Πάντοτε με την εξέλιξη του ποδοσφαίρου, υπήρχε παράλληλα και ο ρόλος των ανθρώπων μιας ομάδας που παρακολουθούσε τον αντίπαλο, μάθαινε τα θετικά και αρνητικά του στοιχεία. Σημαντικό στοιχείο αποτελεί να γνωρίζουμε τα τρωτά σημεία του αντιπάλου, να τα εκμεταλλευόμαστε, ενώ συγχρόνως να αξιοποιούμε τα θετικά μας πλεονεκτήματα για να έχουμε το αναμενόμενο αποτέλεσμα, την νίκη.
Με την δημιουργία πρωταθλημάτων και άμιλλας για την ανάπτυξη των ομάδων στο ποδόσφαιρο, αναπτύχθηκε ο ρόλος του «κατασκόπου» που είχε ως αποστολή να παρακολουθεί τον αντίπαλο σε προπονήσεις και αγώνες, με σκοπό να κατανοηθεί καλύτερα ο τρόπος παιχνιδιού, να επισημανθούν οι «δυνατοί παίκτες», οι «αδύνατοι» και να έχουμε στο τέλος το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, εφόσον θα μπορούσαμε να προσαρμόσουμε και το δικό μας παιχνίδι στην αντιμετώπισή του.
Με την ανάπτυξη της τεχνολογίας, η απλή αυτή παρακολούθηση, μετατράπηκε σε επιστήμη, αφού πλέον δεν περιορίζεται ο «παρατηρητής-κατάσκοπος», μόνο σε προσωπικές σημειώσεις, αλλά με ανάλυση του βίντεο των αγώνων, επισημαίνονται όλα τα απαραίτητα αυτά στοιχεία με διάφορα σύμβολα και επισημάνσεις, με αποτέλεσμα να γίνονται με πιο εύκολο τρόπο κατανοητά και πλέον η λέξη «ΚΑΤΑΣΚΟΠΟΣ», αντικαταστάθηκε με τον όρο «ΑΝΑΛΥΤΗΣ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ».
Στην Ευρώπη ο ρόλος του αναλυτή υπάρχει από την αρχή της χιλιετηρίδας που διανύουμε (2000) και μεγάλοι προπονητές (ο Mourinhio, για παράδειγμα, είχε ως αναλυτή τον Adres Vilas boas), χρησιμοποιούσαν την ειδικότητα.
Στην Ελλάδα άρχισε τα τελευταία χρόνια (μια 10ετία περίπου) να γίνεται ειδικότητα σε τμήματα πανεπιστημίου, που ασχολείται με τον αθλητισμό γενικότερα και υπάρχουν αξιόλογοι Έλληνες και Ελληνίδες που διαπρέπουν στο εξωτερικό. Τρανταχτά παραδείγματα, Παναγιώτης Τσίκνας στην Real Mandrid, Αριστοτέλης Σχίζας στην Manchester City, η Μαριέλα Νησιωτάκη στην Norwich και πολλοί άλλοι.
Ήρθε λοιπόν η ώρα που και το τοπικό ποδόσφαιρο θα έχει πλέον προπονητές με γνώσεις Αναλυτή, παράλληλα διευρύνουν τον τρόπο σκέψης και πιστοποιημένα πλέον θα βοηθούν στην ανάπτυξη του τοπικού ποδοσφαίρου.
Ο Προπονητής, Θανάσης Τσίγκας, παρακολούθησε με επιτυχία τα σχετικά επιμορφωτικά σεμινάρια του ΑΠΘ και την ΣΕΦΑΑ Θεσσαλονίκης και γίνεται έτσι ο πρώτος προπονητής στο νησί, που εφοδιάζεται με γνώσεις Αναλυτή.
Ο Θανάσης Τσίγκας είναι από το 1992, προπονητής ποδοσφαίρου με άδεια εξάσκησης επαγγέλματος από την ΓΓΑ, κάτοχος πιστοποίησης UEFA «Α» και ασχολείται συνεχώς με την προπονητική, ενώ έχει εξειδικευτεί με την προπόνηση τερματοφυλάκων, με προπονητική παρουσία στο νησί, στις ομάδες υποδομών της ΑΕΛΚ (Super League), στις ομάδες του ΔΙΑΓΟΡΑ ΑΓ. Παρασκευής και ΑΕΤΟΣ Λουτρών, στην Γ΄ Εθνική Κατηγορία, σε τοπικές ομάδες (ΑΙΑΝΤΑΣ Μυτιλήνης & ΑΡΙΩΝ ΜΗΘΥΜΝΑΣ), αλλά και Ακαδημία Ποδοσφαίρου ΑΠΟΛΛΩΝ Βουναρακίου και ΛΙΟΝΤΑΡΑΚΙΑ.
