Το αίσθημα εγκατάλειψης και απογοήτευσης μας μετέφεραν οι λιγοστοί κάτοικοι που εντοπίσαμε στη Βρίσα, κατά την δεύτερη ημέρα της αυτοψίας μας στο σεισμόπληκτο χωριό. Μεγάλες καθυστερήσεις στην καταβολή χρημάτων και στην δρομολόγηση απαραίτητων εργασιών βάζουν ακόμη φρένο στην ανοικοδόμηση του οικισμού, τέσσερα χρόνια μετά τον καταστροφικό σεισμό. Κι ενώ οι κάτοικοι υποστηρίζουν πως οι τοπικοί άρχοντες του νησιού, με ελάχιστες εξαιρέσεις, «εξαφανίστηκαν» μαζί με τις κάμερες των μεγάλων καναλιών, οι φορείς επισημαίνουν πως έστω με καθυστερήσεις έχουν σημειωθεί αρκετά βήματα προόδου και η Βρίσα δεν έχει εγκαταλειφθεί. Εκφράζουν, όμως, και τις επιφυλάξεις τους για το αν και σε ποιο βαθμό οι κάτοικοι θα επιστρέψουν και το χωριό θα αναβιώσει ξανά.
«Τα χρήματα που δίνουν στα κίτρινα σπίτια δεν φτάνουν, βάζουμε και από την τσέπη μας για να κάνουμε τις επισκευές», λέει στα «ΝΕΑ της Λέσβου» η κυρία Μαρία, που συναντήσαμε στο κέντρο της Βρίσας, η οποία σημειώνει πως χρειάστηκε να πληρώσει ακόμη 3.000 ευρώ πέρα από τα 7.000 περίπου, που εισέπραξε, για να διαμορφώσει έναν αξιοπρεπή χώρο, που θα μπορούσε να κατοικηθεί. «Πάλι καλά, που όσοι είχαν έναν χώρο, ένα μαγαζάκι χωρίς πολλές ζημιές, το έδωσαν σε κόσμο που δεν είχε σπίτι» συμπληρώνει ο σύζυγός της, ο κύριος Τάκης, επισημαίνοντας πως ακόμη και σήμερα αρκετοί από τους σεισμόπληκτους φιλοξενούνται σε ιδιοκτησίες συγχωριανών τους.
Λίγα μέτρα πιο κάτω, ο Κώστας, ο Γιώργος, ο Μανώλης και ο δεύτερος Κώστας της παρέας, ελλείψει καφενείου κάθονται σε ένα σκαλοπάτι, μπροστά από ένα από τα εκατοντάδες «κίτρινα» χαρακτηρισμένα κτίρια. «Όταν έφυγαν οι κάμερες, έφυγαν και οι πολιτικοί» λένε με παράπονο, υποστηρίζοντας πως η πολιτεία τους έχει ξεχάσει. «Χρήματα δίνονται με το ζόρι, το χωριό είναι τόσα χρόνια γεμάτο μπάζα, τοίχοι κρέμονται γιατί δεν δίνεται άδεια για να γκρεμιστούν, επειδή είναι διατηρητέοι, ούτε το δίκτυο ύδρευσης δεν εξέτασαν αν λειτουργεί σωστά» αναφέρουν, επισημαίνοντας πως και οι επαγγελματίες που είδαν τις επιχειρήσεις τους ή τα αγροτικά τους αυτοκίνητα να καταστρέφονται, δεν έχουν αποζημιωθεί.
Ο φούρνος της Βρίσας είναι η μόνη επιχείρηση που συναντήσαμε ανοιχτή, και την οποία επισκέπτονται οι ελάχιστοι κάτοικοι και οι εργάτες, που απασχολούνται σε οικοδομές που είναι διάσπαρτες στα στενά του χωριού. Ο ιδιοκτήτης του, Σπύρος Τριανταφύλλου, παραδέχεται όμως πως δεν θα τον άνοιγε αν το κτίριο δεν ήταν από τα «τυχερά», που δεν είχαν υποστεί ζημιά από τον σεισμό. «Στηρίζομαι στο ότι έχω πρατήρια αλλού και λειτουργώ τον φούρνο ως παρασκευαστήριο, αλλιώς δεν θα άντεχα οικονομικά» μας λέει. «Άντε και βγαίνουν οι άδειες, ποιος θα ανοίξει καφενείο, ή μια οποιαδήποτε επιχείρηση σε ένα άδειο χωριό; Είναι σημαντικό να γυρίσουν οι κάτοικοι», τονίζει.
Τι λένε οι φορείς
«Σταθήκαμε πάνω από το χωριό από την πρώτη στιγμή, θα συνεχίσουμε να το κάνουμε» υποστηρίζει στα «ΝΕΑ της Λέσβου» ο Δήμαρχος Δυτικής Λέσβου, Ταξιάρχης Βέρρος, ο οποίος υπογραμμίζει πως από το ξεκίνημα λειτουργίας του νεοσύστατου Δήμου καλύφθηκε χαμένο έδαφος ετών με επεμβάσεις, όπως η επισκευή του γεφυριού στην κεντρική είσοδο της Βρίσας, η δρομολόγηση της μελέτης και χρηματοδότησης του Δημοτικού Σχολείου του χωριού, το οποίο όπως λέει ήταν εντελώς ξεχασμένο, καθώς επίσης και η κατεδάφιση κτιρίων και η έκδοση αδειών για επισκευές και ανοικοδομήσεις. «Με τις άδειες υπήρχε σημαντικό πρόβλημα. Ουσιαστικά η Πολεοδομία του Δήμου Δυτικής Λέσβου άνοιξε για να διευθετήσει όλες τις ανάγκες, που προέκυπταν από τη Βρίσα» σημειώνει ο κ. Βέρρος, αναφέροντας επίσης ότι έχει απευθύνει και πρόσκληση στον Υπουργό Υποδομών & Μεταφορών, Κώστα Καραμανλή, για να επισκεφθεί το χωριό, η οποία έγινε αποδεκτή και αναμένεται να οριστεί η ακριβής ημερομηνία της επίσκεψής του.
Το ότι η κατάσταση βελτιώνεται, εκτιμά ο Πρόεδρος του Περιφερειακού Τμήματος Βορειοανατολικού Αιγαίου του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, Στρατής Μανωλακέλλης, μιλώντας στα «ΝΕΑ της Λέσβου», επιβεβαιώνοντας όμως και πως τα χρήματα που καταβάλλονται στους ιδιοκτήτες των «κίτρινων» σπιτιών δεν είναι αρκετά για να προχωρήσουν στις απαιτούμενες επισκευές. Εξέφρασε ωστόσο και τις επιφυλάξεις του για το αν τελικά θα επιστρέψουν στη Βρίσα οι περισσότεροι από τους κατοίκους: «Αυτό φαίνεται από τις επενδύσεις, που έχουν γίνει στις γύρω περιοχές, όπως τα Βατερά, και τις αιτήσεις για εκδόσεις αδειών που έχουν δρομολογηθεί μέχρι σήμερα». Τέλος, καταλήγει πως με βάση την ισχύουσα προθεσμία για την ενίσχυση για επισκευές και ανοικοδομήσεις έως και το τέλος του 2022, υπάρχει ακόμη αρκετός χρόνος για όσους επιθυμούν να κινήσουν τις σχετικές διαδικασίες να το κάνουν: «Θεωρώ, πως οι περισσότεροι από αυτούς που πραγματικά ενδιαφέρονται να προχωρήσουν στις απαραίτητες ενέργειες το έχουν ήδη κάνει».
