Γράφει ο Στράτος Σαλαβός*
[email protected]
Συμπληρώθηκαν 50 χρόνια από τις πρώτες αυτοδιοικητικές εκλογές της Μεταπολίτευσης και είναι μια ευκαιρία να κάνουμε μια επιστροφή μισού αιώνα. Η δημοκρατία αποκαταστάθηκε στην Ελλάδα στις 24 Ιουλίου 1974 με την άφιξη Καραμανλή και με την συγκρότηση Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας, η οποία οδήγησε τη χώρα σε εθνικές εκλογές στις 17 Νοεμβρίου 1974. Εκλογές τις οποίες κέρδισε με ποσοστό 54,37% η Νέα Δημοκρατία. Στις 8 Δεκεμβρίου 1974 έγινε το δημοψήφισμα για το πολιτειακό με το οποίο έκλεισε μια χρόνια πληγή, δεδομένου ότι ποσοστό Ελλήνων 69,18% ψήφισαν υπέρ της Αβασίλευτης Δημοκρατίας. Και στις 31 Μαρτίου 1975 πραγματοποιήθηκαν οι εκλογές στους 264 Δήμους όλης της χώρας και στις 5.761 Κοινότητες.
Με την πτώση της χούντας η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας επανέφερε τους αιρετούς δημοτικούς άρχοντες διορίζοντας όμως δικαστικούς ως Δημάρχους. Οι αιρετοί εγκαθίστανται ως Αντιδήμαρχοι μέχρι την ημέρα των εκλογών. Στο Δήμο Μυτιλήνης διορισμένος Δήμαρχος ήταν ο Ευστράτιος Γαβριήλ, ο οποίος μετά την μεταπολίτευση, υπέβαλλε την παραίτησή του. Δήμαρχος Μυτιλήνης εγκαθίσταται ο Πρωτοδίκης Γρηγόριος Νικολαρόπουλος, Νομάρχης Λέσβου ο Αντώνης Γεωργακόπουλος με αναπληρωτή του τον Παναγιώτη Γαλανόπουλο. Η πλήρης σύνθεση του Δημοτικού Συμβουλίου Μυτιλήνης εμφανίζεται στον παραπάνω Πίνακα
Το Δήμο Μυτιλήνης διεκδίκησαν δύο συνδυασμοί. Ο συνδυασμός του Απόστολου Αποστόλου, στον οποίον στεγάστηκαν οι δυνάμεις αυτές που εξέφραζαν τη λεγόμενη Αντιδεξιά. Ο Αποστόλου είχε εκλεγεί για πρώτη φορά το 1956, με αναπληρωματικές εκλογές, που πραγματοποιήθηκαν μετά την παραίτηση του τότε δημάρχου Μυτιλήνης Μίμη Γαληνού (πατέρα του διατελέσαντος επίσης δημάρχου Σπύρου Γαληνού). Ο Μίμης Γαληνός είχε εκλεγεί τότε βουλευτής κατόπιν συνεργασίας του Κέντρου με την ΕΔΑ.
Ο Αποστόλου είχε κερδίσει και τις επόμενες εκλογές του 1959 και του 1964. Ο αντίπαλος συνδυασμός του συνταξιούχου καθηγητή, Δημήτρη Μαντζουράνη, στέγασε τις δυνάμεις της Δεξιάς. Ο Απόστολος Αποστόλου, όπως ανεμένετο, κέρδισε άνετα λαμβάνοντας 6.668 ψήφους και ποσοστό 70,35%, έναντι μόλις 2.811 ψήφων και ποσοστού 29,65% του Δ. Μαντζουράνη. Οι εγγεγραμμένοι ήταν 17.926, αλλά ψήφισαν μόλις 9.618 δημότες του τότε Δήμου Μυτιλήνης.
Πρώτοι σε σταυρούς από το συνδυασμό του Αποστόλου, οι Αθ. Παρασκευαΐδης (1.012 ψήφους), Κ. Βαβαφίγγος (947), Γ. Αθηνιώτης (936), Β. Καραχάλιας (708), Ηλ. Βουλγαράκης (633), Γ. Χρυσός (535) και Ν. Κονιαρέλλης (517). Από το συνδυασμό Μαντζουράνη, πρώτοι σε σταυρούς οι Α. Δελής (393), Ελ. Χατζηδιάκος (276), Ν. Κόρακας (271), Μ. Αποστολέλλης (223). Θ. Βούρος (217) και Γρ. Γλεζέλλης (216).