Τα Νέα της Λέσβου μίλησαν με τον αξιόλογο προπονητή, Θανάση Τσίγκα, γι’ αυτή του την εμπειρία και παραθέτουμε την συζήτηση που είχαμε μαζί του.
-Πώς ξεκινήσατε κ. Τσίγκα την παρακολούθηση των σεμιναρίων αυτών από την ΣΕΦΑΑ Θεσ/κης;
«Πάντοτε στην προσπάθεια απόκτησης περαιτέρω γνώσεων, επιδιώκω να παρακολουθώ σεμινάρια που βοηθούν στην ανάπτυξή μου ως προπονητής ποδοσφαίρου και στα πλαίσια αυτά, ήταν και η εγγραφή μου στο Πρόγραμμα ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ του ΑΠΘ. Σχεδόν κάθε χρόνο εκμεταλλεύομαι κάθε ευκαιρία που μου δίνεται για να εμπλουτίσω τις γνώσεις μου και να τις μεταφέρω κατόπιν, είτε στους μικρούς ποδοσφαιριστές της ακαδημίας μας, είτε στους συναδέλφους προπονητές που κατά καιρούς συνεργάζομαι στο τοπικό ποδόσφαιρο».
–Τι ακριβώς είναι τα καθήκοντα του Αναλυτή Ποδοσφαίρου σήμερα;
«Οι αρμοδιότητες ενός αναλυτή είναι πολλές, αλλά περιγραφικά συνίστανται στα παρακάτω στοιχεία:
Α. Ανάλυση αντιπάλου (opponent analysis)
Β. Ανάλυση της δικής μας ομάδας (self-analysis)
Γ. Ανάλυση προπόνησης (training analysis)
Δ. Ατομική ανάλυση ενός δικού μας παίκτη ή αντιπάλου (individual analysis)
Ε. Ανάλυση τακτικής και έχει να κάνει με την εκπαίδευση της δικής μας ομάδας σε μια συγκεκριμένη φιλοσοφία (tactical analysis)
ΣΤ. Ανάλυση πριν, μετά και κατά την διάρκεια ενός αγώνα (pre-game analysis, in-game or live analysis, post-match analysis),
Ζ. Στατιστική ανάλυση ενός αγώνα και όχι μόνο (statistical analysis)
Η. Ανάλυση στατικών φάσεων (set-pieces analysis)
Θ. Ανάλυση για τον τερματοφύλακα (goalkeeper, goalkeeping analysis)
Ι. Ανάλυση απόδοσης (Perfomance analysis)».
-Πώς μπορεί ο σύγχρονος Αναλυτής σήμερα να «μαθαίνει», όλα τα στοιχεία που του χρειάζονται, έτσι ώστε να εξασκήσει τα καθήκοντά του, με τον καλύτερο τρόπο;
«Ένας αναλυτής ποδοσφαίρου, χωρίς τα κατάλληλα εργαλεία δεν θα μπορέσει ποτέ να φτάσει στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Πολύ συχνά πλέον από τα ΜΜΕ, ακούμε για την βίντεο-ανάλυση και την μελέτη του αντιπάλου, αλλά ο τομέας της ανάλυσης στο ποδόσφαιρο αλλά και γενικότερα σε όλα τα αθλήματα, δεν εξαρτάται μόνο από το βίντεο, υπάρχουν διάφορες συσκευές καταγραφής αγώνων, προπονήσεων και γενικά των δραστηριοτήτων της ομάδας, όπως επίσης και διάφοροι τρόποι παρουσίασης των δεδομένων.
Τα εργαλεία για την συλλογή/καταγραφή των δεδομένων και των πληροφοριών είναι τα εξής:
Α. Κάμερες επαγγελματικές / ημι-επαγγελματικές
Β. Κινητά τηλέφωνα
Γ. Action cameras
Δ. Drones
Ε. Multi cameras system (σύστημα καμερών εγκατεστημένο περιμετρικά ή σε διάφορα σημεία του γηπέδου ή του προπονητικού κέντρου, ελεγχόμενο από κάποια ηλεκτρονική εγκατάσταση ενός γραφείου).
ΣΤ. Το διαδίκτυο που μπορεί σήμερα να μας δίνει on line τους αγώνες του αντιπάλου.
