Του Γρηγόρη Δουμούζη – Θεολόγου, MScΘεολογίας, Φοιτητή Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου
Όλη την περίοδο της Μ. Σαρακοστής η Εκκλησία μάς έδωσε τον τρόπο για να μπορέσουμε να προετοιμαστούμε για το σημαντικότατο γεγονός της Μ. Εβδομάδος, που αποτελεί τον πυρήνα και το κέντρο της πνευματικής μας ζωής. Η Μ. Εβδομάδα είναι η ανακεφαλαίωση όλου του έργου σωτηρίας του Κυρίου μας. Η Μ. Εβδομάδα είναι στάση ζωής, είναι όλο το «πνεύμα» του Θεού, είναι όλη η διδασκαλία της Εκκλησίας μας. Τρία σημεία θα μπορούσαμε να επισημάνουμε.
Το πρώτο είναι ότι ο Χριστός είναι ο Νυμφίος. Ο Νυμφίος της ψυχής μας. Ο κόσμος, συνήθως, φαντάζεται ένα Θεό τύραννο και εξουσιαστή, ο οποίος έρχεται να μας ταλαιπωρήσει. Εμείς, όμως, τον συναντούμε ως το Νυμφίο. Έτσι μας τον προβάλλει η Εκκλησία μας και αυτή είναι η αλήθεια. Ουσιαστικά, η σχέση μας με τον Χριστό είναι μια «σχέση γάμου». Είναι ένα πανηγύρι και μια εμπειρία χαράς. Αυτή είναι η αληθινή σχέση με τον Χριστό.
Πολλοί ρωτάνε: «Ποιος είναι ο Θεός;», «πώς είναι ο Θεός;», «τι είναι ο Χριστός;».Η Εκκλησία δίνει μια απλή απάντηση: «Είναι ο Νυμφίος μας. Είναι αυτός που οργανώνει πανηγύρι στην καρδιά μας». Όποιος δεν «γεύεται» αυτή τη χαρά αυτού του γάμου και αυτής της σχέσης, δεν έχει υποψιαστεί ακόμα το περιεχόμενο της πνευματικής ζωής. Επομένως, στον άνθρωπο που βρίσκεται στην απόγνωσή του, στο σκοτάδι του, στη θλίψη του, στα αδιέξοδά του και, γενικότερα, σ’ αυτή την απουσία νοήματος, η απάντηση είναι ο Νυμφίος Χριστός.
Το δεύτερο σημείο αφορά έναν προβληματισμό: «Ποιος είναι, τέλος πάντων, ο πραγματικός Νυμφίος; Πώς εκφράζεται αυτό; Πότε αποκαλύπτεται η άπειρη αγάπη του Θεού για μας;». Αποκαλύπτεται στο μεγαλείο της σταυρικής του θυσίας. Αυτό αποκαλύπτει κάτι πολύ απλό και σ’ εμάς. Τι πράγμα; Ότι η αγάπη αν δεν επιβεβαιώνεται με έργα, είναι ψεύτικη. Μπορούμε να το πούμε και αλλιώς. Η αγάπη που δεν συνοδεύεται με σταυρό, με «έξοδο απ’ τον εαυτό μας», είναι μια «συναισθηματική φλυαρία» που ικανοποιεί το ναρκισσισμό μας. Ένας ο οποίος αποφασίζει ν’ αγαπήσει, θα είναι διάκονος του πλησίον του. Δε θα είναι εξουσιαστής και κυρίαρχος. Θα είναι υπηρέτης. Δεν θα ελέγχει και δεν θα κρίνει, με λίγα λόγια, τον άλλον.
Αυτό το πρότυπο μας έδειξε ο ίδιος ο Κύριός μας. Είναι σημαντικό να καταλάβουμε πως ο σταυρός του Χριστού δεν ήταν μόνο όταν ανέβηκε στον σταυρό, αλλά και όταν έπλυνε τα πόδια των μαθητών Του, όταν δίδασκε και όταν θαυματουργούσε. Έδειχνε σε κάθε κίνησή Του πως κέντρο γι’ Αυτόν ήταν πάνω απ’ όλα ο άνθρωπος, ο πλησίον του. Το λέει ξεκάθαρα: «Δεν ήρθα να με διακονήσετε, αλλά να διακονήσω». Αυτός είναι ο Χριστός μας. Σ’ αυτή την πρόταση μας καλεί. Οι σχέσεις που δημιουργούμε με τους ανθρώπους δεν είναι απλώς για να εισπράξουμε απολαύσεις και ικανοποιήσεις. Και αυτά είναι σημαντικά. Όμως, ικανοποίηση για μας είναι να αναπαύσουμε τον αδελφό μας. Να «βγούμε απ’ τον εαυτό» μας και απ’ τα όριά μας. Αυτό δεν γίνεται αν δεν αγαπήσουμε τον Χριστό, αν δεν πιστέψουμε και αν δεν εμπνευστούμε απ’ Αυτόν.
