, δεν φταίνε οι άλλοι. Φταις εσύ. Και όσο η διοίκηση της ΔΕΥΑΛ συνεχίζει να κρύβεται πίσω από δικαιολογίες, η κοινωνία θα συνεχίσει να πληρώνει το τίμημα. Η αλήθεια είναι σκληρή, αλλά αδιαμφισβήτητη.
Ι.Ε.
