του Παναγιώτη Ανδριώτη*
Το τέλος των διακοπών και η επιστροφή στην καθημερινότητα βρίσκει τους πολίτες, αντιμέτωπους με νέες αυξήσεις στα ράφια των σούπερ-μάρκετ. Οι καταναλωτές μετά την επιστροφή από τις καλοκαιρινές άδειες, διαπίστωσαν ότι αρκετά προϊόντα έχουν ακριβύνει αισθητά σε σχέση με τον Ιούνιο.
Σύμφωνα με την Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδος, η μέση αύξηση των τιμών από τον Ιούνιο έως τον Αύγουστο, φτάνει στο 8%, ενώ σε ορισμένες κατηγορίες προϊόντων το ποσοστό είναι ακόμη υψηλότερο,
Στα προϊόντα περιποίησης και τα απορρυπαντικά, οι ανατιμήσεις αγγίζουν το 10%, ενώ στο ελαιόλαδο, που οι τιμές παραγωγού είναι σε ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΠΤΩΣΗ, η αύξηση φθάνει στο 6,5%. Σημαντικές ανατιμήσεις παρατηρούνται στα γαλακτοκομικά και σχολικά είδη, τα οποία βρίσκονται αυτή την περίοδο σε μεγάλη ζήτηση, λόγω της έναρξης της σχολικής χρονιάς.
Ωστόσο το Υπουργείο Ανάπτυξης, επικαλούμενο τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, υποστηρίζει ότι από τον Ιούλιο έως τον Αύγουστο, η αύξηση στις τιμές των προϊόντων δεν ξεπερνά το 0,7%.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον τα νοικοκυριά βλέπουν τον οικογενειακό προϋπολογισμό να πιέζεται, όχι μόνο από τα έξοδα διατροφής, αλλά και από τα πάγια του μήνα, που φουσκώνουν το οικονομικό βάρος.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι: α) Τα φρέσκα κρέατα παρουσιάζουν αύξηση + 9,90%, μπισκότα – σοκολάτες +9,39%, φρέσκα φρούτα και λαχανικά + 5%. Στον αντίποδα παρατηρήθηκε μείωση τιμών στα απορρυπαντικά και είδη καθαρισμού.
Ειδικότερα στις τιμές φρέσκων κρεάτων, η αύξηση σχετίζεται με την μείωση του ζωικού κεφαλαίου το 2024, λόγω ασθενειών στις αγροτικές περιοχές, αλλά και με την άνοδο των διεθνών τιμών στα εισαγόμενα, κυρίως μοσχαρίσιο (καθώς το μεγαλύτερο μέρος μοσχαριού και χοιρινού που καταναλώνεται στην Ελλάδα είναι εισαγόμενο). Η μέση τιμή του μοσχαρίσιου κρέατος έφθασε τα 14 ευρώ, από 11 ευρώ που ήταν πριν λίγους μήνες. Σε συνοικιακά κρεοπωλεία η τιμή φθάνει ακόμα και τα 16 ευρώ το κιλό. Ακόμη διεθνείς αυξήσεις στις τιμές του καφέ τον κάνουν όλο και περισσότερο πικρό.
Εάν δεχθούμε ότι οι τιμές επηρεάζονται από τις διεθνείς αυξήσεις, στα εισαγόμενα, εκείνο που δεν μπορούμε να καταλάβουμε είναι πώς το ελαιόλαδο που παράγεται στην χώρα μας, έχει τιμή παραγωγού 3,40 ευρώ, και στα ράφια οι καταναλωτές το αγοράζουν από 9-10 ευρώ.
Το Υπουργείο Ανάπτυξης έχει τον πρώτο λόγο, για να βάλει φρένο στις αυξήσεις των ειδών διατροφής , και να συγκρατήσει το κόστος ζωής, το οποίο καθημερινά πετάει.
Η εικόνα αυτή δεν δείχνει εύκολα αναστρέψιμη, δεδομένου ότι πολλά προϊόντα που καταναλώνονται, είναι εισαγόμενα. Σίγουρα όμως οι πενιχρές αυξήσεις στους μισθούς και τις συντάξεις, από τους οποίους δυστυχώς αντλείται το 65% των φόρων, παραμένουν καθηλωμένοι, και επιχειρείται με κάποια επιδόματα στιγμής να δοθεί ανάσα στους καταναλωτές. Με την κατάσταση αυτή πολλά νοικοκυριά, που στηρίζονται σε μισθούς και συντάξεις, βλέπουν στις 20 περίπου κάθε μήνα, να τελειώνουν τα χρήματα.
Είναι, λοιπόν, φυσικό, τα νοικοκυριά να περιορίζουν την κατανάλωση στα απολύτως απαραίτητα, και από την άλλη οι τράπεζες, για να τονώσουν την κατανάλωση διαφημίζουν καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες με τιμολόγηση 18%-19%.
Δεν θα σχολιάσουμε τις τιμές των ενοικίων, οι οποίες στο λεκανοπέδιο της Αττικής έχουν πάρει την ανηφόρα εδώ και καιρό, και οι όποιες παρεμβάσεις στην στεγαστική πολιτική δεν δείχνουν να φέρνουν αποτέλεσμα.
Αυτή η εικόνα οικονομικά, και με ατμομηχανή της οικονομίας μας, μόνο τον τουρισμό, δεν αντιστρέφει την κατάσταση, αλλά ούτε και την φρενάρει, αντίθετα σταδιακά αυξάνει τα οικονομικά αδιέξοδα των νοικοκυριών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το αγαπημένο τυλιχτό (πίτα-γύρος) των Ελλήνων. Θυμηθείτε την τιμή, πριν περίπου δύο χρόνια, ήταν στα 2,20 ευρώ, σήμερα αγγίζει τα 4 ευρώ, ή πιθανώς και να τα ξεπερνά. Χωρίς βέβαια αυτή η εξέλιξη να αποτελεί μομφή για τους επαγγελματίες του είδους.
Τα συμπεράσματα για την κατάσταση είναι δικά σας. Αυτό όμως που η στήλη σημειώνει είναι ότι αδιέξοδα δεν υπάρχουν. Υπάρχει ένα διεθνές περιβάλλον που μας επηρεάζει, όμως απουσιάζουν οι έλεγχοι και οι ενέργειες της πολιτείας.
*Ο Παναγιώτης Ανδριώτης είναι Οικονομολόγος – συνταξιούχος διευθυντής Τράπεζας
