“Δημογραφικά και πληθυσμιακά του Σκαλοχωρίου Λέσβου”, είναι ο τίτλος του βιβλίου του συγγραφέα Δημητρίου Ι. Χατζηλία, το οποίο αναφέρεται στον χριστιανικό πληθυσμό την πρώτη 10ετία του 20ού αιώνα, στους συγγενείς – κληρονόμους των αποθανόντων την περίοδο 1919 – 1935 και στα Οθωμανικά ανταλλάξιμα ακίνητα και την ανταλλαγή των πληθυσμών. Πρόκειται για ένα βιβλίο που καταγράφει τις ρίζες των Σκαλοχωριτών, όπως λέει και ο ίδιος ο συγγραφέας, αλλά όπως μπορεί να αντιληφθεί και ο ίδιος ο αναγνώστης.
Σύμφωνα με τον κ. Χατζηλία, η εργασία αυτή είναι καρπός της προσπάθειας και της έρευνας πολλών ετών. Αναφέρεται στις οικογένειες που υπήρχαν την περίοδο 1904 – 1914 στις δύο συνοικίες του Σκαλοχωρίου με χριστιανικό πληθυσμό. Είναι οι συνοικίες του Αγίου Γεωργίου, του ενοριακού ναού, και της Πέρα Παναγιάς, η περιοχή κάτω από το Β’ Νεκροταφείο του χωριού όπου χτίστηκε το 1904, μέσα στο νεκροταφείο, η Εκκλησία (παρεκκλήσι) των Εισοδίων της Θεοτόκου. Η συνοικία αυτή λέγεται και «Πέρα Μαχαλάς».
Επίσης, στο βιβλίο αναφέρονται στοιχεία για τις πρώτες οικογένειες των προσφύγων που ήρθαν, το 1914, στο χωριό, αλλά και αρκετές οικογένειες που έμειναν και από τους δυο διωγμούς. Στο πρώτο μέρος του βιβλίου όλοι οι Σκαλοχωρίτες, όπου γης, εκτός των μη Σκαλοχωρίτικης καταγωγής προσφύγων και αυτών που ήρθαν στο Σκαλοχώρι μετά το 1913 – 1914 από άλλα μέρη, θα βρουν στοιχεία της «ταυτότητάς» τους, θα βρουν τους προγόνους τους. Για όλους, αλλά και για τους δεύτερους που ήρθαν μετά το 1914, παρατίθεται πλήρης κατάλογος όλων των οικογενειών που υπήρχαν στο χωριό το 1959. Στην παρούσα έκδοση καταγράφονται και οι οικογένειες που, για διάφορους λόγους, έχουν «σβήσει».
«Όλα τα στοιχεία μπορέσαμε να τα μελετήσουμε και να τα αντιγράψουμε, τα πρώτα χρόνια του 21ου αιώνα, χάρη στη βοήθεια και τις διευκολύνσεις του υπεύθυνου, τότε, της Κτηματικής Υπηρεσίας του Δημοσίου κ. Παντελή», σημειώνει ο κ. Χατζηλίας. Επιπλέον, καταγράφονται στοιχεία και για την ανταλλαγή των Τούρκων του Σκαλοχωρίου. Όπως σημειώνεται, το βιβλίο αυτό, με τα σημαντικά και άγνωστα δημογραφικά και πληθυσμιακά στοιχεία, δεν θα «κυκλοφορήσει» στο εμπόριο, αλλά θα διατεθεί, όπως και τα προηγούμενα έξι, δωρεάν, δηλαδή θα χαριστεί.
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα
Ο Δημήτριος Ι. Χατζηλίας γεννήθηκε στις 4 Αυγούστου του 1938 και μεγάλωσε στο Σκαλοχώρι Λέσβου. Τελείωσε το Δημοτικό Σχολείο του χωριού του, το Β’ Γυμνάσιο Αρρένων Μυτιλήνης (1956) και την Παιδαγωγική Ακαδημία, στην οποία εισήχθη δεύτερος. Τα χρόνια που φοιτούσε στην Παιδαγωγική Ακαδημία ήταν υπότροφος του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (Ι.Κ.Υ.). Μετεκπαιδεύτηκε δύο χρόνια (1976 – 1978) στο Μαράσλειο Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης, απ’ όπου αποφοίτησε με άριστα (9,32). Ακόμη, είναι πτυχιούχος της Παντείου Ανωτάτης Σχολής Πολιτικών Επιστημών, στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο Νομικό Τμήμα.
Έχει γράψει αρκετά βιβλία, κυρίως για τον αγαπημένο τόπο καταγωγής του, το Σκαλοχώρι, όπως το βιβλίο με τίτλο «Το Σκαλοχώρι του χθες» και το βιβλίο με τίτλο «Χώροι λατρείας του Σκαλοχωρίου Λέσβου», αλλά και άλλα βιβλία, όπως αυτό με τίτλο «Τηλεόραση και παιδί». Επίσης, έχει δημοσιεύσει πολλά άρθρα ερευνητικού περιεχομένου σε παιδαγωγικά περιοδικά, κυρίως από το χώρο της ιστορίας της εκπαίδευσης, ενώ από το 2002 αρθρογραφεί σε τοπικές λεσβιακές εφημερίδες.
