Του Αριστείδη Καλάργαλη
Στο φύλλο της Παρασκευής, 30 Μαΐου, δημοσιεύθηκε στα “Νέα της Λέσβου” κείμενο του “Πθς” για τη συγκοινωνία ανάμεσα στη Μυτιλήνη και το Αϊβαλί, για την επισκευή της Αγίας Τριάδας και για το σπίτι του Βενέζη. Με αφορμή αυτό ήρθαν στο νου κάποιες αναμνήσεις για τις σχέσεις ανάμεσα σε φορείς των δύο πόλεων.
Το 1990 έγινε η πρώτη συνάντηση εκπροσώπων της Μυτιλήνης και της Λέσβου με αντίστοιχους των πόλεων της Μικράς Ασίας. Ήταν το φεστιβάλ Μυτιλήνης – Δικελί. Δήμαρχος τότε ήταν ο Στρατής Πάλλης. Συναντήθηκαν εκπρόσωποι φορέων για το περιβάλλον, την ειρήνη, τη μουσική και τη λογοτεχνία. Εδώ στο δημοτικό θέατρο έγινε διάλογος ανάμεσα σε Μυτιληνιούς συγγραφείς και τον διάσημο Τούρκο συγγραφέα Ασίζ Νεσίν.
Τα υπόλοιπα χρόνια σιωπή και απραξία. Κανένας δήμαρχος και νομάρχης δεν έπαιρνε την πρωτοβουλία για μια συνάντηση. Θεωρήθηκε κάτι το κακό, οι συναντήσεις με Τούρκους.
Η επόμενη συνάντηση έγινε το 1998 στις Φώκιες με πρωτοβουλία της Τ.Ε.Δ.Κ. Λέσβου και της οργάνωσης “Συνύπαρξη και Επικοινωνία στο Αιγαίο”. Πάλι με απουσία δημάρχων και Νομαρχίας.
Και φθάσαμε στα κατοπινά χρόνια όπου οι συναντήσεις έγιναν «επιδημία». Όλοι πλέον συμμετέχουν, ο καθένας για τον δικό του λόγο και σκοπό. Κυριαρχούν οι δημόσιες σχέσεις, όποιος προλάβει συμμετέχει και είναι καλεσμένος. Κάτι σαν τον γάμο του Καραγκιόζη ή είδαμε φως και μπήκαμε.
Τον Ιούλιο του 2009 πραγματοποιήθηκε ανάλογη συνάντηση στο Αϊβαλί. Μεταξύ των άλλων εκδηλώσεων θα εντοιχιζόταν και μια πλάκα στο σπίτι του Ηλία Βενέζη. Ήταν ένας σημαντικός λόγος για να πάω προσωπικά, πέραν του ότι επισκέπτομαι τη γενέθλια γη. Γιατί καλές οι παρέες και οι συναντήσεις, αλλά να υπάρχει και μια θεματολογία κάθε φορά.
Μόνο που σαν ήρθε η ώρα για τον εντοιχισμό της πλάκας υπήρξε το δίλημμα ποιο είναι το σπίτι του Βενέζη. Την παραμονή της εκδήλωσης τα υποψήφια σπίτια ήταν δύο, ενώ την ημέρα του γεγονότος έγιναν τρία! Θαύμα! Έτσι η εκδήλωση ακυρώθηκε και έμειναν τα ερωτηματικά. Γιατί οι διοργανωτές από την Μυτιλήνη δεν φρόντισαν από νωρίς να έχουν λύσει αυτό το θέμα; Το σπίτι του Βενέζη είναι ταυτοποιημένο από το 1970. Τη χρονιά αυτή επισκέφτηκαν το Αϊβαλί η αδερφή του, Αγάπη και ο γαμβρός του Πέτρος Μολυβιάτης. Φωτογράφησαν το σπίτι με την Αγάπη στην εξώπορτα και μόνο του. Ο Βενέζης ζούσε, είδε τις φωτογραφίες, του έφεραν μάλιστα και μια χούφτα χώμα απ’ την αγαπημένη Αιολική Γη, την πατρογονική. Τον Νοέμβριο του 1972 δημοσιεύεται η φωτογραφία, στο 12ο τεύχος του περιοδικού Αιολικά Γράμματα, ενόσω ζούσε ο Βενέζης. Κι απ’ ό,τι ξέρω διόρθωση δεν έγινε. Επίσης το 1974 στον αφιερωματικό τόμο στον Βενέζη, ένα χρόνο μετά τον θάνατό του, το περιοδικό Νέα Εστία δημοσιεύει άλλη μια φωτογραφία του σπιτιού. Οπότε ερωτηματικό ως προς το ποιο είναι το σπίτι του σημαντικού Μικρασιάτη λογοτέχνη δεν υπάρχει.
Οι Μικρασιάτες λογοτέχνες που μετά τη μικρασιατική καταστροφή ήρθαν στη Μυτιλήνη είναι αρκετοί. Ενίσχυσαν τη “Λεσβιακή Άνοιξη”. Έγιναν ή τους θεωρούμε Μυτιληνιούς. Πρέπει, ως ελάχιστη οφειλή να αναφερόμαστε σ’ αυτούς. Και στη μικρασιατική περίοδο της ζωής τους. Ο Βενέζης είχε συγγραφικό έργο ως μαθητής Γυμνασίου στο Αϊβαλί. Αυτή η περίοδος της ζωής του πρέπει να παρουσιαστεί στην πρώτη λογοτεχνική εκδήλωση που θα έχει σχέση με το πατρικό σπίτι του Βενέζη.
