Με το σημερινό τέταρτο και τελευταίο μέρος ολοκληρώνουμε την παρουσίασή μας στους Αγίους της Λέσβου, που γίνεται για πρώτη φορά από τον τοπικό Τύπο μέσα από τις σελίδες των Νέων της Λέσβου, με την πραγματικά πολύτιμη συμβολή του Θεολόγου, Γρηγόρη Δουμούζη, ώστε μέσα σε τέσσερις Παρασκευές από τη σελίδα μας Πνευματικό Εργαστήρι να μάθετε, έστω συνοπτικά, για τους 40 Αγίους της Λέσβου. Αυτό προγραμματίστηκε από πλευράς μας με αφορμή τον φετινό εορτασμό, ώστε να δώσουμε κάποια βασικά βιογραφικά στοιχεία για τους αγίους μας και να μάθουν οι νεότερες γενιές αλλά και οι παλαιότεροι, καθώς πολύς κόσμος, ακόμα και κληρικοί, δεν γνωρίζουν τον ακριβή αριθμό των αγίων. Γι’ αυτή την προσπάθεια οφείλουμε να ευχαριστήσουμε τον κ. Δουμούζη, τον οποίο βγάλαμε εκτός προγραμματισμού από την αρθρογραφία που συνήθως επιμελείται στη σελίδα, πιστεύουμε όμως ότι πραγματικά… ο σκοπός ήταν ιερός.
ΣΤΡΑΤΗΣ ΣΑΜΙΩΤΗΣ
Του Γρηγόρη Δουμούζη – Θεολόγου,
MSc Θεολογίας, Φοιτητή Κοινωνιολογίας
του Πανεπιστημίου Αιγαίου
Άγιος Θεόδωρος ο Βυζάντιος – Πολιούχος Μυτιλήνης (17 Φεβρουαρίου)
Ο Άγιος Θεόδωρος γεννήθηκε το 1774 στο Νεοχώρι της Κωνσταντινούπολης. Όντας σε μικρή ηλικία θέλησε να γίνει ζωγράφος. Έγινε μαθητής σ’ έναν ξακουστό ζωγράφο, ο οποίος την περίοδο αυτή δούλευε στο παλάτι του σουλτάνου στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί «λύγισε» η ψυχή του και αλλαξοπίστησε. Πολύ σύντομα, όμως, συνειδητοποίησε το αμάρτημά του. Δραπέτευσε απ’ τα ανάκτορα, βρήκε ένα χιώτικο καράβι και κατέφθασε στη Χίο. Εκεί, στο μοναστήρι του Αγίου Μακαρίου, διάβασε πολλά βιβλία και είδε την αγάπη που έτρεφαν οι άγιοι για τον Χριστό.
Έτσι, λοιπόν, πήρε τη μεγάλη απόφαση: Επέστρεψε στη Μυτιλήνη. Παρουσιάστηκε στις τουρκικές αρχές και δήλωσε πως είχε μια πίστη που ήταν «χρυσός» και του έδωσαν μια πίστη που ήταν «μπακίρι» (χαλκός). Είπε: «Είμαι χριστιανός και θα πεθάνω χριστιανός». Στην αρχή νόμιζαν πως τρελάθηκε. Βλέποντας, όμως, πως μένει σταθερός στη θέση του, αποφάσισαν να τον θανατώσουν με απαγχονισμό. Τον κρέμασαν έξω απ’ το φρούριο, κάπου εκεί που είναι σήμερα το Ε’ Δημοτικό Σχολείο. Στις 17 Φεβρουαρίου του έτους 1795 παρέδωσε την ψυχή του στο Θεό. Το 1832 έσωσε τον πληθυσμό της Μυτιλήνης απ’ την πανώλη.
Άγιος Θεόδωρος Χατζής ο Μυτιληναίος (30 Ιανουαρίου)
Ο Άγιος Θεόδωρος γεννήθηκε και κατοικούσε στους Πύργους Θερμής. Έζησε το 18ο αιώνα. Κάποια στιγμή στη ζωή του βρέθηκε σε δύσκολη κατάσταση, με αποτέλεσμα να δεχθεί να γίνει μουσουλμάνος. Λίγα χρόνια, όμως, αργότερα, συνήλθε και συνειδητοποίησε το λάθος του και επιθύμησε να επανέλθει στην ορθόδοξη πίστη. Για να ηρεμήσει ψυχικά, μετέβη στο Άγιο Όρος. Από εκεί επέστρεψε στη Μυτιλήνη, αποφασισμένος να μαρτυρήσει για την πίστη στον Χριστό.
