- Επαφές με εκπροσώπους τοπικών φορέων, ενώ ετοιμάζεται η παρουσία του οργανισμού και στο Κέντρο Υποδοχής
- Ιδιαίτερο το προφίλ των εξαρτήσεων στο νησί μας
Συνέντευξη στον Ανέστη Χατζηδιάκο
Στη Λέσβο βρίσκεται από την Κυριακή ο Ψυχίατρος και Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών, Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΚΕΘΕΑ, Χρίστος Λιάπης, σε μια επίσκεψη που έχει ως στόχο αφενός να διαπιστώσει ιδίοις όμμασι το έργο των κινητών μονάδων του οργανισμού, αφετέρου να πραγματοποιήσει σειρά συναντήσεων με εκπροσώπους φορέων, για να εξετάσει το περιθώριο κοινών δράσεων και συνεργειών. Για τις συναντήσεις αυτές, καθώς επίσης και για τις εξαρτήσεις και τους εθισμούς στον πληθυσμό του νησιού μας, αλλά και για τις νέες δράσεις που ετοιμάζονται για το προσεχές διάστημα μίλησε στα «ΝΕΑ της Λέσβου».
-Κύριε Λιάπη, πείτε μας δυο λόγια για την επίσκεψή σας στη Μυτιλήνη και τι έχετε διαπιστώσει από την ως τώρα παρουσία σας για το έργο της δραστήριας κινητής μονάδας του ΚΕΘΕΑ;
«Αυτό ακριβώς διαπίστωσα, πως είναι ιδιαίτερα δραστήρια και χαίρομαι πραγματικά γιατί φαίνεται το θετικό αποτύπωμα του ΚΕΘΕΑ στη Λέσβο αποκτά ένα ξεκάθαρο περίγραμμα και ένα ξεχωριστό πολλαπλασιαστικό μήνυμα, ακριβώς γιατί έχει ιδιαιτερότητες εδώ η τοπική κοινωνία. Είναι ένα νησί ακριτικό και την ίδια στιγμή ένα νησί τόσο μεγάλο, που δεν σου δίνει την αίσθηση ότι είσαι αποκομμένος, αν και σε επίπεδο μεταφορών και γεωγραφίας συμβαίνει. Αυτό έχει επίπτωση και στο προφίλ των εξαρτήσεων εδώ, στο πώς οι άνθρωποι είναι έτοιμοι να μιλήσουν για το πρόβλημά τους και να αναζητήσουν και βοήθεια».
-Πείτε μας λίγο γι’ αυτό το προφίλ…
«Πρέπει να σταθούμε στο γεγονός ότι η έντονη επιχειρηματική δραστηριότητα στο κομμάτι της ποτοποιίας και του ούζου, που είναι κομμάτι της κουλτούρας της Μυτιλήνης, την ίδια στιγμή που προσφέρει πολλά ως τοπικό προϊόν, δημιουργεί και μια κουλτούρα που καλλιεργεί αυτού του τύπου την εξάρτηση, αυτό πρέπει να το επισημάνουμε. Όπως επίσης και ιστορικά αν το δούμε, έχετε την ιδιαιτερότητα ότι υποδεχτήκατε μεγάλο κομμάτι προσφύγων του ελληνισμού και αυτό διαμόρφωσε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά στην κοινωνία, την έμαθε να αναπτύσσει την ενσυναίσθηση, την ικανότητά της να μπαίνει στη θέση του άλλου και μάλιστα του αδύναμου του «άλλου». Και βέβαια να αφομοιώνει τα καλά στοιχεία, που μπορεί να προκύψουν μέσα από μια κρίση ως δυνατότητα ευκαιρίας. Αυτό όμως είναι και το μήνυμα της προσπάθειας απεξάρτησης, που προσπαθεί να φέρει σε πέρας κάθε μέρα το ΚΕΘΕΑ: στην αναδιαμόρφωση της σχέσης του κάθε ανθρώπου με τον εαυτό του και τους γύρω του και πώς όλο αυτό μπορεί να το δει επανεκτιμώντας την κρίση της εξάρτησης, ως μια ευκαιρία απεξάρτησης και αναδημιουργίας και επανένταξης στην κοινωνία.
Επίσης, μου έκανε εντύπωση σε συζήτηση με τους συνεργάτες μου πως από τη μία έχουμε αυτό που ανέφερα με το αλκοόλ, από την άλλη υπάρχουν και όλες οι άλλες μορφές των εξαρτήσεων, όχι όμως τόσο πολύ το διαδίκτυο, αν και έχει διόγκωση σε όλη την Ελλάδα ειδικά λόγω της καραντίνας.
Επιπλέον, έχετε δεχθεί μια απίστευτη πίεση, από το μεταναστευτικό, με τις τεράστιες ροές, βρεθήκατε στο επίκεντρο μιας υβριδικής απειλής, όχι μόνο από την αρνητική συγκυρία που ταλαιπώρησε τους ανθρώπους αλλά και από την γείτονα».
