Με οδηγίες που απέστειλε η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου και οι δύο δήμοι της Λέσβου καλούνται να λάβουν άμεσα μέτρα πρόληψης και ετοιμότητας ενόψει της χειμερινής περιόδου 2025-2026. Το έγγραφο έρχεται σε μια περίοδο που η Ελλάδα έχει βιώσει επαναλαμβανόμενες φυσικές καταστροφές και καταστροφικές πλημμύρες τα προηγούμενα χρόνια, καθιστώντας την έγκαιρη κινητοποίηση κρίσιμη για την ασφάλεια πολιτών και υποδομών.
Οι ευθύνες της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου
Σύμφωνα με τις οδηγίες, η Περιφέρεια οφείλει να προχωρήσει σε καθαρισμούς και συντηρήσεις κοιτών υδατορεμάτων, δίνοντας έμφαση σε λεκάνες απορροής που έχουν πληγεί από πυρκαγιές, όπου η απορροφητική ικανότητα του εδάφους είναι περιορισμένη. Παράλληλα, καλείται να επιταχύνει ημιτελή έργα, να συντηρήσει το υπάρχον δίκτυο ομβρίων υδάτων και να σχεδιάσει νέες παρεμβάσεις όπου παρατηρούνται κενά στην αντιπλημμυρική προστασία.
Σημαντικό στοιχείο αποτελεί και η υποχρέωση σύγκλησης του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Συντονιστικού Οργάνου Πολιτικής Προστασίας (Π.Ε.Σ.Ο.Π.Π.) έως τις αρχές Σεπτεμβρίου, με στόχο τον έλεγχο ετοιμότητας αλλά και την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των εμπλεκόμενων υπηρεσιών.
Ο αντιπεριφερειάρχης, αρμόδιος σε θέματα πολιτικής Προστασίας της περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, Κώστας Αρώνης, αναφορικά με τις οδηγίες που απέστειλε προς την Περιφέρεια η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας υποστήριξε: «Ως προς το πλαίσιο των δράσεων εν όψει της χειμερινής περιόδου και των ενεργειών που ζητούνται από το Υπουργείο Πολιτικής Προστασίας για την αποφυγή πλημμυρικών φαινομένων, ως διεύθυνση πολιτικής προστασίας της ΠΒΑ θα προβούμε άμεσα στη σύγκληση ΠΕ.Σ.Ο.Π.Π. (σ.σ. Περιφερειακά Συντονιστικά Όργανα Πολιτικής Προστασίας ) για ενημέρωση και συντονισμό όλων των εμπλεκομένων φορέων, ενώ όσον αφορά δράσεις πρόληψης – αποφυγής πλημμυρικών φαινομένων έχουν προγραμματιστεί εργασίες καθαρισμού από τη διεύθυνση τεχνικών υπηρεσιών της Περιφέρειας της τάξεως των 800.000 ευρώ».
Οι δύο Δήμοι στην πρώτη γραμμή
Αντίστοιχα, οι Δήμοι βρίσκονται στο επίκεντρο της προετοιμασίας. Οι οδηγίες αναφέρουν την ανάγκη άμεσης συντήρησης φρεατίων και αγωγών ομβρίων, την εκτέλεση έργων σε σημεία όπου εντοπίζονται κενά και τη σύγκληση των Τοπικών Επιχειρησιακών Συντονιστικών Οργάνων (Τ.Ε.Σ.Ο.Π.Π.), ώστε να εξασφαλιστεί η επικοινωνία και ο συντονισμός όλων των εμπλεκόμενων φορέων. Παράλληλα, τονίζεται η σημασία ενημέρωσης των πολιτών με καμπάνιες αυτοπροστασίας, ιδιαίτερα για τις λεγόμενες «ιρλανδικές διαβάσεις» (τμήματα του οδικού δικτύου, όπου ορισμένοι δρόμοι κυρίως στο επαρχιακό οδικό δίκτυο, συναντώνται με χείμαρρους, χωρίς να υπάρχει γέφυρα ώστε να αποχετεύονται τα νερά του χειμάρρου. Για τη διευκόλυνση των οχημάτων κατασκευάζεται εντός των χειμάρρων τσιμεντένιο οδόστρωμα), οι οποίες έχουν αποδειχθεί θανατηφόρες σε παλαιότερα πλημμυρικά επεισόδια.
Ο ρόλος της ΔΕΥΑΛ και των εθελοντών
Στο σχεδιασμό περιλαμβάνεται η Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης Αποχέτευσης Λέσβου, με βασική αποστολή τον καθαρισμό φρεατίων υδροσυλλογής και την προστασία κρίσιμων υποδομών. Επίσης, οι Εθελοντικές Οργανώσεις Πολιτικής Προστασίας, οι οποίες θα κληθούν να ενισχύσουν με προσωπικό και μέσα τις επιχειρήσεις, ενώ ειδικός ρόλος αποδίδεται και στους Οργανισμούς Εγγείων Βελτιώσεων, όπου αυτοί λειτουργούν.
