Με αφορμή τη χθεσινή Παγκόσμια Ημέρα κατά της νόσου Πάρκινσον, θα ασχοληθούμε με αυτή την πάθηση του κεντρικού νευρικού συστήματος σήμερα από τη σελίδα μας και ξεκινώντας να σημειώσουμε ότι η Παγκόσμια Ημέρα καθιερώθηκε το 1997 με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την υποστήριξη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ενώ το ίδιο έτος δημοσιοποιήθηκε και η «Χάρτα της EPDA» με στόχο την ευαισθητοποίηση των πολιτών, αλλά και την ενημέρωση των πασχόντων για τα δικαιώματά τους.
Η νόσος πήρε το όνομα του Βρετανού γιατρού Τζέιμς Πάρκινσον όταν το 1817 ανακάλυψε τη συμπτωματολογία της.
Το Πάρκινσον, γνωστό και ως ιδιοπαθής ή πρωτοπαθής παρκινσονισμός ή τρομώδης παράλυση, είναι μια εκφυλιστική διαταραχή του κεντρικού νευρικού συστήματος. Τα κινητικά συμπτώματα της νόσου Πάρκινσον είναι απόρροια του θανάτου των ντοπαμινεργικών κυττάρων της μέλαινας ουσίας, το στρώμα φαιάς ουσίας που διαχωρίζει την καλύπτρα του μεσεγκεφάλου από το εγκεφαλικό στέλεχος, με την αιτία αυτού του κυτταρικού θανάτου να μην έχει κατανοηθεί από την επιστήμη. Στα πρώτα στάδια της νόσου, τα πιο προφανή συμπτώματα είναι κινητικά και περιλαμβάνουν τρόμο, ακαμψία, βραδυκινησία και δυσχέρεια στην βάδιση (κλασική τετράδα συμπτωμάτων της νόσου). Αργότερα, μπορεί να εμφανιστούν ψυχιατρικές εκδηλώσεις, με την άνοια να εμφανίζεται στα απώτερα στάδια της νόσου, ενώ η κατάθλιψη είναι το συχνότερο σύμπτωμα. Η νόσος περιλαμβάνει επίσης αισθητικές διαταραχές καθώς και διαταραχές ύπνου και είναι συνδεδεμένη στο μυαλό του καθενός μας με την τρίτη ηλικία, καθώς χτυπά συχνότατα τα άτομα της τρίτης ηλικίας, αν και σε ένα ποσοστό τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται από την ηλικία των 50 ετών.
Μέχρι τώρα η αιτία που προκαλεί τη νόσο Πάρκινσον δεν έχει ακόμα βρεθεί, αν και οι επιστήμονες εκτιμούν πως είναι πιθανό να παίζουν ρόλο ως προς το χρόνο εκδήλωσης περιβαλλοντικοί και κληρονομικοί παράγοντες.
Τα βασικά συμπτώματα της νόσου Πάρκινσον είναι:
- Δυσκαμψία ή ακαμψία στα άκρα
- Τρόμος, συχνά πιο εμφανής όταν το προσβεβλημένο άκρο είναι σε ηρεμία
- Μειωμένη ισορροπία και διαδοχοκινησία
- Βραδυκινησία ή βραδύτητα στην έναρξη της κίνησης που οδηγεί σε ανέκφραστο πρόσωπο, αλλαγή της ομιλίας, της χροιάς και της έντασης της φωνής
- Συρτά βήματα
- Μικρά γράμματα κατά τη γραφή
- Διαταραχή στις λεπτές κινήσεις των δακτύλων (π.χ. κούμπωμα στο ρούχο).
Εδώ θα πρέπει ωστόσο να υπογραμμίσουμε πως το εύρος των συμπτωμάτων διαφοροποιείται από άτομο σε άτομο ανάλογα με την ηλικία και την κατάσταση του οργανισμού. αν και σε κάθε περίπτωση η εκδήλωσή τους γίνεται προοδευτικά και όχι ακαριαία.
Ο αρμόδιος γιατρός που θα πρέπει να απευθύνεται κάθε ασθενής που υποπτεύεται ότι αρχίζει να εκδηλώνει τη νόσο είναι ο νευρολόγος, ενώ η διάγνωση δεν γίνεται απαραίτητα με διαγνωστικά μέσα όπως οι ακτινολογικές, αλλά ο γιατρός μπορεί να καταλήξει στηριζόμενος στα συμπτώματα και τη νευρολογική εξέταση.
Τα τελευταία χρόνια η επιστήμη έχει κάνει σημαντικά βήματα στην επιβράδυνση της εκδήλωσης των συμπτωμάτων της νόσου Πάρκινσον και γίνονται έρευνες για να βρεθούν σκευάσματα που θα σταματούν την εκδήλωση της νόσου. Ωστόσο με τα μέχρι τώρα διαθέσιμα μέσα, αυτό που επιτυγχάνεται είναι η βελτίωση της καθημερινότητας των πασχόντων. Με άλλα λόγια η μείωση κάποιων από τα συμπτώματα και η βελτίωση της λειτουργικότητας του ασθενούς.
Ο ασθενής θα πρέπει να συνεργάζεται με το νευρολόγο του και ο γιατρός θα είναι εκείνος που σύμφωνα και με τις αντιδράσεις του ασθενούς θα καταλήξει στο ιδανικότερο θεραπευτικό σχήμα. Αυτό ωστόσο δεν είναι μια εύκολη διαδικασία καθώς απαιτείται χρόνος και υπομονή μέχρι να διαπιστωθεί από το γιατρό σε ποια σκευάσματα αντιδρά καλύτερα ο οργανισμός του ασθενούς, ώστε να επιτυγχάνεται το βέλτιστο δυνατό αποτέλεσμα με τις λιγότερες δυνατές παρενέργειες, καθώς υπάρχουν δυστυχώς τέτοιες.
Υπάρχουν και άλλες θεραπευτικές μέθοδοι, όπως είναι ο εν τω βάθει ερεθισμός και συγκεκριμένα η χειρουργική εμφύτευση ηλεκτροδίων στον εγκέφαλο, τα οποία συνδέονται με μια μικρή μονάδα ρύθμισης που είναι κι αυτή εμφυτευμένη κάτω από το δέρμα. Πρόκειται ωστόσο για θεραπεία που ενδείκνυται για ένα μικρό ποσοστό των ασθενών με Πάρκινσον και όχι για όλες τις περιπτώσεις.
Οι συγγενείς ασθενών με Πάρκινσον θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η νόσος προκαλεί και άλλα προβλήματα, όπως είναι η κατάθλιψη, το άγχος, η απάθεια και οι διαταραχές μνήμης, ύπνου, ομιλίας ή ακόμα και η συχνοουρία και δυσκοιλιότητα.
Ένας βασικός παράγοντας για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών με Πάρκινσον είναι η ισορροπημένη διατροφή, πλούσια σε βιταμίνες, καθώς επίσης και η συχνή άσκηση, που αποτελεί την καλύτερη συνταγή για την βελτίωση των συμπτωμάτων της νόσου διατηρώντας σε καλή κατάσταση το μυϊκό σύστημα.
