Του Γρηγόρη Δουμούζη – Θεολόγου, MSc Θεολογίας, Κοινωνιολόγου
Η Εκκλησία σήμερα μας προτείνει την προσωπικότητα του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου. Είναι η μνήμη της αποτομής της τιμίας κεφαλής του. Αυτό που γνωρίζουμε όλοι γι’ αυτή τη μεγάλη μορφή είναι πως ήρθε πριν απ’ τον Κύριο και προετοίμασε τον δρόμο, ώστε να είναι έτοιμη η ανθρωπότητα να Τον δεχθεί. Αυτό αναδεικνύει στη ζωή μας μια βασική έννοια: Την «προετοιμασία».
Είναι γεγονός πως ο Χριστός έρχεται πάντοτε στη ζωή μας, αλλά αυτό που Τον εμποδίζει να εισέλθει στην καρδιά μας, είναι το γεγονός ότι δεν είμαστε έτοιμοι. Για τη σωτηρία μας και τη συνάντηση μαζί Του απαιτείται, ασφαλώς, η βούληση του Θεού, αλλά και η κατάθεση της δικής μας ελευθερίας. Οπότε, καταλαβαίνουμε πως ο Θεός δεν λειτουργεί μαγικά, ούτε βιάζει την ελευθερία μας.
Γι’ αυτό, κρίνεται απαραίτητο να συνειδητοποιήσουμε την έννοια της «προετοιμασίας». Αυτή η προετοιμασία αφορά όλη μας τη ζωή. Γενικά, και αυτό είναι ένα βασικό πρόβλημα του σύγχρονου ανθρώπου, είμαστε ανέτοιμοι για το οτιδήποτε. Δεν προετοιμαζόμαστε και ζούμε πρόχειρα και επιπόλαια. Δεν σεβόμαστε το «δώρο» της ζωής, αλλά δεν σεβόμαστε και την καρδιά μας. Δεν σεβόμαστε και δεν σχετιζόμαστε με τους ανθρώπους αληθινά.
Ουσιαστικά, απουσιάζει η έννοια της «προσωπικής ευθύνης για προετοιμασία». Θεωρούμε πως σ’ αυτή τη ζωή δικαιούμαστε και αξίζουμε τα πάντα. Ο Θεός πρέπει να είναι του χεριού μας. Όμως, δεν μπορεί να «χτιστεί» κάτι αληθινό χωρίς τη συνειδητοποίηση του γεγονότος. Δεν μπορούμε να «γευτούμε» το «δώρο» του Θεού, όσο και αν μας το δίνει, αν δεν έχουμε δεκτικότητα. Δηλαδή, αν δεν είμαστε προετοιμασμένοι.
Η ζωή μας, ως επί το πλείστον, λειτουργεί μηχανικά και γρήγορα, χωρίς καν να παίρνουμε είδηση τι συμβαίνει μέσα μας και γύρω μας. Το να έρθω στην εκκλησία, ν’ ανοίξω το στόμα μου και να κοινωνήσω, είναι κάτι πολύ απλό και, φυσικά, το κορυφαίο γεγονός. Παρ’ όλα αυτά, δεν φτάνει μόνο αυτό. Χρειάζεται και η κατάλληλη προετοιμασία. Όταν πάμε να συναντήσουμε ένα σημαντικό πρόσωπο για μας, δεν ετοιμαζόμαστε προηγουμένως και εσωτερικά και εξωτερικά;
Σήμερα εκλείπει απ’ την πνευματική ζωή η έννοια της «προετοιμασίας». Γιατί; Γιατί έχουμε χάσει την επαφή με τον εαυτό μας και την καρδιά μας. Δεν αναζητούμε να βρούμε ένα βαθύτερο λόγο ζωής. Αυτό το γεγονός, όμως, είναι κορυφαίο: Να ζούμε την κάθε στιγμή μ’ αυτή την προετοιμασία. Η κάθε μέρα που ξημερώνει είναι σημαντική. Μπορεί να είναι η μέρα «σωτηρίας». Μπορεί να είναι η μέρα φανέρωσης του Θεού στη ζωή μας. Άραγε, έχουμε αυτή την αίσθηση της πολυτιμότητας του χρόνου; Ξεκινάμε τη μέρα με το «Ευλογητός ο Θεός»; Τη λήγουμε με το «Δι’ ευχών»;
Αυτή την κατάσταση αφασίας την οποία ζούμε, μάλιστα,προσπαθούμε να την «ιεροποιήσουμε» με το να κάνουμε έναν τυπικό εκκλησιασμό και μια τυπική θεία κοινωνία, χωρίς να εμβαθύνουμε στη ζωή μας και να προετοιμαζόμαστε. Δεν είναι τυχαίο που έστειλε ο Θεός τον Ιωάννη τον Πρόδρομο για να ετοιμάσει τον δρόμο. Θα πει κάποιος: «Δεν θα μπορούσε να έρθει από μόνος Του; Τι χρειαζόταν ο Ιωάννης; Θεός είναι, ό,τι θέλει κάνει». Κι, όμως, όλα θέλουν τον χρόνο τους και τον τρόπο τους.
