Ο κοινωνικός στιγματισμός, που συνοδεύει τις ψυχικές ασθένειες και την θεραπεία τους, ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για “τα καθημερινά” εγκλήματα που συγκλονίζουν συχνά την ανθρωπότητα.
Αυτό τόνισε ο καθηγητής ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Παύλος Σακκάς, μιλώντας σε διάλεξη του Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολεγίου Ελλάδος με θέμα “Καθημερινά Εγκλήματα και Ψυχική Αρρώστια”.
«Δυστυχώς, συμπλήρωσε ο κ. Σακκάς, ακόμη και σήμερα ο στιγματισμός αυτός αναγκάζει τους ανθρώπους να βάζουν το πρόβλημα “κάτω από το χαλί“ με αποτέλεσμα συχνά να γινόμαστε μάρτυρες σκληρών εγκλημάτων».
Λύση στο μεγάλο αυτό κοινωνικό πρόβλημα, που απασχολεί την παγκόσμια κοινότητα και όχι μόνο την ελληνική κοινωνία, μπορεί να δώσει η πρόληψη.
Με την πρόληψη, όπως ανέφερε ο κ. Σακκάς, μπορεί και πρέπει να γίνει ανάδειξη του προβλήματος, διάγνωση και στη συνέχεια θεραπεία της νόσου (σχιζοφρένειας) που ευθύνεται κυρίως για την πλειοψηφία των “καθημερινών” εγκλημάτων.
Η μακροχρόνια θεραπεία της σχιζοφρένειας με τα σύγχρονα φαρμακευτικά σκευάσματα, τα οποία δεν προκαλούν μεγάλες παρενέργειες, δεν περιθωριοποιεί τον πάσχοντα ο οποίος μπορεί να ζει και να εργάζεται, όπως κάποιος που πάσχει από διαβήτη.
Το “έγκλημα”, που διαπράττουν οι συγγενείς και το περιβάλλον του πάσχοντα κάτω από την πίεση του κοινωνικού στίγματος αλλά και της άγνοιας πολλές φορές, είναι η απόκρυψη του προβλήματος που στη συνέχεια έχει τραγικές συνέπειες.
«Έγκλημα είναι η μη θεραπεία του πάσχοντα», τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Σακκάς, εξηγώντας πως οι συγγενείς του πάσχοντα δεν θα πρέπει να νιώθουν ενοχές και πως μέλημά τους θα πρέπει να είναι η συμμόρφωσή του και η πιστή τήρηση της θεραπείας του.
Η θεραπεία στις περιπτώσεις των ψυχικών ασθενειών είναι μακροχρόνια και σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί να είναι διά βίου.
Αναφερόμενος στα πρόσφατα “καθημερινά” εγκλήματα που συγκλόνισαν την παγκόσμια κοινή γνώμη, ο κ. Σακκάς στάθηκε στην υπόθεση του αμερικανού πεζοναύτη, ο οποίος πριν από λίγο καιρό στο διεθνές αεροδρόμιο της Φλόριντα σκότωσε με περίστροφο πέντε συνεπιβάτες του και τραυμάτισε άλλους έξι.
Επίσης στην περίπτωση του γερμανού πιλότου, ο οποίος το 2015 κάρφωσε το αεροσκάφος του στις Γαλλικές Άλπεις σκοτώνοντας 150 επιβάτες.
«Και στα δυο αυτά “καθημερινά“ εγκλήματα οι πρωταγωνιστές ήταν ψυχικά ασθενείς και δεν θα έπρεπε ο πρώτος να φέρει όπλο και ο δεύτερος να βρίσκεται στο πιλοτήριο του αεροσκάφους», ανέφερε ο ίδιος.
Στην περίπτωση του αμερικανού πεζοναύτη την ευθύνη φέρουν οι αμερικανικές αστυνομικές αρχές που υποτίμησαν την υπόθεση και του επέστρεψαν το όπλο, ενώ στην περίπτωση του γερμανού πιλότου ο ψυχίατρός του, ο οποίος του συνέστησε αναρρωτική άδεια, αλλά δεν ενημέρωσε την εταιρεία ότι ο πιλότος δεν είναι ικανός να πετάξει.
Το θέμα της άρσης του ιατρικού απορρήτου, όπως ανέφερε ο κ. Σακκάς, απασχολεί την παγκόσμια ιατρική κοινότητα στις περιπτώσεις που ο ασθενής υπηρετεί σε αστυνομία και ένοπλες δυνάμεις, ή δουλεύει στα μέσα μαζικής μεταφοράς.
Ψυχικές ασθένειες
Η σχιζοφρένεια, όπως εξήγησε ο καθηγητής ψυχιατρικής του πανεπιστημίου της Αθήνας και συγγραφέας του βιβλίου “Η Ψυχιατρική αλλιώς”, είναι γονιδιακή και κληρονομική νόσος και σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες θα εμφανιστεί σε κάποια στιγμή στη ζωή του ατόμου που έχει κληρονομήσει τα γονίδια.
Τα πρώτα συμπτώματα που εμφανίζει ο ασθενής είναι η απόσυρση από τις καθημερινές του δραστηριότητες και η απομόνωσή του στο σπίτι. Τα σημάδια αυτά θα πρέπει να ενεργοποιήσουν τους οικείους του και στην περίπτωση οικογενειακού ιστορικού, είναι αναγκαία η ιατρική γνωμάτευση και θεραπεία. Αυτό αποτελεί την ουσιαστική πρόληψη τόσο για την προστασία του πάσχοντα, αν έχει αυτοκτονικές τάσεις, αλλά και έναντι των υπόλοιπων ανθρώπων.
Ο κ. Σακκάς ξεκαθάρισε ότι η σχιζοφρένεια δεν έχει σχέση με την κατάθλιψη, η οποία σήμερα παρουσιάζει αύξηση λόγω των αυξημένων απαιτήσεων που έχει η ζωή στις “ανεπτυγμένες” κοινωνίες. Ωστόσο διευκρίνισε ότι και στην περίπτωση της κατάθλιψης απαιτείται συνήθως φαρμακευτική θεραπεία, ενώ η ψυχοθεραπεία βοηθά στη διαχείριση του προβλήματος.
