- Νομοθετική ρύθμιση για οριζόντια αύξηση στα ποσά των συμβασιοποιημένων έργων και επικαιροποίηση των τιμών σε όσα πρόκειται να δημοπρατηθούν το επόμενο διάστημα ζητά ο Δήμος Μυτιλήνης
Αλυσιδωτές είναι οι συνέπειες της νέας οικονομικής κρίσης που ξεκίνησε πέρυσι και έχει ενταθεί από τις αρχές του 2022 με την έκρηξη των τιμών στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, ενώ ήδη έχουν γίνει ορατές και οι παράπλευρες απώλειες από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Εκτός από τα νοικοκυριά που ζουν καθημερινά τον εφιάλτη της ακρίβειας, σε εξαιρετικά δύσκολη θέση βρίσκεται και ο κατασκευαστικός κλάδος με τα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη ή πρόκειται να ξεκινήσουν το επόμενο διάστημα στο νησί μας να κρέμονται “από μια κλωστή” λόγω των γεωμετρικών αυξήσεων στις τιμές πρώτων υλών παγκοσμίως, που φυσικά επηρεάζουν και τη χώρα μας. Οι αυξήσεις από τις αρχές της χρονιάς είναι συνεχείς και έχουν εκτινάξει στα ύψη το κόστος των έργων, με συνέπεια τις διαμαρτυρίες των εργολάβων οι οποίοι αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους.
Ο Δήμος Μυτιλήνης είχε αναλάβει από το περασμένο φθινόπωρο την πρωτοβουλία να πιέσει την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας, που με την σειρά της παρενέβη στο Υπουργείο Υποδομών ζητώντας την αναθεώρηση των τιμών για να μην κινδυνέψουν δεκάδες έργα που έχουν δρομολογηθεί στη Λέσβο, όπως και σε όλη την χώρα. Οι αυξήσεις αυτές αφορούν σχεδόν στο σύνολο των υλικών που χρησιμοποιούνται στα εργοτάξια και τις οικοδομές. Οι μεγαλύτερες ανατιμήσεις αφορούν βασικές πρώτες ύλες, όπως ο σίδηρος, ο χάλυβας, ο χαλκός, το αλουμίνιο, το pvc και το πολυαιθυλένιο (που χρησιμοποιείται σε δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης). Την ίδια ώρα, η εκτόξευση των τιμών στα καύσιμα συμπαρασύρει τις τιμές και στις μεταφορές.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, η αύξηση στην ξυλεία (σουηδικό) αγγίζει το 300%, αφού από 320 ευρώ το κυβικό έχει φθάσει τους τελευταίους μήνες τα 870 ευρώ, ενώ σε ποσοστό 60% ανέρχονται οι αυξήσεις στους πλαστικούς σωλήνες και τα καλώδια. Η τιμή του σιδήρου έχει εκτοξευθεί πάνω από το 1 ευρώ από 0,58 ευρώ και το τσιμέντο κοστίζει σήμερα 117 ευρώ ο τόνος από 94 ευρώ στις αρχές της χρονιάς. Στο πετρέλαιο καταγράφεται αύξηση 50% και η πορεία αυτή θα συνεχιστεί και το επόμενο διάστημα.
Νομοθετική ρύθμιση
Το τελευταίο διάστημα ο Δήμος Μυτιλήνης γίνεται αποδέκτης της ανησυχίας και του προβληματισμού των εργολάβων για την αντιμετώπιση αυτών των αυξήσεων, που έχει συζητηθεί και στο επίπεδο της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Βορείου Αιγαίου. Σύμφωνα με τον Γενικό Γραμματέα του Δήμου, Ηρακλή Κουντουρέλλη, η μόνη λύση είναι η ψήφιση νομοθετικής ρύθμισης για οριζόντια αύξηση στα ποσά των συμβασιοποιημένων έργων και η επικαιροποίηση των τιμών σε όσα πρόκειται να δημοπρατηθούν το επόμενο διάστημα.
