Όχι μόνο σοφότεροι δεν βγήκαν οι τοπικοί εκπρόσωποι κατά την προχθεσινή παρουσίαση της πρώτης φάσης για τη σύνταξη των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΤΟΠΣΑ), αλλά η αίσθηση που είχε δοθεί τα προηγούμενα χρόνια από το Υπουργείο Περιβάλλοντος ότι οι μελέτες θα αποτελέσουν ένα εργαλείο ανάπτυξης, το οποίο θα το διαμορφώσουν οι τοπικές κοινωνίες, μάλλον θα μείνει… αίσθηση.
Την Τετάρτη το απόγευμα, στο αμφιθέατρο του Επιμελητηρίου Λέσβου, παρουσία των εκπροσώπων από τους περισσότερους φορείς του τόπου, πραγματοποιήθηκε από το Δήμο Μυτιλήνης σε συνεργασία η εκδήλωση παρουσίασης του Α’ σταδίου της εκπόνησης μελέτης για το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΤΠΣ) του Δήμου Μυτιλήνης.
Ουσιαστικά τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια αναμένεται να δώσουν χρήσεις γης διαφοροποιώντας τες όπου αυτό απαιτείται, ωστόσο οι ειδήσεις είναι δυσάρεστες ιδίως για όσους έχουν επενδύσει αγοράζοντας οικόπεδα σε αραιοκατοικημένους οικισμούς ή σκοπεύουν να ανεγείρουν οικοδομές. Κι αυτό καθώς εντός των ημερών, ίσως και μέσα στην ερχόμενη εβδομάδα, αναμένεται νέο Προεδρικό Διάταγμα, το οποίο θα περιορίζει τα όρια των οικισμών, ειδικότερα στους αραιοδομημένους και αυτό αποτελεί μία δυσάρεστη εξέλιξη για ιδιοκτήτες που επένδυσαν, ελπίζοντας σε ανάπτυξη των οικισμών και μέσα από τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια. Από το νέο Προεδρικό Διάταγμα αναμένεται να «μπει κορσές» στους οικισμούς, ενώ το γεγονός ότι το συγκεκριμένο νομοθέτημα πήγε και ήρθε πολλές φορές στο Συμβούλιο της Επικρατείας για διορθώσεις προϊδεάζει για «σολομώντειες λύσεις».
Με βάση αυτό το Προεδρικό Διάταγμα τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια και αυτό της Μυτιλήνης, η πρώτη φάση του οποίου παρουσιάστηκε προχθές, θα προχωρήσουν στη β’ φάση και αναμένεται να δώσουν χρήσεις γης, όχι όμως μεγάλα πράγματα.
Κατά την εκδήλωση παρουσίασης της Τετάρτης, οι μελετητές έκαναν την αξιολόγηση της τρέχουσας κατάστασης και των χωρικών δεδομένων για το Δήμο και στη συνέχεια παρουσίασαν τρία εναλλακτικά σενάρια χωρικής ανάπτυξης, επισημαίνοντας το επικρατέστερο εξ αυτών. Η ανάπτυξη έχει να κάνει με την αύξηση του πληθυσμού και επιλέχθηκε το σενάριο των ήπιων παρεμβάσεων, δηλαδή της ήπιας ανάπτυξης, και σε αυτό το δεδομένο θα εδράζονται και οι περιοχές στις οποίες θα δοθούν χρήσεις γης ή θα διαφοροποιηθούν. Υπάρχει και το «επιθετικό» σενάριο που προβλέπει μια μεγάλη αύξηση του πληθυσμού, το οποίο απορρίφθηκε, όπως επίσης και το μηδενικό σενάριο, που και αυτό απορρίφθηκε καθώς οι μελετητές κινούνται στην ενδιάμεση λύση της ήπιας ανάπτυξης.
Μετά το τέλος της παρουσίασης, οι παρευρισκόμενοι είχαν την ευκαιρία να θέσουν τις ερωτήσεις τους στους μελετητές, όπως επίσης και να καταθέσουν τις απόψεις τους για το θέμα.
Ενδεικτικό του ότι τα τοπικά πολεοδομικά σχέδια κατευθύνονται και οδηγούνται από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης παρά το γεγονός ότι σε θεωρητικό επίπεδο τα διαμορφώνουν οι τοπικές κοινωνίες μέσω των δήμων, το μικρό διάστημα που δίνει το Υπουργείο για τον σχολιασμό των προβλέψεων στη φάση της διαβούλευσης. Είναι ενδεικτικό ότι ενώ από χθες Πέμπτη, τα εναλλακτικά σενάρια χωρικής ανάπτυξης που παρουσιάστηκαν είναι αναρτημένα στην πλατφόρμα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας στη σελίδα https://polsxedia.ypen.gov.gr/tps_details/%CE%925_145 (καρτέλα «Αξιολόγηση των Εναλλακτικών Σεναρίων») μόνο για 5 ημέρες θα μπορεί κάθε ενδιαφερόμενος να τα σχολιάσει.
