Του Γρηγόρη Δουμούζη – Θεολόγου, MSc Θεολογίας, Κοινωνιολόγου
Ο απόστολος Παύλος στο αποστολικό ανάγνωσμα της Κυριακής (Γαλ. β΄ 16-20) μάς αναφέρει πως ο άνθρωπος δεν σώζεται με την τήρηση των νομικών διατάξεων και των κανόνων, αλλά με την πίστη στο πρόσωπο του Χριστού. Αυτό, όμως, τι σημαίνει; Πίστη στο πρόσωπο του Χριστού δεν είναι μια αφηρημένη διαδικασία, μια διανοητική παραδοχή για τον Χριστό, αλλά μια βιωματική παραδοχή ότι ο Χριστός είναι η ζωή μου, είναι ο θησαυρός της καρδιάς μου και ότι αποτελεί για μένα μια πρόταση ζωής. Μια πρόταση για το πώς, δηλαδή, να ζω. Ο απόστολος Παύλος ξεπερνάει τον θρησκευτικό νόμο της εποχής του, γιατί ξεπερνιέται αυτός ο νόμος με τον σταυρό του Χριστού.
Αυτό κάνοντάς το μια προβολή στην εποχή μας, σημαίνει ότι ο άνθρωπος δεν σώζεται με τις ιδέες του, με την τήρηση ακόμη και των θρησκευτικών διατάξεων και των κανόνων που υπάρχουν στην Εκκλησία, αφού υπάρχει η παγίδα να τηρούμε τους κανόνες και ν’ αφήσουμε τον Χριστό. Να τηρούμε, δηλαδή, τους κανόνες για δική μας δικαίωση και να νομίζουμε πως με τις δικές μας δυνάμεις σωζόμαστε. Αυτή είναι η παγίδα απ’ την οποία προσπαθεί να μας προστατεύσει ο απόστολος Παύλος και η οποία υπήρχε και στην εποχή του.
Χωρίς αμφιβολία, είναι πολύ πιο βολικό να τηρήσουμε πέντε εκκλησιαστικούς κανόνες, να οχυρωνόμαστε πίσω απ’ αυτούς, ενώ είναι πολύ πιο επώδυνο το να μπούμε σε μια διαδικασία προσωπικής αναζήτησης και σχέσης με τον Χριστό. Εμείς θέλουμε, συνήθως, να νιώθουμε σίγουροι. Λέμε: «Κάναμε αυτό, άρα, σίγουρα θα σωθούμε». Δεν σώζεται ο άνθρωπος έτσι. Είναι άλλο πράγμα, για παράδειγμα, σε μια φιλική σχέση κανείς να τηρεί τα καθήκοντά του ως «φίλος» και να είναι φιλότιμος, και άλλο πράγμα η καρδιά του να είναι «ζωντανή» στην σχέση και ν’ αναπτύσσεται ουσιαστικά και βαθύτερα, έχοντας γνώση του άλλου προσώπου.
Επομένως, άλλο πράγμα να ξέρω τους κανόνες της Εκκλησίας και να τους τηρώ εξωτερικά,και άλλο να έχω βαθιά εσωτερική σύνδεση με τον Χριστό. Έχουν νόημα οι κανόνες και οι εκκλησιαστικές διατάξεις, εφόσον με προάγουν σ’ αυτήν την σχέση με τον Χριστό. Μια σχέση με τον Χριστό όχι αφηρημένη, αλλά συγκεκριμένη. Η πίστη δεν είναι ιδέα του μυαλού μου. Οφείλουμε να ξέρουμε και τα δόγματα της Εκκλησίας μας. Φυσικά, όχι μόνο να τα ξέρουμε, αλλά και να τα βιώνουμε. Τα δόγματα της Εκκλησίας μας τι είναι; Πράγματα τα οποία μεταδίδουν μια στάση και μια πρόταση ζωής.
Έρχεται, λοιπόν, ο απόστολος και μας λέει: «Η πίστη στον Χριστό σώζει». Λέει και κάτι άλλο: «Να ακολουθήσουμε τον Χριστό στον σταυρό. Να σταυρωθούμε μαζί του και να φτάσουμε σε σημείο να λέμε: «Δεν ζω εγώ. Ζει μέσα μου ο Χριστός»». Αυτό είναι το «άνοιγμα» της ύπαρξής μου, που σημαίνει ότι «βγαίνω» απ’ τον εαυτό μου και απ’ τις οχυρώσεις μου, δεν πιστεύω ούτε στην αρετή μου, ούτε στην αμαρτία μου, αλλά μόνο ένα όνομα υπάρχει χαραγμένο στην καρδιά μου: Ο «Χριστός». Αυτό, όμως, τι σημαίνει; Αρνούμαι τον κόσμο; Όχι. Ο κόσμος υπάρχει για να με αναπτύσσει εν Χριστώ και να χριστοποιείται η ύπαρξή μου, τα συναισθήματά μου και ολόκληρος ο κόσμος.