Όλα αυτά τα εργαλεία δίνουν την δυνατότητα στους αναλυτές να καταγράφουν στην προπόνηση ή τον αγώνα, βίντεο και εικόνες, από ασκήσεις τακτικής, συγκεκριμένες ασκήσεις ή και ολόκληρες προπονητικές μονάδες τις οποίες έπειτα από την κατάλληλη επεξεργασία θα διορθώσουν, αναλύσουν, εξηγήσουν με τους ποδοσφαιριστές και τον προπονητή.
Η διαδικασία επεξεργασίας αυτών των βίντεο και εικόνων γίνεται με τα κατάλληλα προγράμματα τα οποία διαθέτουν σχεδιαστικές δυνατότητες, αλλά δεν μπορούμε να αναφερθούμε ονομαστικά για ευνόητους λόγους.
Επίσης είναι πολύ σημαντικό, εφόσον μιλάμε σε επαγγελματικό επίπεδο και σε συνδυασμό με το γεγονός της παρουσίας στις ομάδες πλέον, παικτών από όλο τον κόσμο, άρα πολλές γλώσσες συνεννόησης, να γίνει αναφορά στην γλώσσα επικοινωνίας (communication language) που χρησιμοποιούν οι αναλυτές, καθώς πλέον αποτελεί έναν από τους βασικότερους πυλώνες της δουλειάς μας. Δεν αναφέρομαι μόνο στην γλώσσα του σώματος, αλλά και στα απαιτούμενα εργαλεία που με τις κατάλληλες δυνατότητες δημιουργούν το επιθυμητό αποτέλεσμα».
–Πώς ακριβώς γίνεται η συνεργασία με το υπόλοιπο τεχνικό επιτελείο και με ποιο τρόπο μεταδίδετε τις παρατηρήσεις – επισημάνσεις σας;
«Πλέον οι αναλυτές ποδοσφαίρου, δουλεύουν σε αγαστή συνεργασία με το υπόλοιπο τεχνικό επιτελείο. Ένας αναλυτής μπορεί να βρίσκεται στα θεωρεία του γηπέδου, στις κερκίδες βιντεοσκοπώντας την δραστηριότητα της ομάδας, στον πάγκο της ομάδας, μέσα στον αγωνιστικό χώρο ή σε κάποιο γραφείο ή κάποιον ειδικά διαμορφωμένο χώρο, είτε σε ώρα προπόνησης ή σε ώρα αγώνα.
Αυτά φυσικά σε πιο επαγγελματικό επίπεδο, αφού οι ομάδες μπορούν να έχουν 2-3 αναλυτές ποδοσφαίρου στην διάθεσή τους.
Στο δικό μας επίπεδο (Γ΄ Εθνική κατηγορία ή Τοπικό ή Ακαδημίες) είναι αδύνατο να χρησιμοποιήσεις περισσότερους του ενός αναλυτή για καθαρά οικονομικούς λόγους. Άρα λοιπόν ο όγκος των πληροφοριών είναι πολύ μεγάλος και χρειάζεται συνεχής παρουσία και διαχείρισή τους, αλλά και η μεταφορά τους στο υπόλοιπο προπονητικό team, αλλά και στους παίκτες.
Ιδανικά λοιπόν ο Αναλυτής, δουλεύει σε εβδομαδιαία βάση, καθημερινά και χωρίς ωράριο. Αυτό συμβαίνει, διότι, θα πρέπει σε συνεννόηση με τον πρώτο προπονητή, αλλά και τους υπόλοιπους (Γυμναστή Φυσ. Κατάστασης, Βοηθό Προπονητή, Προπονητή Τερματοφυλάκων κλπ.) να μεταδώσει τις παρατηρήσεις του, τις επισημάνσεις και να τροποποιηθεί κατάλληλα η προπόνηση της ομάδας για το παιχνίδι της επόμενης Κυριακής.
Επίσης πληροφορίες αντλούμε και κατά την διάρκεια της προθέρμανσης του αγώνα, στο Α’ ημίχρονο, στην ανάπαυλα και στο Β’ ημίχρονο. Αυτές τις πληροφορίες πρέπει να έχουμε την δυνατότητα να τις μεταφέρουμε στον προπονητή, ΑΜΕΣΑ, για να υπάρχει η δυνατότητα να αλλάξουμε τον τρόπο παιχνιδιού μας σε live χρόνο. Δίνουμε δηλαδή στον προπονητή την δυνατότητα να καθορίσει μέσα από τις πληροφορίες μας, το πλάνο προπόνησης, τον τρόπο παιχνιδιού μας και τις αναγκαίες διορθώσεις που επιβάλλεται να κάνουμε».