Στη δεύτερη φάση της εκπόνησης της μελέτης περιλαμβάνεται και η διαδικασία της διαβούλευσης όμως θα γίνει μετά την έκδοση του προεδρικού διατάγματος για τους οικισμούς, οπότε και θα φανεί πλέον σε όλο του το εύρος τι επιδιώκει το Υπουργείο Περιβάλλοντος για όλη την Ελλάδα.
Οι οικισμοί
Το νέο Προεδρικό Διάταγμα το οποίο ενσωματώνει πολλές διορθώσεις από το Συμβούλιο της Επικρατείας είναι έτοιμο προς υπογραφή από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κώστα Τασούλα και θα καθορίζει τις οριοθετήσεις και τη δόμηση στα χωριά κάτω των 2.000 κατοίκων.
Για τον καθορισμό των ορίων οικισμών κρίσιμη είναι η 14η Μαρτίου 1983 (οπότε και τέθηκε σε ισχύ ο νομός 1337 για τους οικισμούς).
Από την τελική μορφή του Προεδρικού Διατάγματος φαίνεται ότι ο πολεοδομημένος ιστός των οικισμών που θα κατηγοριοποιούνται ως περιαστικοί, παραλιακοί, ορεινοί, παραδοσιακοί κλπ., θα συγκροτείται από τρία τμήματα: Το συνεκτικό με μίνιμουμ 10 σπίτια που ανά δυο θα απέχουν μεταξύ τους μέχρι 40 μέτρα, το διάσπαρτο σκέλος του οικισμού με μίνιμουμ 10 σπίτια που θα απέχουν μεταξύ τους ανά δύο μέχρι 80 μέτρα και, τέλος, το αραιοδομημένο τμήμα με κτίσματα σε μικρή απόσταση μεταξύ τους.
Τα στοιχεία των κτισμάτων θα πρέπει να αναφέρονται σε χρόνο προ του 1985 κατά το οποίο να προκύπτει ο οικισμός με τουλάχιστον 10 κτίσματα, ενώ για να προσδιορίζονται τα όρια θα λαμβάνεται υπόψη αν κάποιο υφίσταται πριν τις 16 Αυγούστου του 1923 και μόνο σε τέτοια περίπτωση τα όρια θα μπορούν να καθορίζονται σε πολυγωνική μορφή.
Την ίδια ώρα θα λαμβάνονται υπόψη οι ζώνες και οι κατηγορίες του οικισμού, αν είναι δηλαδή παραδοσιακός, ορεινός, παραλιακός κλπ. και οι ήδη ισχύουσες χρήσεις γης. Κρίσιμο είναι, δε, να αναφερθεί ότι το Προεδρικό Διάταγμα θα απαγορεύει τη διεύρυνση των ορίων του οικισμού από τα νέα αντικειμενικά δεδομένα που πρόεκυψαν με την πάροδο των δεκαετιών μετά τον καθορισμό του.
Οι ζώνες και οι όροι
- Η Ζώνη Α’ είναι το συνεκτικό τμήμα του οικισμού που προϋφίσταται του 1923 και αποτελεί τον ιστορικό πυρήνα του.
- Η Ζώνη Β’ είναι το συνεκτικό τμήμα του που δημιουργήθηκε μεταξύ 1923 και 1983.
- Η Ζώνη Β13 είναι το διάσπαρτο τμήμα του που δημιουργήθηκε από το 1923 έως το 1983.
Στη Ζώνη Α’ προβλέπεται να χτίζονται οικόπεδα άνω των δύο στρεμμάτων με 15 μέτρα πρόσωπο σε δρόμο, ενώ σε ορεινούς – ημιορεινούς μικρούς οικισμούς θα μπορούν να χτίζονται οικόπεδα 500 τετραγωνικών με ελάχιστο πρόσωπο σε δρόμο τα 10 μέτρα.
Στις ζώνες Β’ και Β1 θα θεωρούνται άρτια τα οικόπεδα από 300 έως 2.000 τετραγωνικά με πρόσωπο 10 μέτρα σε δρόμο, όχι όμως και για τα οικόπεδα που κατατμήθηκαν από 5 Νοεμβρίου του 2011, που θα προβλέπεται 10 μέτρα πρόσωπο σε δρόμο σε οικόπεδο έως 500 τετραγωνικών και 15 μέτρα μεγαλύτερο.
Τα οικόπεδα θα πρέπει να έχουν μέγιστη κάλυψη το 60% και μέχρι 2 ορόφους κτίρια, με κλιμακωτό συντελεστή δόμησης, ανάλογα με το εμβαδόν του οικοπέδου.
