Αν τα Χριστούγεννα γιορτάζονται με την μεγαλύτερη λαμπρότητα στην Δύση, στην Ελλάδα το Πάσχα έχει αναμφίβολα την τιμητική του. Το ελληνικό Πάσχα ακτινοβολεί άνοιξη, ήλιο και την φύση στα καλύτερά της. Γιορτάζεται πανηγυρικά από άκρη σε άκρη της χώρας μέσα από έθιμα και παραδόσεις, ενώ οι κατανυκτικές Ακολουθίες την Μεγάλη Εβδομάδα, με αποκορύφωμα την αναστάσιμη Ακολουθία το Μεγάλο Σάββατο, αποτελούν το κέντρο γύρω από το οποίο στρέφονται όλες οι παιδικές μας αναμνήσεις.
Δεδομένης της στενής σύνδεσης του Πάσχα με την οικογένεια και το φαγητό, τα Νέα της Λέσβου ρώτησαν κατοίκους της Μυτιλήνης (και μη!) ποια είναι η ομορφότερη ανάμνησή τους από τις διακοπές του Πάσχα. Οι απαντήσεις που μας έδωσαν είχαν ενδιαφέρον, καθώς κατέδειξαν με πόση αγάπη και νοσταλγία αναπολούμε τα μεγάλα εκείνα οικογενειακά τραπέζια, ίσως κάπου έξω στην εξοχή, με πλούσιο φαγητό και έντονες συζητήσεις, και φυσικά, τις «μεθυστικές» μυρωδιές από τις πασχαλιές, σε συνδυασμό με το αρνί, το τσουρέκι, και τα πασχαλινά κουλουράκια. Παράλληλα, άλλοι θυμόνταν εντονότερα τις θρησκευτικές παραδόσεις, αλλά και τα παιδικά… «καμώματα» με το πέταγμα βεγγαλικών και κροτίδων το βράδυ της Ανάστασης, για το οποίο «προπονούνταν» ένα μήνα πριν!
Πάσχα ίσον… φαγητό και οικογένεια
«Σαν την πιο έντονη «πασχαλινή» μου ανάμνηση θυμάμαι εμένα μαζί με την μητέρα μου και την αδερφή μου να κάνουμε σχέδια πάνω στα κόκκινα αβγά, με τη βοήθεια ενός διχτυού και φύλλων σε διάφορα σχέδια. Θυμάμαι επίσης να περνάμε ώρες στην κουζίνα και να φτιάχνουμε κουλουράκια, και τα παραδοσιακά «λαζαράκια», λέει με νοσταλγία η Ρεγγίνα. «Μού άρεσε που οι πασχαλινές αυτές δραστηριότητες ήταν μια ευκαιρία να έρθουμε κοντά. Θα μού μείνει η μυρωδιά της φρεσκοψημένης ζύμης που γέμιζε το σπίτι», συμπληρώνει.
Την ίδια νοσταλγία για τις «λαχταριστές» μυρωδιές που κατέκλυζαν το σπίτι έχει και η Μαρία, η οποία θυμάται ότι «στο Μανταμάδο που ήμασταν, πηγαίναμε όλοι μαζί στην εκκλησία του Ταξιάρχη για να κάνουμε Ανάσταση, παππούδες, θείοι, ξαδέρφια, οι γονείς και τα αδέρφια μας. Μετά το «Χριστός Ανέστη» γυρνούσαμε στο σπίτι της γιαγιάς, όπου ετοιμάζαμε όλοι μαζί το πασχαλινό τραπέζι. Μυρωδιές, γέλια, φωνές, όλα στην κουζίνα και γύρω από το τραπέζι» αναπολεί. «Δυστυχώς, αυτές οι μαζώξεις δεν είναι το ίδιο όπως παλιά, καθώς έχουμε μεγαλώσει, και άλλοι έχουν «φύγει», συνεχίζει.
Αυτή η αναπόληση των μεγάλων οικογενειακών τραπεζιών διαπερνά τις απαντήσεις που μας έδωσαν και η Γεωργιάνα και η Μαρία. «Το Πάσχα ήταν πάντα πολύ όμορφα, γιατί πηγαίναμε και τρώγαμε στο σπίτι της γιαγιάς, κάτι που δεν κάνουμε πια», αναφέρει με νοσταλγία η Γεωργιάνα. Όσο για τη Μαρία μας λέει: «Πάντοτε το Πάσχα, έτσι και φέτος, να είμαστε καλά, μαζευόμαστε οικογενειακώς στον κήπο και τρώμε όλοι μαζί, πράγμα που περιμένω πώς και πώς».
Τα βεγγαλικά
Η κ. Χριστίνα, ως την «ομορφότερη πασχαλινή της ανάμνηση» αναφέρει το στόλισμα του Επιταφίου την Μεγάλη Πέμπτη ξημερώνοντας προς Μεγάλη Παρασκευή. Η φίλη της, η κ. Μαρία, θυμάται με νοσταλγία ένα Πάσχα που πέρασε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. «Κάναμε Ανάσταση στο Πατριαρχείο εκεί. Ήταν τόσο όμορφα, τόσο κατανυκτικά. Δεν υπήρχε όλος αυτός ο θόρυβος που γίνεται εδώ, με τα βεγγαλικά και τις κροτίδες, που τελικά «χαλάνε» την αναστάσιμη Ακολουθία», σημειώνει η ίδια.
Στον αντίποδα βρίσκεται η ανάμνηση του Δημήτρη, ο οποίος θυμάται ως παιδί να ανυπομονεί να κάνει «εξάσκηση» το πέταγμα των βεγγαλικών και των κροτίδων το βράδυ της Ανάστασης. Με τους φίλους του, όπως μας είπε, μαζεύονταν έως και ένα μήνα πριν (!) στο πάρκο του χωριού, προκειμένου να δοκιμάσουν με αυτοσχέδιους τρόπους τα βεγγαλικά εκείνα που θα έκαναν τον μεγαλύτερο… θόρυβο και λάμψη για το πιο… αξέχαστο «Χριστός Ανέστη».