Έτσι, παρουσιάστηκε στον Τούρκο κριτή και ομολόγησε την πίστη του. Ο κριτής τον παρέπεμψε σ’ έναν άλλον άρχοντα, τον Ομέρ Αγά, ο οποίος προσπάθησε να τον μεταπείσει. Μάταια όμως. Αποφάσισαν να τον κρεμάσουν στη θέση Παρμάκ-Καπού στις 30 Ιανουαρίου του έτους 1784.
Άγιος Κωνσταντίνος ο εξ Αγαρηνών (2 Ιουνίου)
Ο Άγιος Κωνσταντίνος γεννήθηκε στο Υψηλομέτωπο της Λέσβου. Οι γονείς του ήταν μουσουλμάνοι. Παρ’ όλα αυτά, ο ίδιος έγινε χριστιανός. Σχετικά νωρίς ορφάνεψε από πατέρα, ενώ η μητέρα του ξαναπαντρεύτηκε. Ο νέος, όμως, πατέρας του ήταν μέθυσος και κακός. Ο Κωνσταντίνος και τα τρία αδέρφια του αναγκάστηκαν να φύγουν στη Σμύρνη και να πουλούν λαχανικά. Σιγά-σιγά «ενεργοποιούνταν» μέσα του ο πόθος για τον Χριστό. Ζήτησε να πάει στο Άγιο Όρος και έφτασε στην Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας, όπου είχε πολλούς αγίους πατέρες. Εκείνη την περίοδο, βρισκότανε εκεί ο Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε΄, ο οποίος και τον βάπτισε χριστιανό.
Ο Άγιος κάποια στιγμή έφτασε στη Σκήτη του Τιμίου Προδρόμου, για να προσκυνήσει τα λείψανα των νεομαρτύρων. Μετά από χρόνια έφτασε στην περιοχή των Κυδωνιών. Εκεί αναγνωρίστηκε από κάποιον Τούρκο, με αποτέλεσμα να οδηγηθεί στον αγά. Εκεί ο Άγιος ομολόγησε πως είναι χριστιανός. Βασανίστηκε σκληρά και φυλακίστηκε, χωρίς, όμως, κανένα αποτέλεσμα. Ο αγάς των Κυδωνιών, μιας και δεν μπορούσε να κάνει κάτι, τον έστειλε στην Κωνσταντινούπολη. Μετά από πολλά βασανιστήρια, ο Άγιος μαρτύρησε στις 2 Ιουνίου του 1819.
Άγιος Λουκάς ο Νεομάρτυρας (23 Μαρτίου)
Ο Άγιος Λουκάς ήταν απ’ την Αδριανούπολη της Θράκης. Έμεινε ορφανός από πατέρα σε ηλικία 6 χρονών. Τον παρέλαβε, τότε, ένας καλός χριστιανός απ’ τη Ζαγορά. Σε ηλικία 13 ετών ο Λουκάς φιλονίκησε με παιδιά Τούρκων και έδειρε ένα απ’ αυτά. Οι Τούρκοι τον συνέλαβαν και θα τον ξέσχιζαν, αν δεν δεχότανε να γίνει μουσουλμάνος. Μάλιστα, τον πήρε ένας Τούρκος σπίτι του. Παρ’ όλα αυτά, έπειτα από ένα διάστημα, ο Λουκάς κατόρθωσε να δραπετεύσει. Συναντήθηκε με τον θετό πατέρα του, ο οποίος τον έστειλε στη Σμύρνη. Ο πνευματικός του εκεί του συνέστησε να πάει στο Άγιο Όρος, ώστε να ηρεμήσει ψυχικά.
Κάποια στιγμή στο Άγιο Όρος ήρθε ένας Νικόλαος, ναυτικός στο επάγγελμα. Όταν ήταν έτοιμος να φύγει με το καράβι του για την Τένεδο και τη Μυτιλήνη, ο Λουκάς είδε την ευκαιρία που του παρουσιαζόταν: Ήθελε να μαρτυρήσει στη Μυτιλήνη. Ο Λουκάς, λοιπόν, παρουσιάστηκε στον Ναζήρ-Αγά της Μυτιλήνης και δήλωσε πως θέλει να πεθάνει χριστιανός. Έτσι, φυλακίστηκε για τρεις μέρες. Έπειτα, δήλωσε και πάλι πως θέλει να πεθάνει χριστιανός, με αποτέλεσμα ν’ αποφασίσουν να τον κρεμάσουν στις 23 Μαρτίου του έτους 1802.
