Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα είναι η πρόταση που κατέθεσε ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Βορειοανατολικού Αιγαίου, Στρατής Μανωλακέλλης, προς τα Υπουργεία Περιβάλλοντος και Εργασίας, καθώς και στο Πράσινο Ταμείο, αλλά και στην κεντρική διοίκηση του Τεχνικού Επιμελητηρίου για την αντιμετώπιση διαχείρισης τον υλικών από αμίαντο, κυρίως σε στέγες, όπως το μείζον θέμα για την περιοχή της Γέρας που ανέδειξαν τα Νέα της Λέσβου από τους τόνους αμιάντου στο εργοστάσιο του Σουρλάγκα.
Θυμίζουμε ότι το ζήτημα του αμίαντου στο παλιό εργοστάσιο του Σουρλάγκα που είχε αναδειχθεί από το ρεπορτάζ των Νέων της Λέσβου είχε προκαλέσει τα άμεσα αντανακλαστικά του βουλευτή Παναγιώτη Παρασκευαΐδη, ο οποίος την επόμενη κιόλας ημέρα με ερώτησή του ζητούσε από τον Υπουργό Υγείας απαντήσεις για το τι σκοπεύει να κάνει για την αντιμετώπιση αυτών των καταστάσεων. Η απάντηση του Υπουργού, η οποία δόθηκε μόλις τις προηγούμενες μέρες στο βουλευτή και θα τη δημοσιεύσουμε αύριο, ουσιαστικά δεν οδηγεί στην ανάληψη κάποιας ευθύνης από το Κράτος, αλλά παραπέμπει στην… ατομική ευθύνη του κάθε πολίτη και των τοπικών κοινωνιών.
Με την παρέμβασή του ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου κ. Μανωλακέλλης ουσιαστικά προτείνει στο κράτος να καθορίσει επιδοτούμενο πρόγραμμα, μέσω του οποίου να μπορούν με χρηματοδότηση κατά το ένα μέρος οι φορείς, αλλά και οι ιδιώτες να αντικαθιστούν τις στέγες από αμίαντο (ελενίτ) με πολύ σημαντικό περιβαλλοντικό όφελος, αλλά και όφελος για τη δημόσια υγεία μέσα από μία τέτοια διαδικασία, καθώς θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η αντικατάσταση ελενίτ είναι δαπανηρή μια και απαιτεί ειδικά συνεργεία λόγω της τοξικότητας του υλικού.
Η επιστολή
«Αξιότιμοι κύριοι,
το Τμήμα Βορειοανατολικού Αιγαίου του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας εκφράζει την έντονη ανησυχία του για την εκτεταμένη παρουσία δομικών στοιχείων τύπου ελενίτ (φυλλοσανίδες αμιαντοτσιμέντου) σε παλαιές κατοικίες και επαγγελματικούς χώρους στο Βόρειο Αιγαίο, και κυρίως στη Λέσβο, τη Χίο, την Σάμο και τη Λήμνο, αλλά και στην Ικαρία.
Οι κατασκευές αυτές, που χρονολογούνται κυρίως από τη δεκαετία του 1960 έως και τα τέλη του 1980, εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται ευρέως, ιδιαίτερα σε αγροτικές και ημιαστικές περιοχές. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της ευρωπαϊκής επιτροπής, μόνο στην Ελλάδα υπάρχουν πάνω από 3 εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα δομικών στοιχείων που περιέχουν αμίαντο, μεγάλο ποσοστό των οποίων αφορά στέγες με πλάκες ελενίτ (ecdgenvironment, report 2017).
Η διάβρωση και ο κατακερματισμός αυτών των υλικών με την πάροδο του χρόνου και την έκθεση σε έντονα καιρικά φαινόμενα (ιδίως στις νησιωτικές περιοχές) οδηγούν στην απελευθέρωση ινών αμιάντου, με αποδεδειγμένη πλέον καρκινογόνο δράση.
Επιστημονική τεκμηρίωση:
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) έχει χαρακτηρίσει τον αμίαντο ως καρκινογόνο ουσία κατηγορίας 1, που «δεν υπάρχει ασφαλές επίπεδο έκθεσης» (who, asbestos: eliminationofasbestos-relateddiseases, 2014).
Το διεθνές γραφείο ερευνών για τον καρκίνο (iarc) τον κατατάσσει στους ισχυρότερους αιτιολογικούς παράγοντες για μεσοθηλίωμα, καρκίνο του πνεύμονα, του λάρυγγα και των ωοθηκών (iarc monographs on the evaluation of carcinogenic risks to humans, volume 100c).
Έρευνες του ΕΛΙΝΥΑΕ και του ΕΚΠΑ έχουν τεκμηριώσει την ύπαρξη αμιαντούχων υλικών σε χιλιάδες σχολικές, αγροτικές και δημόσιες κτιριακές υποδομές στη χώρα.
Νομικό πλαίσιο:
Η παραγωγή και διάθεση υλικών αμιάντου απαγορεύτηκε στην Ελλάδα από το 2005 (ΚΥΑ 82764/2006), σύμφωνα με την οδηγία 1999/77/εκ. ωστόσο, δεν έχει ακολουθηθεί οργανωμένο κρατικό πρόγραμμα απομάκρυνσης των υπαρχόντων στοιχείων, με αποτέλεσμα να παραμένουν σε χρήση.
Πρόταση του ΤΕΕ Βορειοανατολικού Αιγαίου:
Το ΤΕΕ Βορειοανατολικού Αιγαίου προτείνει τη δημιουργία ενός κρατικού προγράμματος με στόχο:
Καταγραφή και χαρτογράφηση των υφιστάμενων δομικών στοιχείων που περιέχουν αμίαντο (σε συνεργασία με τους ΟΤΑ και τις τεχνικές υπηρεσίες).
- Δημόσια ενημερωτική καμπάνια για την ευαισθητοποίηση των πολιτών και τη γνωστοποίηση των κινδύνων.
- Επιδότηση ή πλήρη κάλυψη του κόστους αποξήλωσης και αντικατάστασης με ασφαλή, σύγχρονα και φιλικά προς το περιβάλλον υλικά.
- Υποχρεωτική χρήση πιστοποιημένων συνεργείων που διαθέτουν άδεια χειρισμού υλικών με αμίαντο, σύμφωνα με το Π.Δ. 212/2006.
- Δημιουργία μηχανισμού τεχνικής υποστήριξης και εποπτείας, με τη συμβολή του ΤΕΕ και των επιστημονικών φορέων κάθε περιοχής.
Αναμενόμενα οφέλη
Ένα τέτοιο πρόγραμμα:
- Θα συμβάλλει στην προστασία της δημόσιας υγείας,
- Θα ενισχύσει την οικοδομική δραστηριότητα σε περιοχές με ανάγκες αναβάθμισης,
- Θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας στον τομέα των κατασκευών και των πιστοποιημένων τεχνικών υπηρεσιών,
- Θα προσφέρει ουσιαστική περιβαλλοντική αποκατάσταση σε περιοχές με διάσπαρτο και ανεξέλεγκτο ελενίτ.
Είμαστε στη διάθεση της πολιτείας για να συμβάλουμε στον σχεδιασμό, την τεχνική υποστήριξη και τον έλεγχο εφαρμογής ενός τέτοιου προγράμματος, που αποτελεί επείγουσα ανάγκη για την προστασία της υγείας των πολιτών και του φυσικού περιβάλλοντος».
