του Γιάννη Σουβατζή*
Τα τελευταία τρία χρόνια ο Ευρωπαϊκός χώρος ταλανίζεται από την ουκρανική κρίση και από ένα σκληρό πόλεμο που στην ουσία άρχισε το 2014, με την προσάρτηση της Κριμαίας και τη σύγκρουση στο Ντονμπάς.
Η κρίση αυτή κορυφώθηκε με την ρωσική εισβολή το 2022, σε έναν καταστροφικό και βάναυσο πόλεμο που δημιουργεί τεράστιες οικονομικές, κοινωνικές, περιβαλλοντικές και ανθρωπιστικές συνέπειες.
Ο σκληρός απολογισμός του μέχρι τώρα πολέμου φανερώνει ότι ένα μεγάλο ποσοστό της ουκρανικής επικράτειας (16%-18%) βρίσκεται υπό την κατοχή των ρωσικών στρατευμάτων, και περισσότεροι από 6,4 εκατομμύρια Ουκρανοί έγιναν πρόσφυγες από την μια στιγμή στην άλλη.
Δαπάνη εκατομμυρίων
Πακτωλός δισεκατομμυρίων (75 περίπου) ευρώ έχουν διατεθεί και δαπανηθεί υπό μορφή διαφόρων πακέτων ως βοήθεια για την Ουκρανία. Το πλέον ειρωνικό είναι ότι οι εκατέρωθεν πλευρές, αυτές των δοτών και των αποδεκτών της βοήθειας δεν συμφωνούν στο τι έχει υποσχεθεί και τι έχει δοθεί σε οικονομικούς όρους, παραβλέποντας τι θα έπρεπε να είχε γίνει έτσι ώστε ειρηνικά να τερματιστεί αυτή η φονική και παράλογη διένεξη.
Οι οικονομικές παροχές στην Ουκρανία περιλαμβάνουν υποσχέσεις και τμηματικές εγκρίσεις δισεκατομμυρίων ευρώ (περίπου 75 έχουν αποσταλεί και χρησιμοποιηθεί από τα 144 δισ., τα υπόλοιπα εκκρεμούν) από την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα στην επίλυση της κρίσης, αλλά για την συνέχιση του πολέμου.
Η αμερικανική δε πλευρά, βάσει του βέτο των Ρεπουμπλικάνων, μπλοκάρει το Κογκρέσο για την έγκριση 60 δισεκατομμυρίων που πιθανόν και αυτά ασκόπως θα δαπανηθούν, μεγαλώνοντας τον αριθμό των νεκρών, αιχμαλώτων, προσφύγων και της περιβαλλοντικής καταστροφής.
Τα αποτελέσματα της πολεμικής επένδυσης
Η σημερινή απεικόνιση του προβλήματος παρουσιάζει ένα μέτωπό πολεμικής σύγκρουσης μήκους σχεδόν 1.000 χιλιομέτρων. Τα στατιστικά του πολέμου είναι δύσκολο να επαληθευθούν και για αυτό παρουσιάζονται με μια σχετική επιφύλαξη.
Είναι δύσκολο να εκτιμηθεί ο αριθμός των αμάχων και του στρατιωτικού προσωπικού που τραυματίστηκαν ή σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια των δύο ετών του πολέμου στην Ουκρανία.
Εβδομήντα χιλιάδες (70.000) Ουκρανοί στρατιώτες έχουν σκοτωθεί και 100.000 με 120.000 έχουν τραυματιστεί βάσει εκτιμήσεων. Μαρτυρίες αναφέρουν ότι η άλλη πλευρά θρηνεί 315.000 ρώσους στρατιώτες που σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν στην διάρκεια αυτού του πολέμου.
Η αλήθεια είναι ότι 10 εκατομμύρια Ουκρανοί έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους από την έναρξη του πολέμου. Από αυτούς, περισσότεροι από 6,4 εκατομμύρια κατέφυγαν ως πρόσφυγες στο εξωτερικό, στα διάφορα ευρωπαϊκά κράτη, όπως στη Γερμανία (1,1 εκατομμύρια), Πολωνία (957.000) Τσεχική Δημοκρατία (376.000) και αλλού.
Κάπου 900.000 άνθρωποι έχουν επιστρέψει στην Ουκρανία για περισσότερο από τρεις μήνες και πολλοί άλλοι πραγματοποιούν «μικρής διάρκειας επισκέψεις», για να επισκεφθούν τις οικογένειές τους και να ελέγξουν την περιουσιακή τους κατάσταση.
