Της Τάνιας Αναγνώστου*
Η νηστεία αποτελεί μια περίοδο σημαντικής πνευματικής και σωματικής πρακτικής για αρκετούς και μπορεί να έχει ευεργετικά αποτελέσματα για την υγεία, εφόσον ακολουθηθεί σωστά. Ωστόσο, όπως και σε κάθε διατροφική αλλαγή, η νηστεία απαιτεί προσοχή και μέτρο. Ποια είναι τα βασικά σημεία που πρέπει να προσέξουμε ώστε να αποφύγουμε τις δυσάρεστες συνέπειες και να αποκομίσουμε τα οφέλη της;
Χρειάζεται καλή οργάνωση και ποικιλία
Η νηστεία συχνά συνδέεται με τη μείωση της κατανάλωσης ζωικών προϊόντων και τη μεγαλύτερη έμφαση σε φυτικά τρόφιμα, όπως λαχανικά, όσπρια, φρούτα και ξηρούς καρπούς. Ωστόσο, μια διατροφή που περιορίζεται αποκλειστικά σε αυτές τις ομάδες μπορεί να οδηγήσει σε ανεπάρκειες θρεπτικών συστατικών. Είναι σημαντικό να προσπαθούμε να διατηρήσουμε μια ποικιλία στα τρόφιμα που καταναλώνουμε, ώστε να καλύψουμε τις ανάγκες του οργανισμού μας σε πρωτεΐνες, βιταμίνες και μέταλλα.
Ας θυμόμαστε πως τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά και τα φρούτα είναι γεμάτα βιταμίνες, αλλά δεν παρέχουν επαρκή ποσότητα βιταμίνης B12 ή σιδήρου, οπότε η αναζήτηση εναλλακτικών πηγών ή η χρήση συμπληρωμάτων μπορεί να είναι απαραίτητη.
Το κλειδί είναι η υγιεινή κουζίνα και η ενυδάτωση
Είναι εύκολο να παρασυρθούμε από την πληθώρα των νηστίσιμων προϊόντων που κυκλοφορούν στο εμπόριο, από έτοιμες σούπες μέχρι γλυκίσματα και επεξεργασμένα φαγητά. Ωστόσο, η κατανάλωση υπερβολικών επεξεργασμένων τροφών μπορεί να μας οδηγήσει σε αυξημένη κατανάλωση αλατιού, ζάχαρης και κορεσμένων λιπαρών. Οι τροφές αυτές, αν και νηστίσιμες, προφανώς δεν προσφέρουν τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά και χρειάζεται πολλή προσοχή για να μην πέσουμε σε αυτές τις διατροφικές παγίδες.
Είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούμε φρέσκα λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης και φυσικούς χυμούς. Έτσι, θα διατηρήσουμε την ενέργειά μας στα βέλτιστα επίπεδα και θα αποφύγουμε την υπερκατανάλωση ανθυγιεινών τροφίμων.
Υψίστης σημασίας κατά τη διάρκεια της νηστείας είναι να διατηρούμε τον οργανισμό μας καλά ενυδατωμένο. Το νερό, οι φυσικοί χυμοί και τα αφεψήματα βοτάνων αποτελούν εξαιρετικές πηγές ενυδάτωσης. Πέρα από την ποσότητα του νερού, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι κατά τη διάρκεια της νηστείας, οι ανάγκες του οργανισμού σε υγρά αυξάνονται, ιδιαίτερα αν υπάρχει έντονη σωματική δραστηριότητα ή υψηλές θερμοκρασίες.
Όσον αφορά τη σωματική δραστηριότητα, η νηστεία δεν πρέπει να συνδέεται με ακραία σωματική άσκηση. Η ήπια και καθημερινή άσκηση κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου παραμένει σημαντική για τη διατήρηση της σωματικής και πνευματικής ευεξίας. Ωστόσο, πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, ειδικά αν η διατροφή μας είναι περιορισμένη σε θερμίδες ή εάν υπολείπεται σε θρεπτικά συστατικά. Η υπερβολική άσκηση χωρίς την κατάλληλη υποστήριξη διατροφής μπορεί να προκαλέσει εξάντληση και άλλα προβλήματα υγείας.
Η μέτρια άσκηση, όπως είναι το περπάτημα, αποτελεί μια εξαιρετική επιλογή γι’ αυτήν την περίπτωση.
Χρειάζονται συμπληρώματα διατροφής ή όχι;
Η νηστεία μπορεί να οδηγήσει σε κάποιες ελλείψεις σε θρεπτικά συστατικά, ειδικά σε βιταμίνες και μέταλλα που βρίσκονται κυρίως σε ζωικά προϊόντα. Οι βιταμίνες στις οποίες μπορεί να εμφανίσει κάποιος έλλειψη είναι η Β12, ο σίδηρος και το ασβέστιο, εφόσον η διατροφή δεν είναι κατάλληλα δομημένη.
Ορισμένοι άνθρωποι ενδέχεται να χρειαστούν συμπληρώματα διατροφής για να καλύψουν αυτές τις ανάγκες. Είναι σημαντικό, ωστόσο, να συμβουλευτούμε έναν διατροφολόγο ή γιατρό προτού αποφασίσουμε τη χρήση συμπληρωμάτων, ώστε να κατανοήσουμε τις πραγματικές ανάγκες του οργανισμού μας και να αποφύγουμε τις υπερβολές.
Πολλά και μικρά γεύματα
Η παράλειψη γευμάτων μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες στην υγεία, προκαλώντας ζαλάδες, κούραση ή ακόμα και διαταραχές του μεταβολισμού. Είναι σημαντικό να εντάξουμε μικρά και τακτικά γεύματα στο πρόγραμμά μας, ώστε να κρατήσουμε σταθερά τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα, γεγονός που θα μας βοηθά να αντεπεξέλθουμε στις καθημερινές ανάγκες του οργανισμού.
Συμπέρασμα
Η νηστεία μπορεί να είναι μια πνευματική και σωματική εμπειρία που προσφέρει πολλά οφέλη, εφόσον ακολουθηθεί με γνώση και προσοχή. Η ισορροπημένη διατροφή, η σωστή ενυδάτωση, η αποφυγή επεξεργασμένων τροφίμων και η τακτική άσκηση είναι τα σημεία- κλειδιά που πρέπει να προσέξουμε ώστε να διατηρήσουμε τη σωματική μας υγεία και να απολαύσουμε την εμπειρία της νηστείας χωρίς να έχουμε αρνητικές συνέπειες.
*Η Τάνια Αναγνώστου είναι Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, απόφοιτος του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Αθηνών
