Για την Μαρία Βρανά – Παπάλα δεν χρειάζονται συστάσεις. Γεννημένη στην Μυτιλήνη, έχει εκδώσει μέχρι σήμερα την ποιητική συλλογή ‘’Ανεμόεσσα Αιολίδα’’ σε δυο τόμους, καθώς και τα ‘’Αιγαιοπελαγίτικα ρακοτράγουδα’’, συλλογή 48 στιχουργημάτων. Για τα έργα της η ποιήτρια από την Λέσβο έχει αποσπάσει εξαιρετικές κριτικές. Μάλιστα άνθρωποι των γραμμάτων, όπως ο συγγραφέας και χρονογράφος Ευάγγελος Χατζημανώλης, την έχει χαρακτηρίσει «στιχοκεντήτρα» και «στιχοτεχνίτρια», ενώ ο φιλόλογος Ιγνάτης Ψάνης, μεταξύ άλλων, έχει αναφερθεί στην συλλογή ως ‘’ποίηση που βυθίζεται στην αυτοσυνείδηση’’ και για την ίδια την ποιήτρια ως ‘’ευαίσθητο παρατηρητή’’.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο τέλος του καλοκαιριού έως τις αρχές του φθινοπώρου η κ. Βρανά ετοιμάζει την έκδοση του τρίτου τόμου της αγαπημένης συλλογής ‘’Ανεμόεσσας’’, με τον οποίο και θα ολοκληρωθεί η τριλογία. Η παρουσίαση της νέας ποιητικής συλλογής θα είναι επενδεδυμένη με τραγούδια σε στίχους της ίδιας της ποιήτριας, σε εξαιρετική αρμονία με τον λυρισμό που διακρίνει τα ποιήματά της.
Ποίημα για την Αυστραλία
Ανάμεσα στα ποιήματα του δεύτερου τόμου της ‘’Ανεμόεσσας’’, που είναι εμπνευσμένα από την φύση της Λέσβου αλλά και γενικότερα της νησιωτικής Ελλάδας, με αναφορές στο ιστορικό διηνεκές, από το Δάφνι και τη Χλόη μέχρι και τον Σόλωνα Λέκκα, η Μαρία Βρανά – Παπάλα συνέγραψε και ένα ιδιαίτερα λυρικό ποίημα για την Αυστραλία, πλούσιο σε εικόνες της θάλασσας, και με έντονα τα μυθολογικά στοιχεία, με τον τίτλο ‘’Οικοδέσποινα ζωής’’ και τον υπότιτλο ‘’Αφιερωμένο στη γη του νοτιά την Αυστραλία’’, το οποίο παρατίθεται ακολούθως:
Σαν οικοδέσποινα ζωής σ’ ευλογημένο τόπο
οπού κρατά τα θαύματα της γης στην αγκαλιά της
κι ιμάτιά της τα φορεί στο κάλλος της πλουμίδια
συνταιριασμένα να κοσμούν τη ραχοκοκαλιά της.
Ιστιοφόρο μουσικής αγκυροβολημένο
που το στολίσανε θαρρείς με στεριανά κοχύλια
σ’ ωκεανούς ειρηνικούς απόμεινε δεμένο
στις νότες φιλοξενητής να ‘ναι για χρόνια χίλια.
Σκεπτικιστές ευκάλυπτοι μες στης βροχής το δάσος
σκορπούν αρώματα γλυκά σαν κάλεσμα στη φύση
ως εραστές που καρτερούν με πάθος ν’ αγαπήσουν
κι ολόγδυτος ο έρωτας επάνω τους ν’ ανθίσει.
Ημίθεοι που ζουν στο πίον όρος της αγάπης
και που του κάλλους η Θεά χορεύει στα κλαδιά τους
σ’ ένα γιορτάσι μυστικό με ταίρι της τον ήλιο
κι αυτοί κερνούν σε μέθεξη παντού την ευωδιά τους.
Στα χρώματα της Ίριδας μαγευτικά κοράλλια
τα κύματά της διάλεξαν να χτίσουν το νησί τους
που μοιάζει ζωντανή καρδιά της θάλασσας ανάσα
και δίνει στο γιαλό την ομορφιά την περισσή τους.
Εκθέματα πολύτιμα σ’ υδάτινη βιτρίνα
στη θάλασσα να τραγουδούν του φλοίσβου τη σονάτα
ολάνθητες ομορφονιές στην άπλα του πελάγους
που μοιάζουν με πανάρχαια κοράλλινη φρεγάτα.
*πίον όρος = δασύ, πυκνό, παρθένο δάσος
Παράλληλα με αφορμή το φετινό θέμα των Νέων Ελληνικών στο οποίο εξετάστηκαν οι υποψήφιοι ΓΕΛ την Παρασκευή 2 Ιουνίου, που αφορούσε την κακοποίηση των γυναικών, την ανάγκη προστασίας των ανθρώπινων δικαιωμάτων και κατ’ επέκταση την ισότητα των φύλων, παραθέτουμε ένα ανέκδοτο ποίημα από την συλλογή ποιημάτων του Γ’ τόμου της ‘’Ανεμόεσσας Αιολίδας’’ που θα εκδοθεί το επόμενο διάστημα:
Δεύτερο φύλο
Χτένισε τα πλεγμένα σου μαλλιά
που τα τσαλάκωσαν
ανατολίτικοι αγέρηδες τρελοί,
της άρνησης και της καταχρασμένης σου ζωής
και τα ‘μπλεξαν σε κόμπους και γιατί.
