Στο ρυθμό της νηστείας του Ραμαζανιού οι γείτονές μας Τούρκοι από τις 28 Φεβρουαρίου μέχρι 29 Μάρτη. Παρόλο που είμαστε τόσο κοντά και μάλιστα τα τελευταία χρόνια με τον μαζικό τουρισμό από απέναντι, που αυξάνονται οι επαφές μεταξύ μας, πολλοί αγνοούμε ή μπερδεύουμε τις σχετικές ορολογίες: Έχουμε και λέμε λοιπόν:
Σ’ όλο τον Μουσουλμανικό κόσμο (και στην Τουρκία) γιορτάζεται αυτές τις μέρες φέτος ο ιερός μήνας Ραμαζαν ή Ραμαντάν, που είναι κινητή γιορτή, ακολουθεί τις κινήσεις της σελήνης. Θυμίζει, κάπως τη Μεγάλη Σαρακοστή των Χριστιανών που φέτος σχεδόν συμπίπτουν οι ημερομηνίες. Κατά την περίοδο αυτή, σύμφωνα με την παράδοση, δόθηκε το Κοράνι στους ανθρώπους για να αποτελέσουν οι κανόνες τους οδηγό ζωής. Έτσι το Ραμαζάνι χαρακτηρίζεται ως ένας από τους «πέντε στύλους του Ισλάμ με χαρακτήρα υπακοής, εξιλασμού και προσευχής. Καθ’ όλη την διάρκεια του Ραμαζανιού, οι θεοσεβούμενοι και νηστεύοντες μουσουλμάνοι απέχουν υποχρεωτικά, από ανατολής μέχρι δύσης του ηλίου, από κάθε είδους τροφή, ακόμη και νερό, κάπνισμα, ποτό, αρώματα και σεξουαλικές επαφές, όχι όμως στο υπόλοιπο διάστημα μέχρι την ανατολή του ηλίου. Λένε πως το 65% περίπου των Τούρκων τηρεί την νηστεία, από αυτούς το μεγαλύτερο ποσοστό είναι γυναίκες και πως στις παράλιες περιοχές το ποσοστό αυτό είναι πολύ μικρότερο. Ραμαζάνι λοιπόν είναι η νηστεία και η προσευχή.
Το Ραμαζάνι ως νηστεία δεν έχει σαν κι εμάς σαρακοστιανές και μη τροφές, αλλά μόνο δυο κύρια γεύματα, όπου όλα τα φαγητά επιτρέπονται αλλά κατά την διάρκεια της νύχτας: Το Σουχούρ, πριν την ανατολή και το Ιφτάρ , μετά από τη δύση. Ξημερώματα περιέρχονται τις γειτονιές οι νταουλτζήδες και ξυπνούν τον κόσμο να φάει (Σουχούρ) πριν βγει ο ήλιος. Μετά το Σουχούρ κάποιοι ετοιμάζονται και πάνε στη δουλειά και άλλοι ξαναπέφτουν για ύπνο! Τα γεύματα Ιφτάρ έχει γίνει παράδοση η παράθεσή τους να γίνεται συχνά με πανηγυρικό τρόπο και με μεγάλα τραπέζια που ενισχύει την κοινωνικότητα. Συχνά τα Ιφτάρ παρατίθενται από φορείς (Δήμοι – Σύλλογοι κλπ). Ακόμη και φορείς της Ομογένειας και του Οικουμενικού Πατριαρχείου παραθέτουν Ιφτάρ για να τιμήσουν τους μουσουλμάνους της περιοχής τους. Στο κοντινό μας Αϊβαλί με δαπάνη του Δήμου (που συμμετέχουν όμως και φιλάνθρωποι δημότες) παρατίθενται αυτές τις ημέρες σχεδόν κάθε βράδυ Ιφτάρ είτε στην Πλατεία Αραμπάδων στο κέντρο, είτε στο Μοσχονήσι και σε άλλα κομβικά σημεία.
-Σεκέρ (ζάχαρη) Μπαϊράμι, στα αραβικά ονομάζεται άϊντ-αλ-φιτρ, είναι η γιορτή που σημαίνει το τέλος της νηστείας. Κανονικά είναι 3ήμερης διάρκειας μεταξύ 29 Μαρτίου και 1ης Απριλίου, φέτος θα συμπέσει με την έναρξη των ενδιάμεσων διακοπών των σχολείων. Τα τελευταία χρόνια συνήθως παρατείνεται για να δίνεται η ευκαιρία να ταξιδέψουν οι Τούρκοι για ψυχαγωγία ή να ανταμώσουν συγγενείς κ.ά. Υπάρχουν δυο Μπαϊράμια, το Σεκέρ και το Κουρμπάν, 70 μέρες μετά που συμβολίζει την θυσία του Αβραάμ. Γενικά όμως ο όρος Μπαϊράμ στη σύγχρονη Τουρκία σημαίνει τη γιορτή – αργία, όπως στις 23 Απριλίου (Νεολαίας), στις 29 Οκτωβρίου (Δημοκρατίας) κ.ά.
-Λέσβος και φετινό Μπαϊράμ: Ενώ πριν ένα μήνα υπήρχαν πολλές αισιόδοξες εκτιμήσεις, η καθυστέρηση (απ’ την Ε.Ε. και Κυβέρνησή μας) στο να εγκριθεί και για μετά την 1η Απριλίου (που λήγει) η πιλοτική δυνατότητα έκδοσης Βίζας Εξπρές στις πύλες εισόδου των νησιών, αποθαρρύνει πολλούς εν δυνάμει Τούρκους επισκέπτες στο νησί. Οι μέχρι στιγμής κρατήσεις κατά την περίοδο του Μπαϊράμ δεν θεωρούνται ικανοποιητικές. Κοντά σ’ αυτό από χτες (19 Μαρτίου) ήρθε και η αναταραχή σ’ όλη την Τουρκία απ’ την σύλληψη του Δημάρχου Εκρέμ Ιμάμογλου της Πόλης, τα γεγονότα με τις αντιδράσεις και διαδηλώσεις του κόσμου, που ακολούθησαν (ακολουθούν;), η περαιτέρω υποτίμηση του νομίσματος (1 ευρώ = 41,50 λίρες), καταστάσεις που κάθε άλλο παρά ενθαρρύνουν την διάθεση και κινητικότητα των εκδρομέων από απέναντι. Ίδωμεν!
Ποθς