Η προετοιμασία, επομένως, έγκειται στο να επιθυμήσω τη ζωή του Θεού και να λαχταρήσω την αλήθεια. Μέσα σ’ αυτή τη λαχτάρα για αλήθεια, ν’ αρχίσω να μετανοώ. Δηλαδή, να στρέφομαι απ’ τον εαυτό μου προς το φως και το Θεό. «Ν’ αδειάζω» απ’ τα εμπόδια, δηλαδή τα πάθη μου και τη ζάλη των λογισμών μου. Χρειάζεται να μπούμε σ’ αυτή τη διαδικασία «προετοιμασίας», που είναι ένα «άδειασμα» απ’ τα δικά μας, ώστε να γεμίσουμε απ’ τα του Θεού. Να είμαστε σε κατάσταση πνευματικής εγρήγορσης, μετάνοιας και προσευχής.
Μπορεί να έρθει η στιγμή που θα περάσει από κοντά μας ο Χριστός και να Τον χάσουμε. Δεν αξίζει να χάσουμε αυτή την ευκαιρία. Μη νομίζουμε πως θα έρθει μ’ ένα μεγαλοπρεπή και τρανταχτό τρόπο. Θα έρθει με τον πιο ταπεινό τρόπο που δεν υποψιαζόμαστε. Μπορεί να έρθει μ’ έναν άνθρωπο ασήμαντο ή μ’ ένα γεγονός που θα συμβεί στη ζωή μας. Η ζωή μας σήμερα κυλάει άσκοπα, όχι γιατί είμαστε αμαρτωλοί, αλλά γιατί αφήνουμε τις ευκαιρίες συνάντησης με το Θεό να μας ξεφεύγουν, μιας και είμαστε ανέτοιμοι.
Δεν έχουμε επαφή με την καρδιά μας, για να συνειδητοποιήσουμε τη σημαντικότητα του χρόνου και των πραγμάτων. Δεν καταλαβαίνουμε τα μηνύματα που στέλνει ο Χριστός. Ποια μηνύματα; «Πώς νικιέται ο θάνατος. Πώς μπορεί να γίνει ορατός ο Θεός στη ζωή μου. Πώς μπορεί ν’ αποκτήσει νόημα η ζωή μου. Πώς μπορώ ν’ αγαπήσω τον εχθρό μου». Αυτά απαιτούν μια προετοιμασία, μελέτη, προσευχή, μετάνοια και να έχουμε ανοιχτές τις πνευματικές «κεραίες».
Ο Θεός είναι ταπεινός. Δεν κάνει θόρυβο. Η διαφορά της αλήθειας απ’ το ψεύδος είναι αυτή: Το ψεύδος κάνει θόρυβο και φασαρία. Η αλήθεια είναι διακριτική, ταπεινή και ήσυχη. Πρέπει να είσαι έτσι και εσύ, ώστε να την αντιληφθείς. Η προετοιμασία μας, επομένως, είναι προετοιμασία «ταπεινώσεως» και «προσευχής», με στόχο ν’ αδράξουμε την ευκαιρία να μας αλλάξει ο Θεός τα «φώτα».