Ντύσου τα ξέφτια μιας ευχής
που την απόρριψη με φως εξιλεώνουν
και την τυλίγουν με φτηνό σατέν,
να την κρατάς για σύμβολο και λάβαρο
στον άνισο αγώνα,
που την παλαίστρα του
άρρενα λόγια τη στοιχειώνουν.
Βάψε τα χείλη σου με κόκκινο κραγιόν
στις γκρίζες σου στιγμές να δώσεις χρώμα
και μη φοβάσαι το φθαρμένο σου εγώ
και της πορείας σου της συνεχούς, την ανηφόρα.
Τ’ ακρωτηριασμένα δικαιώματά σου κι αν πονούν
υφέρπουσα δεν χρίστηκες ποτέ
ορθή το δρόμο πήρες
κι ορθή κατέληξες στο τέρμα,
αποδεικνύοντας
πως δυσπραγείς κι αδόμητοι θα μοιάζουν οι καιροί
χωρίς αυτή, την απαγορευμένη κάποτε γραφή
<< Δεύτερο φύλο >>.
Κι αν κοιμηθείς πριν να προλάβεις να γευτείς
των πεπραγμένων σου καρπών τη γλύκα,
μην ξεχαστείς, με την καρδιά να θυμηθείς
του Βίκτωρος Ουγκώ τα λόγια,
που τη στιγμή π’ αποχαιρέτησε μια γνήσια Κυρία
με λόγια τη στεφάνωσε,
να την κοσμούν στο ύστατο ταξίδι:
«Κλαίω για μια νεκρή, μα χαιρετώ μια αθάνατη» γυναίκα.
δυσπραγείς: δύσκολοι, στενάχωροι
‘’Το δεύτερο φύλο’’: βιβλίο που έγραψε η Γαλλίδα συγγραφέας Σιμόν ντε Μποβουάρ, εκδόθηκε το 1949 και θεωρείται η βίβλος του φεμινισμού. Τη δεκαετία του ’60 το βιβλίο αυτό θεωρήθηκε ένα από τα κλασικά έργα της φεμινιστικής λογοτεχνίας και βρισκόταν για πολλά χρόνια στη λίστα του Βατικανού με τα απαγορευμένα βιβλία.
«Κλαίω μια νεκρή, χαιρετώ μια αθάνατη»: Έκφραση που είπε ο Γάλλος συγγραφέας Βίκτωρ Ουγκώ, στην κηδεία της Γαλλίδας μυθιστοριογράφου Αμαντίν – Ωρόρ – Λουσίλ – Ντυπέν, η οποία υπέγραφε τα έργα της με το ελληνικό ψευδώνυμο Γεωργία Σανδή.
Έχουν γράψει επίσης για την Μαρία Βρανά-Παπάλα:
– «Η δεύτερη ποιητική συλλογή της εντυπωσιακά δημιουργικής Μαρίας Παπάλα-Βρανά (αφού μέσα σε μόλις 13 μήνες έχουμε τη δεύτερη συλλογή της) αποδεικνύει την ύπαρξη μιας γνήσιας ποιητικής φλέβας. Μιας φλέβας που συνεχίζει να χτυπά δυνατά και να δίνει παλμό στα αιολικά γράμματα, ειδικά στον χώρο της έμμετρης δημιουργίας. Η Ανεμόεσσα Αιολίδα, ως τίτλος του έργου κουβαλάει μια επίσης αξιοσημείωτη σημειολογία, καθώς έχει πλαστεί στη γειτονιά του Θεόφιλου και μια ανάσα από το θαλασσινό ένδυμα του νησιού μας. Ζει, άλλωστε, τροφοδοτείται και διευρύνεται από πρόσωπα (εξαιρετικά ανθρώπινο το ποίημα για τον αείμνηστο Σόλωνα Λέκκα), τοπία (αριστουργηματική η ποιητική απεικόνιση της ελιάς) και γεγονότα της γενέθλιας γης. Της ευρύτερης γεωγραφικής και ιστορικής απλωσιάς της στα καρσινά μικρασιατικά παράλια και όχι μόνο».
Τζάννος Ε. Στεφανέλλης, συγγραφέας
-«Η έκφραση, ο λυρισμός, το στοιχείο της ενόρασης της υπαρξιακής υπόστασης της συγγραφέα είναι καλέσματα στις ψυχές των αναγνωστών και με λεπτούς χειρισμούς ζωντανεύουν το συναίσθημα της λαχτάρας για την αλήθεια, την τόλμη και το θάρρος για τη ζωή, το δικαίωμα στο όνειρο αλλά και το βίωμα στη μνήμη»
Κώστας Αλαβέρας, κοινότητα Dandenong Άγιος Παντελεήμων της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αυστραλίας
Μελβούρνη