Τι σημαίνει «σταυρώνομαι μαζί με τον Χριστό»; Δεν είναι ένας συναισθηματισμός ή ένας ρομαντισμός. «Σταυρώνομαι μαζί με τον Χριστό» σημαίνει «σταυρώνομαι όπως ο Χριστός». Πώς σταυρώθηκε ο Χριστός; Υπέρ της του κόσμου ζωής και σωτηρίας. Έτσι, καλούμαι και εγώ να «σταυρώνομαι» για να σώζονται οι άλλοι. Δηλαδή, να υπηρετώ τον άλλον, να «σταυρώνομαι» καθημερινά «βγαίνοντας» απ’ τον εαυτό μου για ν’ αναπαύω τον άλλον. Υπάρχει μια τάση σε πολλούς εκκλησιαστικούς ανθρώπους, αλλά και σ’ εμάς, και λέμε: «Τηρώ τον κανόνα της Εκκλησίας, αλλά τον άλλον δεν τον χωνεύω. Τα κάνω όλα, αλλά το διπλανό μου τον διαλύω καθημερινά». Αυτό είναι ένα ψεύδος και μια απάτη. Αυτός ο κανόνας εξυπηρετεί τον εαυτό μου, όχι τον Χριστό. Υπηρετώ τον Χριστό όταν «σταυρώνομαι», όπως ο Χριστός.
Κατ’ αυτό τον τρόπο αποκτά πραγματικό νόημα ο κανόνας. Όταν «βγαίνω» απ’ τον εαυτό μου και παρακολουθώ καθημερινά πώς ν’ αναπαύσω τον άνθρωπό μου. Να του δώσω χαρά, ελπίδα και τις δυνατότητες – προϋποθέσεις να στραφεί προς τον Χριστό. Αν δεν αναπτύχθηκε αυτό το ήθος μέσα μου, με σώζουν οι κανόνες της Εκκλησίας; Είναι μια απάτη αυτό το πράγμα, μια οχύρωση και ένα άλλοθι της απροθυμίας μου να «σταυρώνομαι» όπως θέλει ο Χριστός. Άρα, αυτό «το πιστεύω στον Χριστό» σημαίνει «ζω όπως Εκείνος θέλει». «Σταυρώνομαι» καθημερινά για τους άλλους, όπως έκανε ο Ίδιος.
Όμως, πριν απ’ όλα, χρειάζεται να «θερμανθεί» η καρδιά μας για τον Χριστό. Πότε «θερμαίνεται»; Όταν καταλάβουμε ότι χωρίς Χριστό δεν αξίζει η ζωή. Όταν καταλάβουμε πως είμαστε ένα «τραύμα» και τίποτα άλλο. Το καταλαβαίνουμε αυτό, συντριβόμαστε και δεν «κλεινόμαστε» στον εαυτό μας, αλλά πέφτουμε στα «πόδια» του Χριστού και του λέμε: «Η ζωή μας βρίσκεται σε αδιέξοδο. Ό,τι και να κάνουμε, δεν μπορούμε από μόνοι μας. Έλα, ανάπαυσε την καρδιά μας και δώσε μας τη δύναμη να ζήσουμε όπως θέλεις εσύ». Έτσι μπορούμε και κατανοούμε τον λόγο του αποστόλου Παύλου: «Δεν ζω εγώ, αλλά ζει ο Χριστός μέσα μου».
Αυτό όλο είναι το «παιχνίδι» της πνευματικής ζωής. Πέθανα εγώ, ζει ο Χριστός και, τότε, βρίσκω την αληθινή ζωή. Η ζωή μου είναι ένας καθημερινός θάνατος και μια καθημερινή εμπειρία αναστάσεως. Σε μια είσοδο ενός μοναστηριού στο Άγιο Όρος γράφει το εξής: «Εάν πεθάνεις, πριν πεθάνεις, δεν θα πεθάνεις, όταν πεθάνεις». Ο τρόπος ο πρακτικός είναι να «σταυρωνόμαστε» όπως ο Χριστός «υπέρ της του κόσμου ζωής και σωτηρίας». Καθημερινό μέλημά μας είναι ν’ αναπαύουμε τον αδελφό μας, τίποτα περισσότερο, τίποτα λιγότερο.