Ο άμαχος πληθυσμός της Ουκρανίας έχει κουραστεί, ενώ οι ένοπλες δυνάμεις μάχονται εδώ και δύο χρόνια ακατάπαυστα με εμφανή σημάδια κόπωσης.
Η λύση του ουκρανικού προβλήματος αποτελεί μια πολύπλοκη υπόθεση διότι εμπλέκει δυο πλευρές που πριν μερικά χρόνια αποσχίστηκαν η μια από την άλλη με διαφορετικές κουλτούρες και εθνικό εγωισμό, με εντελώς αντίθετες αντιλήψεις και σκεπτικό.
Υποβόσκοντα φυλετικά, πολιτιστικά, ιδεολογικά, πολιτικά και οικονομικά προβλήματα και συμφέροντα ενεργοποίησαν την κρίση και την εξέλιξαν σε έναν στυγερό πόλεμο.
Οι τελευταίες προτεινόμενες λύσεις που αποβλέπουν στην πιθανή διευθέτηση των διαφορών και στον τερματισμό των εχθροπραξιών και του πολέμου, δείχνουν ανήμπορες να προωθήσουν μια αμοιβαία αποδεκτή λύση. Η ουκρανική πλευρά δύσκολα θα αποδεχθεί λύσεις που εμπλέκουν απώλεια εδαφών, περιορισμών μέτρων διασφάλισης εθνικής ασφαλείας και εποπτεία στην σύναψη διακρατικών συμφωνιών επί διαφορών οικονομικών ή αμυντικών θεμάτων.
Οι λύσεις…
Οι προτεινόμενες λύσεις από την αμερικανική καθώς και την ευρωπαϊκή ηγεσία αναγνωρίζουν την πολυπλοκότητα της επίλυσης του ρώσο-ουκρανικού προβλήματος και γι’ αυτό το λόγο προτείνουν λύσεις που σαφώς:
α) Παραβλέπουν παρελθούσες, καταστάσεις, πράγματα και γεγονότα
β) Προτείνουν λύσεις μιας μονόπλευρης λογικής που ποτέ δεν θα είναι αποδεκτή από την μια ή την άλλη πλευρά, αλλά θα αποτελεί μια λύση. Θεωρούν ότι μια λογική ίσως μακιαβελικού χαρακτήρα που εμφανώς θα δυσαρεστεί μετρίως την μια πλευρά αλλά θα τερμάτιζε την αιματοχυσία, αποτελεί μια πρακτική λύση.
γ) Συναρμολογούν συστήματα λύσεων που διαμορφώθηκαν βάσει των παρουσών συνθηκών και των εξελίξεων αυτής της βάναυσης πολεμικής διένεξης όπου το τίμημα πληρώνεται βάσει της πολεμικής απολογιστικής. Και πάλι όμως μια τέτοια λύση θα τερμάτιζε τον αλληλοσκοτωμό και την αιματοχυσία.
δ) Προσφέρουν λύσεις άνισης διευθέτησης με το πρόσχημα της πρόληψης επικείμενων και άκρως αρνητικών παγκόσμιων συνεπειών, που θα δημιουργούσαν επιπλέον σοβαρότερα και καταστροφικότερα παγκόσμια προβλήματα. Αποτελεί και αυτό ένα άλλο επιχείρημα πρόληψης χειρότερων παγκόσμιων συνεπειών.
ε) Στοιχειοθετούν λύσεις παραδοχής ηττημένων και νικητών. Ο μέχρι τώρα νικητής απολαμβάνει τα λάφυρα της νίκης, ενώ ο ηττημένος περιορίζεται στην διασφάλιση ότι θα διατηρήσει τα παρόντα και κεκτημένα και δεν θα απολέσει περισσότερα.
στ) Τέλος, προάγεται η λύση του ουκρανικού προβλήματος διαμέσου της πρακτικής κοπής του γόρδιου δεσμού, αφού μια δραστική και χωρίς αντιρρήσεις λύση θα εξυπηρετήσει το συμφέρον όλων των εμπλεκομένων. Σε αυτή όμως την περίπτωση ποιος είναι ο Μέγας Αλέξανδρος του ουκρανικού γόρδιου δεσμού; Η απάντηση είναι δική σας.
Δρ. Γιάννης Σουβατζής PhD
Dr. Jean Suvatjis PhD
Professor
Brand Marketing & Corporate Identity Expert
PhD in Brand Marketing & Corporate Identity
MBA in Operations Management
MSc. in Marketing
M.A. in Management
Β. Α. Economics / Finance
