Το διήμερο 16 και 17 Μαρτίου 2018 πραγματοποιήθηκε στο Κοβεντάρειο της Κοζάνης με μεγάλη επιτυχία πανελλήνιο επιστημονικό συνέδριο, με θέμα «Το Ιδιωματικό Θέατρο στην Ελλάδα και οι προοπτικές ανάπτυξής του», όπου πήρε μέρος και η Λέσβος.
Το σπουδαίο αυτό συνέδριο διοργανώθηκε από το Θεατροδρόμιο Κοζάνης και τελούσε υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Συνδιοργανωτές ήταν ο Δήμος Κοζάνης, το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κοζάνης, η Κοβεντάρειος Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης και ο Σύλλογος Φίλων Κοβενταρείου Δημοτικής Βιβλιοθήκης.
Στην έναρξη του συνεδρίου ο πρόεδρος του Θεατροδρομίου Κοζάνης, Λύσανδρος Ρήγας, καλωσόρισε όλους όσοι βρέθηκαν στην Κοζάνη και ταξίδεψαν από τη Σύμη, την Κάρπαθο, τη Ρόδο, την Κρήτη, τη Ζάκυνθο, τη Λέσβο και την Κέρκυρα για να συμμετάσχουν στην πρώτη επίσημη προσπάθεια αναγνώρισης της αξίας του Ιδιωματικού Θεάτρου. «Συνειδητοποιήσαμε πόσο σημαντική, πόσο διαδεδομένη, είναι η ενασχόληση των θεατρικών ομάδων με πρωτότυπα κείμενα γραμμένα στα τοπικά ιδιώματα. Έργα που καταγράφουν ήθη, έθιμα, παραδόσεις, νοοτροπίες, χαρακτήρες, ένα μεγάλο μέρος της λαϊκής μας παράδοσης που, δυστυχώς, μέχρι σήμερα δεν έτυχε της αναγνώρισης που της άξιζε και πήραμε την πρωτοβουλία αυτής της επιστημονικής συνάντησης που αποσκοπεί μεταξύ των άλλων, στην αναγνώριση και στη διάδοση του Ιδιωματικού Θεάτρου, στην επικοινωνία των ανά την Ελλάδα θιάσων, επαγγελματικών και ερασιτεχνικών, που ασχολούνται με αυτό, καθώς και στην εκκίνηση των διαδικασιών, ώστε το Ιδιωματικό Θέατρο να συμπεριληφθεί στον κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Χαιρόμαστε ιδιαίτερα που φιλοξενούμε τις ντοπιολαλιές της Ελλάδας», τόνισε μεταξύ άλλων στον χαιρετισμό του.
Στο συνέδριο συμμετείχαν με εισηγήσεις και παρεμβάσεις τους καθηγητές πανεπιστημίου και ειδικοί ερευνητές, σκηνοθέτες, ηθοποιοί, εκπρόσωποι θεατρικών ομάδων και συλλόγων που ασχολούνται με το ιδιωματικό θέατρο.
Τη Λέσβο και την Ένωση Θεατρικών Πολιτιστικών Σωματείων «ΘΕΣΙΣ» εκπροσώπησε ο Παναγιώτης Σκορδάς, φιλόλογος και αντιπρόεδρος του Αναγνωστηρίου Αγιάσου, ο οποίος αναφέρθηκε στον πλούτο της λεσβιακής διαλέκτου, στην πορεία του ιδιωματικού θεάτρου στη Λέσβο, στους βασικότερους θεατρικούς συγγραφείς (Παπανικόλας, Αναστασέλλης, Χριστόφας Κανιμάς, Μηνάς, Κίνδερλης, Χατζημανώλης, Παν. Κουτσκουδής, κ.ά.), στα θεατρικά σωματεία που ανεβάζουν σχετικά έργα (Αναγνωστήριο, Χορωδία Μυτιλήνης, Μπουρίνι, Φ.Ο.Μ, κ.ά.). Ιδιαίτερα τονίστηκε η μεγάλη και ιστορική συνδρομή και ενασχόληση του Αναγνωστηρίου της Αγιάσου με το ιδιωματικό θέατρο: Για σχεδόν έναν αιώνα ανεβάζει έργα γραμμένα στην αγιασώτικη ντοπιολαλιά: Ηθογραφίες, σκετς, επιθεωρήσεις, καρναβαλικές επιθεωρήσεις. Αλλά και το ίδιο το Αγιασώτικο καρναβάλι, λαϊκό θέατρο στην ντοπιολαλιά, είναι μια ακόμη τρανή απόδειξη ότι το ιδιωματικό θέατρο στο νησί μας έχει παρελθόν, παρόν και ευοίωνο μέλλον.