-Ως προς το μεταναστευτικό, υπάρχουν κάποιες πρωτοβουλίες που παίρνει το ΚΕΘΕΑ αυτό το διάστημα;
«Έχουμε ήδη δρομολογήσει μια πρωτοβουλία και μέσω ενός μνημονίου συνεργασίας με τη Γενική Γραμματεία Μετανάστευσης & Ασύλου, ώστε οι μονάδες μας να μπορούν να μπαίνουν και στα Κέντρα Υποδοχής με προσωπικό και διαπολιτισμικούς διαμεσολαβητές και διερμηνείς. Εκεί υπάρχει συγκεκριμένο προφίλ ανθρώπων, που αντιμετωπίζουν προβλήματα με κάθε είδους εξαρτήσεις, όπως για παράδειγμα με το σίσα, ένα ναρκωτικό ιδιαίτερο, φτηνό και εξαιρετικά επικίνδυνο. Συνδέεται με την κουλτούρα εξαρτήσεων, πληθυσμών που έχουν προέλευση από αραβικές χώρες, από τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι άνθρωποι αυτοί και βεβαίως το φέρνουν μαζί τους και με την ώσμωση που υπάρχει στα ΚΥΤ να διαδίδεται.
Το μνημόνιο θα υπογραφεί αν όχι έως το τέλος του Αυγούστου, τότε αρχές του Σεπτεμβρίου και τότε θα έχουν «λυθεί» θεσμικά τα χέρια μας για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε».
-Αναφερθήκατε στην επίδραση της καραντίνας. Έχετε παρατηρήσει κάποια αλλαγή τα τελευταία χρόνια ως προς την εξάπλωση των εθισμών; Επίσης έχει γίνει ευκολότερο ή δυσκολότερο να μιλήσει κανείς γι’ αυτά τα προβλήματα;
«Η αύξηση υπήρξε, κυρίως σε διεγερτικές ουσίες, αυτό φαίνεται παντού και νομίζω πως και η Μυτιλήνη ακολουθεί την τάση των γενικότερων ρυθμών. Ως προς το να μιλάει κανείς πιο εύκολα, ακριβώς αυτός είναι ο ρόλος της κινητής μονάδας του ΚΕΘΕΑ, και πιάνει παντού, από το ένα άκρο του νησιού ως το άλλο, και με έντυπο υλικό, επικοινωνώντας το μήνυμα της απεξάρτησης, της πρόληψης και της καταπολέμησης του στίγματος. Δεν είναι άνθρωποι δεύτερης κατηγορίας, αυτοί που έπεσαν στη μέγγενη των ναρκωτικών. Και μπορείς πραγματικά αν τους προσεγγίσεις με τον σωστό τρόπο να τους ανοίξεις νέους δρόμους, όχι απλά απεξάρτησης. Διαπραγματεύονται τους λόγους που οδήγησαν στην εξάρτηση, ο χρήστης επαναδιαπραγματεύεται τη σχέση του με τον εαυτό του και τους σημαντικούς ανθρώπους του περιβάλλοντός του και βέβαια το όλο πρόγραμμα ολοκληρώνεται με τη διαδικασία της επανένταξης, ανοίγουμε ένα δρόμο που τους δίνουμε το μήνυμα ότι αφού ξαναβρήκες την αξιοπρέπειά σου μην ξαναγυρίσεις στον εθισμό».
-Έχετε διαπιστώσει ελλείψεις σε δομές ή υπηρεσίες στη Λέσβο, που θα μπορούσαν να συνδράμουν στο έργο σας γενικότερα;
«Πάντα εχθρός του καλού είναι το καλύτερο. Για παράδειγμα όταν έχεις ένα συμβουλευτικό κέντρο, λες γιατί να μην το εξελίξω σε πολυδύναμο, κάτι που βέβαια καλύπτεται στη Μυτιλήνη από την παρουσία της κινητής μονάδας. Και το γεγονός ότι υπάρχει μια βεντάλια σε όλο το Αιγαίο ουσιαστικά από τη Λέσβο ως την Κρήτη και το ότι μπορεί ο κάθε ωφελούμενος να παραπεμφθεί σε μια θεραπευτική μονάδα μας στην ηπειρωτική Ελλάδα, νομίζω είμαστε σε ένα πολύ καλό επίπεδο. Επίσης, ήδη για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια το ΚΕΘΕΑ έχει ενισχυθεί με 44 άτομα μόνιμο προσωπικό. Σίγουρα μπορούν να γίνουν πολλά περισσότερα και γι’ αυτό ξεκίνησα ήδη και θα πραγματοποιηθούν συναντήσεις με τους Δήμους και την Περιφέρεια, αλλά και τη διοίκηση του Νοσοκομείου, γιατί πάντα θέλουμε να μιλάμε με όλους τους φορείς και να έχουμε ανοιχτούς διαύλους συνεργασίας και επικοινωνίας και χαιρόμαστε που γίνεται αντιληπτή η σημασία και χρησιμότητα της παρουσίας μας στο νησί».