Άρα, αυτό που αποδεικνύει τη γνησιότητα της πνευματικής μας καταστάσεως είναι αν χαρά μας και επιθυμία μας, είναι να αναπαύουμε τους αδελφούς μας. Μάλιστα, αυτό να γίνεται με προσωπικό κόστος και κόπο. Να «πλένουμε τα πόδια» των αδελφών μας. Να είμαστε διάκονοι. Αυτός που θέλει να είναι πρώτος, να είναι τελευταίος όλων. Στην αντίπερα όχθη, όποιος θέλει να ελέγχει και να εξουσιάζει τους ανθρώπους, βρίσκεται σε πλάνη. Σήμερα έχουμε πολλές μορφές εξουσίας. Δεν είναι μόνο οι άρχοντες του κόσμου που ελέγχουν τη ζωή μας, αλλά εξουσία είναι και όταν θέλω ο άλλος να υπηρετεί τα θελήματά μου.
Το νόημα ολόκληρης της Μ. Εβδομάδας περικλείεται σ’ αυτή την φράση: «Δεν ήρθα να με διακονήσετε, αλλά να διακονήσω». Αυτή δεν είναι μια αόριστη πρόταση, αλλά είναι μια πρόταση ζωής. Να ζούμε με χαρά, να ξεκουραζόμαστε και να «δροσίζουμε» τους συνανθρώπους μας, γνωστούς και αγνώστους, πιστούς και άπιστους. Ακόμη και αν είμαστε ζορισμένοι. Η πραγματική θυσία είναι όταν είσαι ζορισμένος, να ξεχνάς το ζόρι σου και να αναπαύεις τον άλλον άνθρωπο. Τότε γίνεσαι πνευματικός άνθρωπος. Τότε γίνεσαι χριστιανός. Τότε είσαι συγγενής με τον Χριστό.
«Μεγάλος» για την Εκκλησία είναι αυτός που τον πλησιάζεις και με τον τρόπο του σε κάνει εσύ να νιώθεις μεγάλος. Δεν είναι αυτός που σε εξουθενώνει, που σε ελέγχει και σε κατατροπώνει, αλλά αυτός που αναδεικνύει την πραγματική σου αξία. Όχι να σου «νταντεύει» τον ναρκισσισμό, αλλά αυτός που σου μαρτυρεί την πραγματική και αληθινή ζωή. Αυτός ο άνθρωπος έχει την πληρότητα της χαράς του Νυμφίου και αυτή η πληρότητα τον οδηγεί στο να αναπαύει τους πάντες αδιακρίτως.
Τέλος, το τρίτο σημείο είναι η κορύφωση αυτού του γεγονότος, που είναι η νίκη του θανάτου. Τι είναι «θάνατος»; Ο χωρισμός. Τι είναι «θάνατος»; Η απομόνωση. Τι είναι «θάνατος»; Η απουσία αγάπης. Πώς νικιέται αυτός ο θάνατος; Όχι με το να νικήσω τον άλλον, αλλά να πατάξω το θέλημά μου, το λογισμό μου, την αμαρτία μου, ακόμη και την αρετή μου. Για ποιο λόγο να το κάνω αυτό; Για να ζήσει ο κόσμος. Εμείς θέλουμε να «φάμε» τους άλλους ανθρώπους ώστε να ικανοποιηθούμε. Ως χριστιανοί, όμως, ακούμε τη φωνή του Κυρίου που λέει: «Δώσε τον εαυτό σου να σε φάνε για να ζήσουν». Τότε ζεις αληθινά. Τότε νικιέται ο θάνατος μέσα μας. Όταν δεν φοβόμαστε να ηττηθούμε για χάρη του άλλου. Σημειώνει ο Άγιος Πορφύριος: «Στη θρησκεία ζητάς και παίρνεις. Στην Εκκλησία δίνεις και χάνεις».
Πνευματικός άνθρωπος, λοιπόν, είναι αυτός που σε κλίμα ησυχίας μέσα του ζει αυτό το μυστήριο της Μ. Εβδομάδος. Το μυστήριο του σταυρού και της αναστάσεως. Εξωτερικά, όμως, είναι ένας κοινωνικός και ευχάριστος άνθρωπος που κάνει με όλους.