Άγιος Νικόλαος ο Νεομάρτυρας (16 Ιανουαρίου)
Ο Άγιος Νικόλαος αναφέρεται σαν νεομάρτυρας Μυτιληναίος, χωρίς να γνωρίζουμε λεπτομέρειες για το μαρτυρικό του θάνατο. Ο αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Παπαδόπουλος έγραφε: «Κατά το έτος 1771 μαρτυρικώς ετελειώθη ο Νικόλαος ο Μυτιληναίος».
Άγιος Παρθένιος Οικουμενικός Πατριάρχης (24 Μαρτίου)
Ο Άγιος Παρθένιος γεννήθηκε στη Μυτιλήνη. Νωρίς έγινε Μητροπολίτης Χίου και έπειτα από χρόνια Οικουμενικός Πατριάρχης. Ήταν πράος και ευσεβής. Κάποια στιγμή, μια επιστολή του έπεσε στα χέρια των Τούρκων, η οποία θεωρήθηκε πως καλεί σε επανάσταση. Έτσι, τον συνέλαβαν και τον καταδίκασαν σε θάνατο. Τον κρέμασαν το Σάββατο του Λαζάρου, 24 Μαρτίου του 1657.
Άγιος Ραφαήλ και οι συν αυτώ (Κινητή εορτή)
Ο Άγιος Ραφαήλ γεννήθηκε στην Ιθάκη περί το 1405-1410. Όταν ήταν 16 ετών ήρθε στην Αθήνα και έγινε μοναχός και αργότερα ιερέας. Για θεολογικές σπουδές μετέβη στη Γαλλία και επέστρεψε στην Αθήνα μαζί με το φίλο του, τον Νικόλαο απ’ τη Θεσσαλονίκη. Όταν η Κωνσταντινούπολη έπεσε στα χέρια των Τούρκων, οι δύο φίλοι ήρθαν στη Μυτιλήνη, αναζητώντας έναν τόπο ασφαλή. Έτσι, βρέθηκαν στο παλαιό μοναστήρι των Καρυών της Θερμής.
Γρήγορα διαδόθηκαν φήμες πως εκεί ζουν κάποιοι επαναστάτες. Η μανία των Τούρκων προς τον Ραφαήλ, ηγούμενο της μονής, και τον Νικόλαο ήταν μεγάλη. Μαζί τους ήταν και άλλοι: Ο πρόεδρος της Θερμής, Βασίλειος, η σύζυγός του, η κόρη τους, Ειρήνη, και ο δάσκαλος του χωριού, Θεόδωρος. Οι βασανισμοί άρχισαν τη Μ. Πέμπτη και διήρκεσαν μέχρι την Τρίτη της Διακαινησίμου, όταν βρήκαν όλοι μαρτυρικό θάνατο. Την Ειρήνη, 11 ετών, την έκαψαν μέσα σ’ ένα μεγάλο πιθάρι. Τους γονείς της τους κομμάτιασαν και το δάσκαλο Θεόδωρο τον αποκεφάλισαν. Ο διάκονος Νικόλαος έπαθε συγκοπή καρδιάς, όντας δεμένος σε κορμό δένδρου και πλήρως εξαντλημένος. Ο Άγιος Ραφαήλ θανατώθηκε, αφού τον πριόνισαν απ’ το στόμα. Ήταν Τρίτη της Διακαινησίμου, 9 Απριλίου 1463.
Άγιος Ευθύμιος Επίσκοπος Ζήλων (29 Μαΐου)
Ο Άγιος Ευθύμιος γεννήθηκε στο χωριό Παράκοιλα το 1872 από ευλαβείς γονείς. Το 1899 έγινε μοναχός και το 1900 γράφτηκε στη Θεολογική σχολή της Χάλκης. Επίσκοπος Ζήλων χειροτονήθηκε στις 12 Ιουνίου του 1912. Υπηρέτησε τη Μητρόπολη Αμασείας με ζήλο και αυταπάρνηση. Όμως, εξαιτίας της συνεργασίας του με προκρίτους της Αμασείας, οι Τούρκοι στις 21 Ιανουαρίου του έτους 1921 τον συνέλαβαν. Υπέστη φρικτά βασανιστήρια και εξευτελισμούς. Στις 29 Μαΐου 1921 παρέδωσε την ψυχή του στο Θεό.
