- Στα λόγια οι δεσμεύσεις της κυβέρνησης για χρηματοδότηση των Δήμων με σκοπό την προστασία της δημόσιας ασφάλειας, μετά από το φονικό σεισμό στη Σάμο τον Οκτώβριο του 2020
Ούτε ένα ευρώ δεν έχουν λάβει οι Δήμοι για την κατεδάφιση των επικίνδυνων κτισμάτων, παρά τις κατά καιρούς δεσμεύσεις της κυβέρνησης για τη χρηματοδότησή τους με σκοπό την προστασία της δημόσιας ασφάλειας. Το μείζον αυτό ζήτημα έρχεται και πάλι στο προσκήνιο εν όψει του χειμώνα και των έντονων καιρικών φαινομένων που μπορούν να προκαλέσουν μεγάλες καταστροφές, μεταξύ των οποίων και η κατάρρευση εγκαταλελειμμένων ακινήτων, όπως έχει συμβεί κατ’ επανάληψη στο παρελθόν σε διάφορες περιοχές της χώρας, καθώς και στη Μυτιλήνη, το Πλωμάρι, την Αγιάσο, κ.ά. θέτοντας σε κίνδυνο τη σωματική ακεραιότητα των πολιτών.
Πόσο μάλλον όταν στη λίστα που είχε δημοσιοποιήσει στις αρχές του 2023 το Υπουργείο Περιβάλλοντος με τους Δήμους με τα περισσότερα ετοιμόρροπα κτίσματα, ο Δήμος Μυτιλήνης βρισκόταν στην 4η θέση με 285 χαλάσματα, εκ των οποίων ελάχιστα είναι αυτά που έχουν κατεδαφιστεί τα τελευταία 2 χρόνια, ενώ συνεχώς προστίθενται νέα λόγω παλαιότητας και φθορών.
Οι υποσχέσεις για τη χρηματοδότηση των Δήμων είχαν δοθεί από το Υπουργείο Υποδομών μετά από το φονικό σεισμό στη Σάμο, τον Οκτώβριο του 2020, κατά τον οποίο έχασαν τη ζωή τους δύο νέα παιδιά επειδή τους καταπλάκωσε ετοιμόρροπο ακίνητο που βρισκόταν σε κεντρικό σημείο του νησιού και το οποίο κατέρρευσε. Η ίδια ιστορία επαναλαμβάνεται και στο νησί μας με κάθε σεισμό και νεροποντή, χωρίς ευτυχώς να έχουμε θρηνήσει θύματα μέχρι σήμερα.
Επί προεδρίας του Στρατή Κύτελη στην Περιφερειακή Ένωση Δήμων Βορείου Αιγαίου είχαν καταγραφεί όλα τα επικίνδυνα κτίρια στα νησιά μας και είχε αποσταλεί σχετικό έγγραφο προς το Υπουργείο, με το αίτημα να εγκριθούν οι απαιτούμενες πιστώσεις για να κατεδαφιστούν. Το θέμα όμως έμεινε “στα χαρτιά” και οι λίστες μπήκαν “στα συρτάρια”, παρά τις διαμαρτυρίες των Δημάρχων.
Νέοι έλεγχοι
Εν τω μεταξύ, οι λίστες μακραίνουν με νέες αναφορές – καταγγελίες πολιτών και ελέγχους που διεξάγονται από τις αρμόδιες Επιτροπές Μηχανικών. Το 2023 χαρακτηρίστηκαν έξι κτίρια στο Δήμο Μυτιλήνης ως επικίνδυνα, 31 ως επικινδύνως ετοιμόρροπα και έγιναν μόλις έξι κατεδαφίσεις. Φέτος, με αποφάσεις των Επιτροπών, χαρακτηρίστηκαν ως επικίνδυνα οχτώ ακίνητα, επικινδύνως ετοιμόρροπα έξι και έγιναν τρεις κατεδαφίσεις. Επίσης εκκρεμούν εννέα κτίρια τα οποία πρέπει να ελεγχθούν.
Σε ό,τι αφορά το Δήμο Δυτικής Λέσβου, το Υπουργείο Περιβάλλοντος είχε καταγράψει πριν 2 χρόνια 91 ετοιμόρροπα κτίσματα. Σύμφωνα με τον Προϊστάμενο της Τεχνικής Υπηρεσίας, Μιχάλη Καλδή, η λίστα αυτή βαίνει προς εκκαθάριση, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τις υποχρεώσεις του Δήμου, αφού αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν εκκρεμότητες για τις οποίες έχει ευθύνη να επιληφθεί ο Δήμος. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν επικίνδυνα κτίρια, αλλά πολλές περιπτώσεις βρίσκονται ακόμη στις διαδικασίες ενημέρωσης των ιδιοκτητών για να πράξουν τα δέοντα.
Επί της διαδικασίας
Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι οι διαδικασίες, από την καταγραφή και τον έλεγχο αυτών των κτιρίων μέχρι την κατεδάφισή τους, είναι χρονοβόρες, αλλά και κοστοβόρες, ειδικά αν δεν υπάρξει συμφωνία μεταξύ Δήμου και ιδιοκτητών για τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν ή αν για κάποιο ακίνητο δεν υπάρχουν τα στοιχεία του ιδιοκτήτη. Εφόσον η Επιτροπή των μηχανικών κρίνει ότι πρέπει ένα κτίριο να επισκευαστεί ή να κατεδαφιστεί, ο ιδιοκτήτης οφείλει να αναλάβει το κόστος αυτών των εργασιών, είτε έχει σκοπό να αξιοποιήσει την περιουσία του, είτε όχι. Σε διαφορετική περίπτωση, πρέπει να συνταχθεί μελέτη που θα περιλαμβάνει κάθε στάδιο του έργου (ΦΠΑ, απρόβλεπτα κλπ.) και στη συνέχεια συνεργεία του Δήμου να εκτελέσουν τις εργασίες. Το κόστος και σ’ αυτή την περίπτωση βαρύνει τον ιδιοκτήτη και είναι πολύ μεγαλύτερο, αφού ακολουθούνται οι τιμές του Υπουργείου για τα δημόσια έργα.
Η δαπάνη για την κατεδάφιση εξαρτάται από την κατάσταση του κτιρίου, τους ορόφους, τα τετραγωνικά μέτρα και άλλες παραμέτρους που συνυπολογίζονται πριν εκτελεστούν οι εργασίες. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι μπορεί να κοστίσει σε έναν ιδιοκτήτη από 1.000 μέχρι και 10.000 ευρώ, αν ο Δήμος αναλάβει όλες τις διαδικασίες.
Οι προθεσμίες
Από τη στιγμή που θα γίνει έλεγχος σε ένα ετοιμόρροπο κτίριο και ενημερωθεί ο ιδιοκτήτης για τις εργασίες που πρέπει να εκτελεστούν, τίθεται συγκεκριμένη προθεσμία για να εφαρμοστεί η απόφαση. Αν ο ιδιοκτήτης δεν αναλάβει τις υποχρεώσεις του μέσα σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα 2 – 3 μηνών, δύο είναι οι εναλλακτικές λύσεις που υπάρχουν βάσει της κείμενης νομοθεσίας: Είτε ο Δήμος προχωρά με αυτεπιστασία στις εργασίες που υπέδειξε η μελέτη, είτε στέλνει το φάκελο στην Εισαγγελία για να επιληφθεί της υπόθεσης, όπως έχει συμβεί στο παρελθόν.