Ο μηχανισμός ετοιμότητας
Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας θέτει συγκεκριμένες προτεραιότητες κι αυτές αφορούν στην καταγραφή μηχανημάτων έργου και χειριστών, στην αναγνώριση δημόσιων χώρων φιλοξενίας πολιτών σε περίπτωση εκκένωσης, στην τοποθέτηση σήμανσης σε επικίνδυνα σημεία του οδικού δικτύου και στον προγραμματισμό ασκήσεων Πολιτικής Προστασίας. Κεντρικό ρόλο παίζει η ΕΜΥ, με καθημερινές προγνώσεις και προειδοποιήσεις, ενώ η Επιτροπή Εκτίμησης Κινδύνων του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης αξιολογεί φαινόμενα και εισηγείται μέτρα. Σε περίπτωση αυξημένου συναγερμού, το Εθνικό Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων και Διαχείρισης Κρίσεων (Ε.Σ.Κ.Ε.ΔΙ.Κ.) κινητοποιεί άμεσα τον μηχανισμό.
Έτοιμοι να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της νέας χειμερινής περιόδου που πιθανόν να προκύψουν κατά τη χειμερινή περίοδο στη Λέσβο εμφανίζονται οι δύο αντιδήμαρχοι Πολιτικής Προστασίας των δήμων Μυτιλήνης και Δυτικής Λέσβου, Νίκος Καρασάββας και Ανδρέας Αξής, αντίστοιχα.
Ο αντιδήμαρχος Μυτιλήνης, Νίκος Καρασάββας, υποστήριξε ότι «ο δήμος Μυτιλήνης έχει καταθέσει και ήδη επικυρώσει το πλήρες σχέδιο Πολιτικής Προστασίας για την αντιμετώπιση πλημμυρικών φαινομένων. Έχουμε προβεί στις απαραίτητες ενέργειες, ώστε οι υπηρεσίες μας να είναι σε θέση να ανταποκριθούν στο μέγιστο δυνατό. Βρισκόμαστε σε διαρκή συνεννόηση με τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας και τις συναρμόδιες αρχές, ώστε να μην υπάρξουν αιφνιδιασμοί. Ως προς τα φρεάτια, η αρμοδιότητα ανήκει στη ΔΕΥΑΛ».
Από την πλευρά του, ο αντιδήμαρχος Δυτικής Λέσβου, Ανδρέας Αξής, τόνισε ότι «οι δομές μας είναι προετοιμασμένες, με στόχο να ανταποκριθούμε στις όποιες ανάγκες προκύψουν, πάντα στο πλαίσιο των δυνατοτήτων ενός νησιωτικού δήμου. Ο δήμος Δυτικής Λέσβου έχει ολοκληρώσει τον σχεδιασμό της Πολιτικής Προστασίας και ήδη έχει λάβει την απαραίτητη έγκριση. Όσον αφορά τα φρεάτια, ξεκαθαρίζουμε ότι η ευθύνη ανήκει στη ΔΕΥΑΛ».
Και οι δύο αντιδήμαρχοι εξέφρασαν ταυτόσημη άποψη, καθώς από τις δηλώσεις τους καθίσταται σαφές ότι οι δύο δήμοι έχουν φροντίσει εγκαίρως να καταθέσουν και να επικυρώσουν τα σχέδια Πολιτικής Προστασίας τους, ώστε να αντιμετωπίσουν τα πλημμυρικά φαινόμενα, ενώ το ζήτημα της συντήρησης των φρεατίων βαραίνει αποκλειστικά τη ΔΕΥΑΛ.
Αξίζει να τονιστεί ότι η Λέσβος κατά το παρελθόν έχει πληγεί επανειλημμένα από καταστροφικές πλημμύρες, ιδιαίτερα σε περιοχές όπου η φυσική βλάστηση έχει χαθεί λόγω πυρκαγιών. Να σημειωθεί ότι οι ειδικοί επισημαίνουν πως ο συντονισμός Δήμων, Περιφέρειας και κράτους, σε συνεργασία με τις εθελοντικές οργανώσεις, αποτελεί το «κλειδί» για τον περιορισμό των κινδύνων.
Η πρόκληση για το χειμώνα που έρχεται είναι μεγάλη και οφείλουν απαξάπαντες οι εμπλεκόμενοι ν΄ αποδείξουν ότι η Πολιτική Προστασία δεν είναι απλώς μια θεσμική υποχρέωση, αλλά μια πραγματική ασπίδα για την προστασία πολιτών και υποδομών απέναντι στα ολοένα εντονότερα και απρόβλεπτα καιρικά φαινόμενα.