Στους δύο παρακάτω Πίνακες που αλιεύσαμε από τον τοπικό τύπο της εποχής, καταγράφονται οι υποψήφιοι δημοτικοί σύμβουλοι και των δύο συνδυασμών, πόσους σταυρούς πήρε ο καθένας και ποιοι εκλέχτηκαν.
Τον Αύγουστο του 1976 ο Δημήτρης Μαντζουράνης απεβίωσε και τη θέση του στο Δημοτικό Συμβούλιο κατέλαβε ο δικηγόρος Γρηγόρης Γλεζέλλης. Η διάρκεια θητείας Δημάρχων και Δημοτικών Συμβουλίων έληξε στις 31/12/1978, οπότε αντικαταστάθηκαν από τους νικητές των δημοτικών εκλογών της 15/10/1978. Ο Απόστολος Αποστόλου (1901-1991) κέρδισε και τις εκλογές του 1978 έχοντας αντίπαλο τον Αλέκο Πεσμαζόγλου.
Δήμαρχοι του νησιού
Πάμε τώρα να δούμε ποιοι άλλοι Δήμαρχοι εκλέχτηκαν στην Λέσβο στις δημοτικές εκλογές της 31ης Μαρτίου 1975:
- ΠΛΩΜΑΡΙ: Εκλέγεται δήμαρχος ο Φωκίων Βουνάτσος με τον συνδυασμό του «Ανασυγκρότησις-Κάθαρσις» με 1.479 ψήφους έναντι 846 ψήφων του Τσαραμίρση, επικεφαλής του συνδυασμού «Έργα – Νοικοκυρωσύνη – Πρόοδος».
- ΠΟΛΙΧΝΙΤΟΣ: Δήμαρχος εκλέγεται ο Δημήτρης Κωφόπουλος με 1.491 ψήφους, επικεφαλής του συνδυασμού «Ηνωμένη Δημοκρατική Παράταξη», ενώ ο αντίπαλός του Καβαλίκας έλαβε 966 ψήφους, επικεφαλής του συνδυασμού «Συνδυασμός Πολιχνίτου».
- ΑΓΙΑΣΟΣ: Εκλέχτηκε Δήμαρχος ο Ε. Καβαδέλλης με 1.406 ψήφους έναντι του αντίπαλου συνδυασμού «Ανεξάρτητη Ανανεωτική Κίνηση» με 1.007 ψήφους.
- ΛΟΥΤΡΟΠΟΛΗ ΘΕΡΜΗΣ: Ο Παναγιώτης Κουνέλλης εξελέγη με 376 ψήφους έναντι 281 του Νότη Γρυμάνη
- ΕΡΕΣΣΟΣ: Μοναδικός υποψήφιος ο Δημήτρης Κούκος, με τον συνδυασμό του «Δημοκρατική Συνεργασία» έλαβε 970 ψήφους
- ΜΗΘΥΜΝΑ: Η «Προοδευτική Κίνηση» του Κώστα Δούκα έρχεται πρώτη με 497 ψήφους έναντι 344 του συνδυασμού «Πρόοδος» του Κυριακού
- Στον Σκόπελο Πρόεδρος της Κοινότητας ανεδείχθη ο Στέλιος Κουλαγίνης έναντι του Π. Γλιγλή, στην Καλλονή μοναδικός υποψήφιος ο Ι. Παλαιολόγος. Στην Αγία Παρασκευή πρόεδρος εξελέγη ο Χριστόφας Αναγνωστής, ενώ στην Κοινότητα Λουτρών εξελέγη ο Δ. Κρητικός.
Η ορκωμοσία των αιρετών Δημάρχων έγινε σε ειδική τελετή στο Δημοτικό Θέατρο Μυτιλήνης στις 26 Μαΐου 1975 παρόντος του Μητροπολίτη Μυτιλήνης και του Νομάρχη Λέσβου, Αντώνη Γεωργακόπουλου. Ορκίστηκαν οι Δήμαρχοι Μυτιλήνης, Θερμής, Αγιάσου και Πολιχνίτου. Οι υπόλοιποι σε τελετές κατά τόπους.
*Ο Στράτος Σαλαβός είναι καθημερινός αρθρογράφος στα ΝΕΑ ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ και συγγραφέας των βιβλίων ΕΛΑΒΟΝ (2023) και ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ (2024)
