Στις 24 Μαρτίου τα «Νέα της Λέσβου μέσα από την σελίδα του επετειακού αφιερώματος ασχολήθηκαν αναλυτικά με το νέο βιβλίο του Στρατή Αναγνώστου, το οποίο κατά κοινή ομολογία αποτελεί μια σημαντική έκδοση για τον τόπο και την πατρίδα μας περιλαμβάνοντας στοιχεία και δεδομένα από την έρευνα του Καθηγητή. Σήμερα από τη σελίδα του πολιτισμού θα ασχοληθούμε με την εκδήλωση-παρουσίαση του βιβλίου που έγινε δύο ημέρες αργότερα.
«Η Λέσβος και η Ελληνική Επανάσταση του 1821» είναι ο τίτλος του νέου βιβλίου του Ιστορικού και προέδρου της Εταιρείας Λεσβιακών Μελετών, Στρατή Αναγνώστου, που παρουσιάστηκε την περασμένη εβδομάδα στην κατάμεστη αίθουσα εκδηλώσεων της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής. Ο κ. Αναγνώστου παρουσιάζοντας το βιβλίο του μίλησε για τα γεγονότα, τα πρόσωπα και τις οθωμανικές πρακτικές στη Λέσβο κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821.
Στην αρχή επεσήμανε ότι η αληθινή ελευθερία, εθνική, ατομική και πολιτική, για την οποία πάλεψαν οι αγωνιστές του 1821, είναι εκείνη που εξασφαλίζει στο άτομο απόλυτη ισονομία, δικαιοσύνη και αξιοκρατία. Ωστόσο, τόνισε ότι ακόμα και σήμερα η αξιοκρατία και η δικαιοσύνη είναι ζητούμενα τόσο στην Ελλάδα, όσο και σε άλλες χώρες που διαβίωσαν επί αιώνες κάτω από το ανελεύθερο οθωμανικό καθεστώς.
Άλλωστε, όπως σημείωσε, η λέξη ρουσφέτι ετυμολογικά είναι τουρκική, όπως και η μεθοδολογία της είναι παγιωμένη οθωμανική πρακτική. Στα μέσα της δεκαετίας του 1840 η Δημογεροντία της Μυτιλήνης διατηρούσε στην Κωνσταντινούπολη τον καζά βεκιλί, τον πληρεξούσιο του καζά (επαρχίας), δηλαδή ένα έμπιστο άτομο, το οποίο προσέγγιζε υψηλά κυβερνητικά στελέχη του οθωμανικού κράτους και τα δωροδοκούσε, προκειμένου να ικανοποιούνται αιτήματα της χριστιανικής κοινότητας της Μυτιλήνης, κυρίως σε ό,τι αφορά την τοποθέτηση επιθυμητών ανδρών ως πολιτικών διοικητών της Λέσβου. Αυτό συνέβη και κατά την περίοδο της Επανάστασης του 1821, όταν η Χριστιανική Κοινότητα της Μυτιλήνης έδωσε χρήματα, προκειμένου να αντικατασταθεί ο αιμοβόρος στρατιωτικός διοικητής Λέσβου Ρεσίτ πασάς με τον ντόπιο μουσουλμάνο Μουσταφά αγά Κουλαξίζη.
Σύμφωνα με τον κ. Αναγνώστου, η άσκηση της εξουσίας από τον Ρεσίτ πασά, τον στρατιωτικό διοικητή Λέσβου, για έναν χρόνο από τον Απρίλιο του 1821 μέχρι τον Απρίλιο του 1822 συνδέεται με τα παρακάτω τραγικά γεγονότα: Τον αποκεφαλισμό 100 χριστιανών προσφύγων από τη Φώκαια της Μικράς Ασίας στην περιοχή Παπτσούδα του Συνοικισμού, επειδή μόλις είχαν αποβιβαστεί στην Ερεσό, σκότωσαν, ευρισκόμενοι σε κατάσταση άμυνας, έναν μουσουλμάνο. Ο συγκεκριμένος τόπος των δημόσιων εκτελέσεων της εποχής ήταν τα ερείπια ενός πύργου, που βρισκόταν περίπου στη θέση που βρίσκεται σήμερα το παρεκκλήσι του Αγίου Δημητρίου. Στον ίδιο χώρο εκτελέστηκαν, ίσως τον Μάιο του 1821, οι Φιλικοί Γιαννάκης Λεμονής ή Κοντογδής και ο Χατζηγρηγόρης Ιωάννου, συγγενής του Φιλικού Παλαιολόγου Λεμονή που διέδωσε τον Δεκέμβρη του 1820 το μήνυμα της Εθνεγερσίας στη Μυτιλήνη.