Ήδη, η Δημοτική Αρχή αντιμετωπίζει τον κίνδυνο ακύρωσης του έργου του φουσκωτού γηπέδου στην Αγιάσο, αφού μετά από την διεξαγωγή του διαγωνισμού ο εργολάβος ζητά να αυξηθεί το ποσό της σύμβασης, βάσει των νέων τιμών, για να μπορέσει να το παραδώσει. «Όταν αυξάνεται η τιμή του πετρελαίου, που έχει “σκαρφαλώσει” πλέον στα 145 δολάρια το βαρέλι, αυξάνονται τα πάντα κι αυτό το διαπιστώνουμε καθημερινά. Υπάρχει μεγάλη ανησυχία στους εργολάβους η οποία μετακυλίεται και σε εμάς για την τύχη των έργων που βρίσκονται σε εξέλιξη», τόνισε ο κ. Κουντουρέλλης και συνέχισε: «Απαιτείται νομοθετική παρέμβαση που θα ρυθμίσει αυτά τα ζητήματα τα οποία αφορούν σε όλα τα δημόσια έργα. Εμείς δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για όσα έχουν δημοπρατηθεί, αλλά για τα καινούργια που θα βγουν στον αέρα θα πρέπει προηγουμένως να γίνει επικαιροποίηση των τιμών».
Αδυναμία εκτέλεσης
Αποτέλεσμα αυτών των μεγάλων αυξήσεων, ειδικά στις υπογεγραμμένες συμβάσεις, είναι ότι έχει αρχίσει να παρατηρείται αδυναμία ανταπόκρισης από πολλούς εργολάβους στις συμβατικές τους υποχρεώσεις. Επιπρόσθετα, το πρόβλημα παρατηρείται και σε διαγωνισμούς που τρέχουν και είναι σε εξέλιξη τα τελευταία 2 χρόνια. Σε αυτούς τους διαγωνισμούς οι προσφορές που δόθηκαν ήταν πριν την μεγάλη ανατίμηση των πρώτων υλών, με αποτέλεσμα πολλοί μειοδότες να είναι σήμερα “εγκλωβισμένοι” στις εκπτώσεις αυτές.
Επί της ουσίας το πρόβλημα αναφορικά με τα δημόσια έργα εντοπίζεται στην απουσία μηχανισμού διαπίστωσης των μεταβολών των τιμών σε υλικά, ημερομίσθια και μισθώματα μηχανημάτων έργου, μία απουσία που σε περιόδους ακραίων αυξήσεων, όπως αυτή που βιώνουμε αυτή την περίοδο, γίνεται περισσότερο έντονη. Μάλιστα για το θέμα έχουν σταλεί σειρά από επιστολές από εργοληπτικές οργανώσεις ζητώντας την λύση του προβλήματος που έχει δημιουργηθεί στα εργοτάξια της χώρας, ειδικότερα όμως στα δημόσια έργα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, έχει συσταθεί ομάδα στο Υπουργείο Υποδομών που θα διαπιστώσει τις αυξήσεις των υλικών και θα τις ενσωματώσει σε αρκετά άρθρα εργασιών. Στη συνέχεια θα πρέπει να εκδοθεί υπουργική απόφαση με την οποία θα καθορίζονται οι τιμές των συντελεστών αναθεώρησης, ώστε να μπορεί να ενεργοποιηθεί η διαδικασία του αιτήματος από τους εργολήπτες. Για τους εν εξελίξει διαγωνισμούς που δεν έχουν δοθεί προσφορές, υπάρχει η δυνατότητα της μικρότερης έκπτωσης, ανάλογα με την δυνατότητα του εκάστοτε συμμετέχοντα.
Αίτημα αναθεώρησης
Αυτό που θα μπορεί να κάνει ο κάθε εργολήπτης μέσω του κωδικού αναθεώρησης, είναι να υποβάλει πιστοποίηση αναθεώρησης προς την αναθέτουσα αρχή. Εκείνη με τη σειρά της, κάνοντας χρήση της υπουργικής απόφασης, θα μπορεί να προσδιορίζει τα ποσά αναθεώρησης ανά άρθρο τιμολογίου εργασιών, βάσει των συντελεστών αναθεώρησης. Αυτοί θα είναι διαφορετικοί ανά άρθρο εργασιών και η μεταβολή τους θα προσδιορίζεται με βάση την διαφορά από μία τιμή εκκίνησης και την διαπιστωμένη αύξηση ενός υλικού. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι αναθεωρήσεις των τιμών δεν αγγίζουν την συνολική έκπτωση που έχει δώσει ο εργολήπτης σε ένα έργο, καθώς αυτή προκύπτει από το σύνολο υλικών, υπηρεσιών και εργασιών.
Οι εργοληπτικές οργανώσεις έχουν ως κύριο αίτημα την συγκρότηση και λειτουργία του Εθνικού Συστήματος Τεχνικών Προδιαγραφών και Τιμολόγησης Τεχνικών Έργων και Μελετών. Μάλιστα για το θέμα αυτό έχουν σταλεί σειρά από επιστολές ζητώντας την λύση του προβλήματος που έχει δημιουργηθεί στα εργοτάξια της χώρας, ειδικότερα όμως στα δημόσια έργα.
